Trong thực đơn hàng ngày hay tại các quán ăn, nhà hàng, chúng ta dễ dàng bắt gặp các món ăn nổi bật như gà hấp bia, tôm hấp bia, bò sốt vang, thịt ướp rượu vang đỏ, hay các món nướng ướp rượu trắng...
Điểm chung của những món ăn này là sử dụng bia hoặc rượu trong quá trình nấu nướng nhằm tăng hương vị, khử mùi tanh và giúp món ăn mềm hơn, thơm hơn.
Tuy nhiên, mức độ bay hơi của cồn phụ thuộc rất nhiều vào nhiệt độ, thời gian nấu, và phương pháp chế biến, dẫn đến khả năng vẫn còn lại một lượng cồn nhất định trong thực phẩm sau khi hoàn thành.
Về nguyên tắc, cồn trong rượu hoặc bia có thể bay hơi ở nhiệt độ khoảng 78,5°C, tức là chỉ cần nấu trên bếp ở nhiệt độ cao một thời gian đủ lâu thì phần lớn lượng cồn sẽ bốc hơi.
Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu thực tế, một số món ăn nếu chỉ nấu sơ hoặc hấp nhanh - đặc biệt là các món hấp bia trong thời gian ngắn - có thể vẫn giữ lại một lượng nhỏ ethanol (cồn) trong thực phẩm.
Khi ăn phải thực phẩm còn chứa ethanol, một phần nhỏ cồn có thể được hấp thụ vào máu qua hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, lượng này thường rất thấp, hiếm khi đủ để làm tăng nồng độ cồn vượt mức giới hạn cho phép khi đo bằng máy thổi nồng độ cồn.
Dù vậy, nếu ăn nhiều món có sử dụng rượu hoặc bia trong thời gian ngắn, hoặc ngay sau khi ăn tiến hành kiểm tra nồng độ cồn, vẫn có nguy cơ dương tính nhẹ, đặc biệt là đối với các thiết bị kiểm tra nhạy.
Trong đa số trường hợp, nếu món ăn được nấu chín kỹ, thời gian đủ lâu và nhiệt độ cao, phần lớn ethanol sẽ bay hơi và không gây ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra nồng độ cồn.
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ cho kết quả dương tính với nồng độ cồn sau khi ăn món hấp bia, ướp rượu bao gồm:
Phương pháp chế biến không đủ nhiệt độ hoặc thời gian: Hấp sơ, nướng nhanh, nấu ở nhiệt độ thấp khiến ethanol không bay hết.
Lượng rượu, bia sử dụng nhiều: Các món đậm vị bia hoặc nấu với rượu nguyên chất sẽ còn nhiều cồn hơn sau khi nấu.
Thời gian kiểm tra nồng độ cồn quá gần bữa ăn: Ngay sau khi ăn, hơi thở vẫn có thể mang mùi hoặc lượng cồn nhỏ từ khoang miệng, gây sai lệch kết quả.
Cơ địa và tốc độ chuyển hóa cồn của mỗi người khác nhau, nên cùng ăn một lượng như nhau nhưng nồng độ cồn đo được có thể khác biệt.
Dù nguy cơ dương tính với cồn sau khi ăn các món hấp bia hoặc ướp rượu là không cao, nhưng vẫn tồn tại rủi ro nhất định, đặc biệt trong thời đại kiểm soát nồng độ cồn ngày càng nghiêm ngặt như hiện nay.
Để đảm bảo an toàn cho bản thân và tránh vi phạm luật giao thông, bạn nên:
- Tránh ăn các món có sử dụng rượu, bia nếu cần điều khiển phương tiện ngay sau đó.
- Chờ ít nhất 30–60 phút sau bữa ăn trước khi kiểm tra hoặc lái xe, để cơ thể chuyển hóa hết lượng cồn còn sót lại.
- Nếu nghi ngờ, bạn có thể sử dụng máy đo nồng độ cồn cá nhân tại nhà để kiểm tra trước khi ra đường.