Có nên gửi tiết kiệm cho kế hoạch tài chính dài hạn?

Gửi tiết kiệm là gì? Vì sao được ưa chuộng?

Gửi tiết kiệm là hình thức bạn đem một khoản tiền nhàn rỗi gửi vào ngân hàng, và được hưởng lãi suất theo kỳ hạn nhất định (1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 1 năm, 3 năm...). Khi đáo hạn, bạn nhận lại gốc và lãi.

Từ nhiều thập kỷ nay, gửi tiết kiệm luôn là một kênh tích lũy tài sản phổ biến nhờ các đặc điểm sau:

An toàn cao: Ngân hàng thương mại, đặc biệt là các ngân hàng lớn, đều được kiểm soát bởi Nhà nước, với cơ chế bảo hiểm tiền gửi.

Thanh khoản tốt: Dù gửi kỳ hạn, bạn vẫn có thể rút trước hạn nếu cần, dù phải chịu mất lãi.

Dễ dàng thực hiện: Không cần kiến thức đầu tư sâu, không mất thời gian theo dõi thị trường.

Tâm lý an tâm: Gửi tiết kiệm giúp nhiều người cảm thấy yên tâm khi tiền được “nằm yên” và sinh lời đều đặn.

Khi nào gửi tiết kiệm phù hợp với kế hoạch dài hạn?

Trong một số trường hợp, gửi tiết kiệm vẫn phù hợp cho mục tiêu dài hạn, đặc biệt khi:

Bạn ưu tiên sự an toàn tuyệt đối

Nếu bạn thuộc nhóm không chấp nhận rủi ro, không có kiến thức đầu tư, hoặc không muốn mạo hiểm với chứng khoán, bất động sản... thì gửi tiết kiệm là giải pháp hợp lý.

Ví dụ:

Gửi tiết kiệm để tích lũy mua nhà sau 5–7 năm.

Dự phòng tài chính cho con đi học đại học trong 10 năm tới.Chuẩn bị tài chính cho tuổi hưu trí.

Bạn cần sự ổn định dòng tiền

Một số người lớn tuổi, người nghỉ hưu, hoặc người có vốn lớn nhưng muốn sống dựa vào tiền lãi tiết kiệm hàng tháng, cũng chọn kênh này. Mặc dù lãi suất không cao, nhưng đủ để tạo ra dòng tiền ổn định, dễ kiểm soát.

Bạn chưa sẵn sàng đầu tư vào kênh khác

Nếu bạn chưa có kiến thức để đầu tư vào chứng khoán, bất động sản, hay kinh doanh, thì việc gửi tiết kiệm giúp bạn “giữ tiền an toàn”, chờ thời điểm hoặc tìm hiểu thêm trước khi đưa ra quyết định lớn hơn.

Gửi tiết kiệm nên được xem như một phần trong chiến lược tài chính tổng thể, chứ không phải là lựa chọn duy nhất.

Những hạn chế của gửi tiết kiệm dài hạn

Mặc dù là kênh an toàn, nhưng gửi tiết kiệm khó giúp bạn làm giàu hay “đánh bại” lạm phát nếu xét về dài hạn.

 Lãi suất thực âm khi lạm phát cao

Giả sử lãi suất tiết kiệm là 5%/năm, nhưng lạm phát trung bình là 4,5%/năm, thì bạn chỉ thực nhận 0,5% tăng trưởng thực tế, thậm chí còn âm nếu tính thêm thuế thu nhập từ lãi.

Trong 10 năm, số tiền bạn gửi tuy có tăng về danh nghĩa, nhưng giá trị thực tế có thể giảm đi nếu chi phí sinh hoạt, giá nhà, giáo dục... đều tăng cao.

Không tạo ra tăng trưởng đột phá

Gửi tiết kiệm giúp bảo toàn vốn, nhưng không làm bạn giàu lên. Nếu mục tiêu dài hạn của bạn là tăng trưởng mạnh mẽ, như từ 2 tỷ thành 5 tỷ trong 10 năm, thì tiết kiệm không phải là công cụ tối ưu.

Mất cơ hội đầu tư khác có lợi nhuận cao hơn

Khi bạn “đóng băng” tiền trong tiết kiệm, bạn có thể bỏ lỡ những cơ hội đầu tư hấp dẫn trong chứng khoán, bất động sản, vàng, hay thậm chí khởi nghiệp. Điều này dẫn đến chi phí cơ hội cao, nhất là khi bạn có thời gian và khả năng tìm hiểu thị trường.

Giải pháp kết hợp: Đa dạng hóa tài sản

Thay vì "bỏ hết trứng vào một giỏ", bạn có thể kết hợp gửi tiết kiệm với các kênh khác để vừa bảo toàn vốn, vừa tăng trưởng tài sản theo thời gian.

Ví dụ với khoản tiền 1 tỷ đồng:

40% gửi tiết kiệm dài hạn: Dự phòng, giữ an toàn.

30% đầu tư chứng khoán: Tăng trưởng vốn.

20% vào vàng: Chống lạm phát, dễ thanh khoản.

10% đầu tư thử nghiệm kinh doanh nhỏ hoặc quỹ đầu tư: Khám phá cơ hội mới.

Cách tiếp cận này giúp bạn cân bằng giữa rủi ro và lợi nhuận, phù hợp với cả mục tiêu ngắn và dài hạn.