Vì sao điểm chuẩn tuyển sinh đại học 2025 tăng cao ngoài dự đoán?

Nhiều ngành có điểm chuẩn cao chót vót

Theo VietnamPlus, mùa tuyển sinh đại học năm 2025 ghi nhận mức điểm chuẩn của nhiều trường đại học tăng mạnh với hàng chục ngành học ở ngưỡng trên 29 điểm, nhiều ngành cao gần “chạm nóc” và có 6 ngành học đạt mức “kịch trần” 30 điểm.

Trong số 6 ngành học có mức điểm chuẩn 30 điểm, có 2 ngành thuộc khối trường quân đội với điểm chuẩn dành cho đối tượng nữ, vốn rất ít chỉ tiêu và có tính cạnh tranh cao.

4 ngành còn lại thuộc nhóm ngành sư phạm, gồm ngành Sư phạm Tiếng Anh và Sư phạm Tiếng Trung của Trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Huế).

 Nhiều ngành học có điểm chuẩn trên ngưỡng 29 điểm. Điểm chuẩn ngành Sư phạm Lịch sử - Địa lý của Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cao kỷ lục với 29,84 điểm, gần chạm mốc 30.

Điểm chuẩn của Trường Đại học Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia TP.HCM) năm 2024 cao nhất là 28,3 điểm thì năm nay, điểm chuẩn cao nhất là 29,6 điểm, áp dụng cho ngành Trí tuệ nhân tạo.

Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM) có điểm chuẩn cao nhất năm 2024 là 28,5 điểm thì năm nay, con số này là 29,56 điểm, trong đó tổ hợp A00 có điểm chuẩn lên đến 29,92 điểm.

Đại học Bách khoa Hà Nội cũng có 2 ngành điểm chuẩn vượt mốc 29 là Khoa học Máy tính (29,19 điểm), Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo (chương trình tiên tiến, 29,39 điểm). Trong khi đó, hồi năm 2024, điểm chuẩn cao nhất là 28,53 điểm. Nếu năm 2024, Đại học Bách khoa Hà Nội có 5 ngành có điểm chuẩn từ 28 điểm trở lên thì năm nay con số này là 9 ngành.

Trường Đại học Công Thương TP.HCM có mức điểm chuẩn tăng phổ biến ở mức 0,5-2 điểm. Ngành tăng mạnh nhất là Công nghệ kỹ thuật cơ điện tử, từ mức điểm chuẩn 18 ở năm trước lên đến 22 điểm.

Nhóm trường sức khỏe có diễn biến theo chiều ngược lại khi điểm chuẩn của các trường đều giảm từ 1 điểm đến 5, 6 điểm tuỳ ngành. Ngành Y học dự phòng của Trường Đại học Y Hà Nội giảm sâu đến gần 6 điểm, từ 22,94 điểm (năm 2024) xuống còn 17 điểm; ngành Dinh Dưỡng từ 23,33 điểm xuống 18,75 điểm, giảm gần 5 điểm.

Việc giảm điểm chuẩn của khối ngành y phù hợp với mức giảm điểm thi tốt nghiệp THPT của các môn học thuộc nhóm ngành này.

Một số trường lại có mức điểm chuẩn tương đương hoặc giảm nhẹ so với năm 2024 như Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Huế… Đây cũng là những trường xét tuyển chủ yếu dựa vào điểm thi tốt nghiệp THPT hoặc có thêm phương thức xét điểm thi đánh giá năng lực.

Lý do điểm chuẩn tăng cao

Theo một số trường, số lượng nguyện vọng đăng ký của thí sinh năm nay tăng so với năm 2024. Điều này khiến điểm chuẩn tăng. Tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến cho rằng chính việc cộng điểm khuyến khích, cho quy đổi điểm IELTS, quy đổi tương đương giữa các phương thức mới là nguyên nhân chính đẩy điểm chuẩn tăng.

Giáo sư Nguyễn Đình Đức (Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, điểm chuẩn năm 2025 được đẩy lên rất cao, trái ngược so với dự đoán khi công bố điểm thi tốt nghiệp THPT do quy định của Bộ GD&ĐT về quy đổi điểm xét tuyển. Tất cả các phương thức xét tuyển đều phải quy điểm chuẩn về một thang điểm.

“Nếu các trường chủ yếu xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp thì điểm chuẩn chắn chắn sẽ giảm. Nhưng các trường có nhiều phương thức, trong đó có xét theo học bạ và điểm học bạ thường được 'làm đẹp.' Vì vậy, việc quy về một thang điểm làm điểm chuẩn xét tuyển giảm đi”, Giáo sư Nguyễn Đình Đức nêu ý kiến.

Đồng thời, Giáo sư Nguyễn Đình Đức cho rằng việc điểm chuẩn theo điểm thi tốt nghiệp THPT bị đẩy lên quá cao sẽ thiệt thòi cho các thí sinh xét tuyển theo phương thức này khi đạt điểm khá, giỏi vẫn không thể đỗ vào ngành học mong muốn.

Tương tự, ông Đỗ Văn Dũng - Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM cho rằng, các trường phía Nam những năm qua tăng dần chỉ tiêu cho các phương thức ngoài điểm thi tốt nghiệp THPT, trong đó có đánh giá năng lực và học bạ, theo Tuổi Trẻ Online.

Năm nay quy đổi dựa vào bách phân vị để xếp hạng học bạ tương đối, tuy nhiên, phương thức này vẫn chưa đủ chính xác và thực chất vì học bạ dễ bị "làm đẹp" hoặc không phản ánh năng lực thực tế.

Từ đó, ông Đỗ Văn Dũng cho rằng nguyên nhân điểm chuẩn ở các trường đại học phía Nam tăng cao năm 2025 là vì tỷ lệ chỉ tiêu dành cho học bạ, xét tuyển thẳng và đánh giá năng lực nhiều, từ đó tạo áp lực cạnh tranh và đẩy điểm chuẩn lên mức cao. 

Tuy nhiên, đằng sau đó là những bất lợi khi học sinh vùng khó khăn bị hạn chế tiếp cận đánh giá năng lực, trong khi phương thức học bạ mang lại đầu vào kém chất lượng, gây khó khăn lâu dài cho đào tạo.

"Để khắc phục, cần mở rộng địa điểm thi đánh giá năng lực toàn quốc, siết chặt xét tiêu chí học bạ và cân bằng chỉ tiêu để đảm bảo công bằng xã hội", ông Đỗ Văn Dũng đề xuất. 

Cũng theo ông Đỗ Văn Dũng, ở một số ngành, điểm chuẩn bị đẩy lên cao còn phụ thuộc vào chỉ tiêu, đặc biệt là khối ngành sư phạm.

Trong khi đó, theo bà Hoàng Thanh Tú - Phó trưởng phòng thông tin - truyền thông Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM), so với năm 2024, tổng nguyện vọng đăng ký vào trường đạt 60.849 (tăng khoảng 2 lần), kéo theo mặt bằng điểm chuẩn tăng ở nhiều ngành.

Bà Hoàng Thanh Tú cho biết, năm trước điểm chuẩn ngành Khoa học máy tính chương trình tiên tiến đã là 28,5 năm nay tăng lên 29,92. Ngành này có khoảng 100 chỉ tiêu và chỉ tuyển thẳng thí sinh đạt giải nhất, nhì học sinh giỏi quốc gia. 

"Điểm mới năm nay là việc trường cộng điểm cho thí sinh đạt giải các kỳ thi quốc tế; học sinh giỏi quốc gia, cấp tỉnh, olympic 30-4... từ 1 - 2 điểm. Do đó điểm chuẩn các ngành này tăng cao như vậy", bà Hoàng Thanh Tú lý giải.

Tương tự, ông P. - cán bộ tuyển sinh một trường đại học tại TP.HCM, cho biết nhiều trường đại học cho phép thí sinh quy đổi điểm IELTS thành điểm môn tiếng Anh trong tổ hợp xét tuyển. Tùy theo trường, mức điểm quy đổi phổ biến 5.0 IELTS được quy đổi thành 8 hoặc 9 điểm môn tiếng Anh, 5.5 - 6 quy đổi thành 9,5 điểm. 

Thí sinh không xét tuyển tổ hợp có tiếng Anh sẽ được cộng 1 - 3 điểm tùy vào điểm IELTS. Đó là lý do đẩy điểm chuẩn các trường lên cao. "Thí sinh chỉ xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, không có chứng chỉ IELTS sẽ bị thiệt", ông P. nói.

Bên cạnh đó, ông P. nhấn mạnh rằng chính việc quy đổi tương đương dựa vào bảng bách phân vị mới là nguyên nhân chính đẩy điểm chuẩn phương thức điểm thi tốt nghiệp THPT lên cao chót vót. 

Ông phân tích, điểm thi tốt nghiệp THPT chỉ có một trong khi điểm học bạ có thể không phản ánh đúng thực lực học sinh, điểm đánh giá năng lực có thể thi nhiều lần. Theo quy định năm nay, điểm thi các phương thức khác phải quy đổi tương đương về thang điểm 30 với điểm thi tốt nghiệp THPT là cơ sở tham chiếu.

"Mỗi trường một công thức quy đổi khác nhau. Dựa vào bảng bách phân vị toàn quốc để xây dựng công thức quy đổi cho mình sẽ không chính xác vì không có căn cứ khoa học. Hơn nữa, khi xây dựng công thức, mỗi trường đưa ra các trọng số khác nhau dẫn đến kết quả quy đổi khác nhau. 

Từ điểm chuẩn các trường có thể thấy, trường nào sử dụng nhiều phương thức thì điểm chuẩn phương thức điểm thi tốt nghiệp THPT sẽ cao, trường nào chỉ sử dụng một phương thức điểm thi tốt nghiệp, điểm chuẩn thấp - đơn cử như các trường Y dược, Luật TP.HCM. 

Như vậy, có thể thấy thí sinh chỉ xét điểm thi tốt nghiệp THPT sẽ bị thiệt thòi khi điểm quy đổi từ các phương thức khác cao dẫn đến điểm chuẩn xét điểm thi tốt nghiệp THPT tăng lên", ông P. nêu quan điểm.