Rau muống, giống như nhiều loại thực phẩm khác, có những đặc tính riêng mà không phải lúc nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Dưới đây là những lý do chính khiến một số nhóm đối tượng cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ăn rau muống:
Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng: Rau muống thường được trồng ở môi trường nước, ao hồ, hoặc những nơi đất ẩm. Đây là điều kiện thuận lợi cho các loại ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá gan lớn (Fasciola gigantica) và các loại vi khuẩn gây bệnh đường ruột phát triển. Nếu rau không được rửa sạch kỹ càng hoặc chế biến đúng cách (ăn sống, tái), nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao.
Tính hàn của rau muống: Theo Đông y, rau muống có tính hàn (lạnh). Do đó, những người có thể trạng hàn, dễ bị lạnh bụng, tiêu chảy nên hạn chế ăn rau muống, đặc biệt là ăn sống hoặc ăn với số lượng nhiều.
Rau muống là một loại rau quen thuộc trong bữa ăn của người Việt Nam
Hàm lượng Axit Oxalic: Rau muống chứa một lượng nhất định axit oxalic. Chất này khi kết hợp với canxi trong cơ thể có thể tạo thành canxi oxalat, góp phần vào sự hình thành sỏi thận ở những người có cơ địa nhạy cảm hoặc tiền sử bệnh sỏi thận.
Ảnh hưởng đến vết thương đang lành: Một số quan niệm dân gian cho rằng ăn rau muống khi đang có vết thương hở, đặc biệt là vết thương đang trong giai đoạn lên da non, có thể gây ra sẹo lồi. Mặc dù chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng khẳng định điều này, nhưng nhiều người vẫn cẩn trọng kiêng ăn rau muống để đảm bảo tính thẩm mỹ cho vết thương.
Dựa trên những đặc tính trên, dưới đây là những nhóm người cụ thể được khuyến cáo không nên hoặc nên hạn chế ăn rau muống:
Người đang có vết thương hở, mới phẫu thuật: Đây là đối tượng được nhắc đến nhiều nhất. Việc kiêng rau muống trong giai đoạn này nhằm tránh nguy cơ hình thành sẹo lồi, giúp vết thương mau lành và đảm bảo thẩm mỹ. Dù chưa có nghiên cứu khoa học khẳng định chắc chắn, nhưng "có thờ có thiêng, có kiêng có lành" là tâm lý chung của nhiều người.
Người bị gout hoặc có axit uric máu cao: Rau muống tuy không phải là thực phẩm có hàm lượng purin quá cao, nhưng việc tiêu thụ nhiều có thể không có lợi cho người bệnh gout. Người bệnh gout nên tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ ăn uống phù hợp.
Một số nhóm người không nên ăn rau muống
Người bị sỏi thận, đặc biệt là sỏi canxi oxalat: Do rau muống chứa axit oxalic, những người có tiền sử sỏi thận hoặc đang điều trị sỏi thận nên hạn chế ăn loại rau này để tránh làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Người có hệ tiêu hóa yếu, hay bị đầy bụng, tiêu chảy: Tính hàn của rau muống có thể làm nặng thêm các triệu chứng khó chịu ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Nếu sau khi ăn rau muống bạn cảm thấy bụng dạ không yên, tốt nhất nên giảm lượng tiêu thụ hoặc tạm ngưng.
Người đang dùng thuốc Đông y có tính ấm nóng: Nếu bạn đang trong quá trình điều trị bằng thuốc Đông y có các vị thuốc mang tính ấm, nóng, việc ăn rau muống (có tính hàn) có thể làm giảm tác dụng của thuốc hoặc gây ra những tương tác không mong muốn. Hãy tham khảo ý kiến của thầy thuốc Đông y trước khi sử dụng.
Phụ nữ mang thai có cơ địa yếu, hay bị chuột rút: Mặc dù rau muống cung cấp một số dưỡng chất, nhưng với phụ nữ mang thai có cơ địa yếu, dễ bị lạnh bụng hoặc chuột rút, nên ăn với lượng vừa phải và đảm bảo rau được nấu chín kỹ. Một số ý kiến cho rằng rau muống có thể gây chuột rút ở bà bầu, tuy nhiên điều này chưa được khoa học chứng minh rõ ràng. Tốt nhất, mẹ bầu nên lắng nghe cơ thể mình và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Ngay cả khi bạn không thuộc nhóm đối tượng "chống chỉ định" với rau muống, việc tiêu thụ đúng cách cũng vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe:
Rửa thật kỹ: Đây là bước quan trọng nhất. Nên rửa rau muống nhiều lần dưới vòi nước chảy, ngâm nước muối loãng khoảng 15-20 phút để loại bỏ trứng giun, sán và các chất bẩn.
Ưu tiên lựa chọn rau muống được trồng theo tiêu chuẩn an toàn, không sử dụng thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại.
Nấu chín kỹ: Tuyệt đối không nên ăn rau muống sống, tái hoặc nhúng lẩu sơ sài. Nấu chín kỹ sẽ giúp tiêu diệt các loại ký sinh trùng và vi khuẩn gây bệnh.
Không ăn quá nhiều: Dù là thực phẩm tốt, việc ăn quá nhiều bất cứ thứ gì cũng không có lợi. Hãy duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng.
Chọn mua rau sạch, có nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên lựa chọn rau muống được trồng theo tiêu chuẩn an toàn, không sử dụng thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại.