Nhiều người cho rằng, việc ăn sống một số loại thực phẩm sẽ giữ được nhiều chất dinh dưỡng hơn. Tuy nhiên, không phải thực phẩm nào cũng có thể ăn sống một cách an toàn. Một số loại chứa vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc độc tố tự nhiên, có thể gây ngộ độc thực phẩm, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được xử lý đúng cách.
Giá đỗ là một loại rau mầm được ưa chuộng bởi giàu dinh dưỡng và dễ trồng. Tuy nhiên, giá đỗ cũng là môi trường lý tưởng để vi khuẩn phát triển, đặc biệt là E.coli và Salmonella.
Vi khuẩn có thể xâm nhập vào giá đỗ trong quá trình trồng, thu hoạch, vận chuyển và bảo quản. Khi ăn giá đỗ sống, vi khuẩn sẽ theo đường tiêu hóa vào cơ thể, gây ra các triệu chứng ngộ độc như:
Rối loạn tiêu hóa: Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa.
Sốt, đau đầu, mệt mỏi.
Trong một số trường hợp, ngộ độc giá đỗ sống có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng huyết, suy thận, thậm chí tử vong, đặc biệt là ở trẻ em, người già và những người có hệ miễn dịch yếu.
Để phòng tránh ngộ độc, nên chọn mua giá đỗ ở những nơi uy tín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trước khi ăn, cần rửa sạch giá đỗ và chế biến chín kỹ.
Giá đỗ là một loại rau mầm được ưa chuộng bởi giàu dinh dưỡng và dễ trồng.
Sắn là một loại củ chứa nhiều tinh bột, được sử dụng phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Tuy nhiên, sắn, đặc biệt là sắn luộc, lại tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc nếu không được chế biến đúng cách.
Trong sắn có chứa linamarin, một hợp chất cyanogenic glycoside. Khi ăn sắn sống hoặc sắn luộc chưa chín kỹ, linamarin sẽ chuyển hóa thành axit cyanhydric (HCN), một chất cực độc. Ngộ độc HCN có thể gây ra các triệu chứng như:
Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy.
Rối loạn thần kinh: Nhức đầu, chóng mặt, co giật, khó thở, hôn mê.
Ngộ độc HCN nặng có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn. Để phòng tránh ngộ độc sắn, cần lưu ý:
Chọn sắn tươi, không bị dập nát, không có mùi lạ.
Bóc vỏ sắn, ngâm nước vo gạo hoặc nước muối loãng trong vài giờ để loại bỏ bớt độc tố.
Luộc sắn chín kỹ, mở vung để HCN bay hơi.
Không ăn sắn khi đói, không ăn quá nhiều sắn cùng một lúc.
Nấm rừng là một loại thực phẩm được nhiều người ưa chuộng bởi hương vị thơm ngon, độc đáo. Tuy nhiên, trong số các loại nấm rừng, có nhiều loại chứa độc tố nguy hiểm, có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong nếu ăn phải.
Một số loại nấm độc thường gặp ở Việt Nam là nấm độc tán trắng (Amanita verna), nấm mũ khía nâu xám (Inocybe fastigiata), nấm Entoloma sinuatum... Các độc tố trong nấm độc có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc đa dạng, tùy thuộc vào loại nấm và lượng nấm ăn vào.
Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy.
Rối loạn thần kinh: Ảo giác, co giật, hôn mê.
Suy gan, suy thận.
Ngộ độc nấm độc có thể diễn biến rất nhanh và nguy hiểm, tỷ lệ tử vong cao. Do đó, tuyệt đối không nên ăn nấm rừng nếu không có kiến thức và kinh nghiệm phân biệt nấm độc, nấm lành. Chỉ nên ăn các loại nấm được nuôi trồng và bán ở những nơi uy tín.
Gỏi cá là món ăn có hương vị rất thơm ngon và hợp khẩu vị của nhiều người.
Nhiều người có thói quen ăn gỏi cá nước ngọt, đặc biệt là các loại cá sống ở ao, hồ, sông, suối. Tuy nhiên, thói quen này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây ngộ độc.
Cá nước ngọt thường chứa nhiều ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá gan nhỏ. Khi ăn cá nước ngọt sống hoặc chưa chín kỹ, ấu trùng sán lá gan nhỏ sẽ xâm nhập vào cơ thể người, di chuyển đến gan và ký sinh ở đó. Sán lá gan nhỏ gây ra các bệnh lý về gan mật như viêm đường mật, xơ gan, ung thư gan...
Ngoài sán lá gan nhỏ, cá nước ngọt còn có thể chứa các loại vi khuẩn và ký sinh trùng khác gây ngộ độc. Do đó, cần tuyệt đối tránh ăn cá nước ngọt sống. Cá cần được chế biến chín kỹ bằng cách luộc, kho, rán... trước khi ăn.
Khoai tây là một loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày. Chúng ta thường chế biến khoai tây bằng cách luộc, chiên, xào, nướng... Tuy nhiên, ít ai biết rằng ăn khoai tây sống có thể gây ngộ độc.
Trong khoai tây sống có chứa solanine, một loại glycoalkaloid có độc tính. Solanine tập trung nhiều nhất ở phần vỏ và mầm khoai tây, đặc biệt là những củ đã mọc mầm hoặc có màu xanh. Khi ăn phải khoai tây sống có chứa hàm lượng solanine cao, người bệnh có thể gặp các triệu chứng ngộ độc như:
Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy.
Rối loạn thần kinh: Nhức đầu, chóng mặt, sốt, ảo giác, liệt cơ hô hấp.
Ngộ độc solanine nặng có thể dẫn đến hôn mê, co giật, thậm chí tử vong. Do đó, cần tuyệt đối tránh ăn khoai tây sống, kể cả khi đã gọt vỏ. Nên chọn những củ khoai tây tươi, không mọc mầm, không có màu xanh. Khi chế biến, cần loại bỏ vỏ và mầm khoai tây.
Ăn khoai tây sống có thể gây ngộ độc.
Ăn uống là một nhu cầu thiết yếu của con người, tuy nhiên, cần đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để bảo vệ sức khỏe. Tránh ăn sống những thực phẩm tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc như đã nêu trên. Khi có dấu hiệu ngộ độc thực phẩm, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.