Đột quỵ và say nắng là hai tình trạng sức khỏe khác nhau, có thể xảy ra khi thời tiết nóng, nhưng nguyên nhân và triệu chứng lại rất khác nhau.
Nhiệt độ tăng cao là yếu tố nguy cơ, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người già và trẻ em – đối tượng dễ bị tổn thương vì cơ thể thích nghi với nhiệt chậm hơn những người khác. Bệnh cảnh do nắng nóng rất đa dạng, biểu hiện từ mức độ nhẹ đến nặng như say nắng, kiệt sức và nguy hiểm nhất là đột quỵ.
Để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, chúng ta cần chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe phù hợp, đặc biệt phải biết phân biệt giữa say nắng với đột quỵ để có biện pháp xử lý kịp thời.
VOV dẫn lời TS. Bác sĩ Phạm Trần Linh, Trưởng phòng Phòng C5 Viện Tim Mạch - Bệnh Viện Bạch Mai cho biết, đột quỵ thường dễ nhầm lẫn với các triệu chứng của say nắng. Vậy nếu phát hiện một trường hợp bỗng nhiên ngã quỵ dưới trời nắng nóng, cách nào phân biệt. Một số dấu hiệu điển hình sau đây mà chúng ta cần lưu ý: "Người say nắng thường nóng, da đỏ, bệnh nhân có nhịp tim nhanh, buồn nôn, da rất khô, không tiết mồ hôi, có những rối loạn về hô hấp…"
Như vậy nắng nóng là nguyên nhân trực tiếp gây say nắng, sốc nhiệt. Nhưng với đột quỵ thì nắng nóng là yếu tố nguy cơ khiến những người bị tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, các bệnh lý mạch máu, loạn nhịp tim, bệnh van tim, bệnh lý chuyển hóa, béo phì, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia cần phải chú ý. Trường hợp bị đột quỵ có các dấu hiệu sau: yếu nửa người, liệt nửa người, rối loạn ý thức, đột ngột sa sút trí tuệ, nói ngọng, không cử động được tay chân.
Say nắng khiến cơ thể mệt mỏi nhưng đột quỵ có thể để lại di chứng suốt đời, thậm chí có thể gây ra tử vong. Do vậy, việc nhận định rõ 2 tình trạng này sẽ giúp chúng ta xử lý kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nặng nề cho người bệnh.
Xác định một người bị say nắng, những người xung quanh cần nhanh chóng đưa người đó ra khỏi môi trường nóng, cởi bỏ quần áo, chuyển tới nơi có bóng râm. Quạt máy, quạt tay để thúc đẩy ra mồ hôi, bắng mọi cách hạ thân nhiệt……
Còn nếu gặp người bị đột quỵ, việc đầu tiên cần làm là gọi cấp cứu càng sớm càng tốt. Không tự ý cho ăn uống, điều trị. TS.BS Phạm Trần Linh hướng dẫn một số thao tác có thể thực hiện trong khi chờ xe cấp cứu đến: đặt bệnh nhân nằm nghiêng cao đầu 30-45 độ, mặc quần áo thoáng. Trường hợp bệnh nhân bị nôn, cần xoay người bệnh nhân sang 1 bên, để tránh đờm, dãi chui vào mũi, phổi và sẽ không bị sặc.
BS Phạm Trần Linh cũng khuyến cáo: không chỉ là người đã từng bị đột quỵ mà ngay cả những người có cơn thiếu máu não thoáng qua cũng cần cảnh giác khi trời nóng bức.
Các biện pháp phòng chống say nắng, say nóng
- Khi phải ra ngoài khi trời nắng nóng, bạn cần che kín cơ thể bằng cách mặc quần áo rộng, nhẹ và sáng màu, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng.
- Uống đầy đủ nước khi trời nắng nóng hoặc phải lao động nặng dưới ánh nắng mặt trời gay gắt. Thường xuyên uống nước dù chưa cảm thấy khát. Có thể ống nước có pha một chút muối hoặc uống dung dịch oresol, nước trái cây, tránh xa nước ngọt có ga, đồ uống năng lượng.
- Không làm việc quá lâu dưới trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên nghỉ ngơi định kỳ sau khoảng 45 phút hay 1 tiếng làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 10 - 15 phút.
- Luôn trang bị đầy đủ các thiết bị chống nắng, chống nóng khi lao động, làm việc dưới trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ bảo hộ, nón rộng vành, kính râm...
- Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt ở các công xưởng, hầm, lò... rất có ý nghĩa trong việc phòng chống bị say nắng, say nóng.
- Khi vừa đi nắng về, đây là thời điểm cơ thể tiết ra nhiều mồ hôi, nhiệt cơ thể độ cao, nếu tắm ngay sẽ làm thay đổi thân nhiệt đột ngột, rất nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ.
- Vào mùa nắng nóng, chúng ta cần uống nhiều nước, ăn các loại thức ăn mát, rau củ quả chứa nhiều kali như: rau đay, mồng tơi, rau má, cà chua..., mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, dễ thoát mồ hôi.
- Không được để trẻ em hoặc bất kỳ ai trong xe hơi đỗ, tắt máy, trong thời tiết nắng nóng dù chỉ để trong thời gian ngắn, do nhiệt độ trong xe hơi có thể tăng hơn 11 độ C chỉ trong 10 phút, theo Sức khoẻ & Đời sống.
