Vụ tài xế xe cấp cứu thu 21 triệu đồng chuyến đi khoảng 200km: Có thể đối mặt với những hình phạt nào?

Vừa qua, ngày 19/8/2025, ông V.T., một bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 trong tình trạng nguy kịch, được gia đình đề nghị đưa về quê tại Thái Nguyên bằng xe cấp cứu. Gia đình cho biết ban đầu được thông báo chi phí chỉ vài triệu đồng, tính theo quãng đường.

Tuy nhiên, sau chuyến đi khoảng 200km, tài xế Vũ Văn Giáp bất ngờ yêu cầu thanh toán 21 triệu đồng, trong đó 4 triệu đồng được cho là tiền "bác sĩ đi kèm". Sự việc khiến dư luận phẫn nộ khi tài xế xe cấp cứu, vốn là nhân viên hợp đồng của bệnh viện, bị cho là lợi dụng hoàn cảnh cấp bách của bệnh nhân để ép giá. Sau khi vụ việc lan truyền trên mạng xã hội, ông Giáp đã chủ động hoàn trả 16 triệu đồng cho gia đình nạn nhân.

Sau đó, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 sau đó đã tạm đình chỉ công tác 3 người liên quan: tài xế Vũ Văn Giáp (hợp đồng), điều dưỡng Nguyễn Thị Thiu (viên chức, trưởng ca trực) và điều dưỡng Nguyễn Văn Thắng (hợp đồng). Sở Y tế Bắc Ninh cũng vào cuộc thanh tra, yêu cầu làm rõ và xử lý nghiêm vi phạm. 

Trao đổi về vấn đề trên, dưới góc nhìn pháp lý của Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Quang Anh – Công ty luật TNHH Sao Việt – Đoàn luật sư TP. Hà Nội phân tích như sau: 

Trước vụ việc trên, Luật sư Nguyễn Quang Anh (Công ty luật TNHH Sao Việt) nhận định: Hành vi của tài xế xe cứu thương Vũ Văn Giáp, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý nghiêm trọng trong lĩnh vực y tế. Dưới đây là phân tích về các trách nhiệm pháp lý liên quan, dưới góc độ hình sự, hành chính, kỷ luật lao động và trách nhiệm của tổ chức.

Trách nhiệm hình sự: Dấu hiệu của hành vi chiếm đoạt tài sản và tham nhũng

Thứ nhất, hành vi của tài xế Vũ Văn Giáp có dấu hiệu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017). Việc cam kết “tính theo km, không lấy hơn đâu” nhưng sau đó thu 21 triệu đồng – một mức giá bất hợp lý – có thể bị xem là thủ đoạn gian dối, nhằm khiến gia đình bệnh nhân tin tưởng giao tài sản. Mức chiếm đoạt vượt ngưỡng 2 triệu đồng theo luật định, đủ yếu tố để xử lý hình sự ở khung cơ bản (phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm), hoặc nặng hơn nếu có tình tiết tăng nặng.

Thứ hai, cần xem xét hành vi có cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170 BLHS) hay không. Nếu cơ quan điều tra xác định tài xế đã lợi dụng tình thế cấp bách của gia đình bệnh nhân để uy hiếp tinh thần, khiến họ không dám từ chối trả tiền, thì có thể chuyển hướng xử lý sang tội cưỡng đoạt. Tuy nhiên, yếu tố “đe dọa” và “ép buộc” cần được chứng minh rõ ràng – nếu không có, khả năng cao vẫn định tội lừa đảo.

Thứ ba, vai trò của hai điều dưỡng Nguyễn Thị Thìu (viên chức) và Nguyễn Văn Thắng (hợp đồng) cần được làm rõ. Nếu có sự thông đồng với tài xế để chiếm đoạt tiền, họ có thể bị truy tố với vai trò đồng phạm theo Điều 17 BLHS. Đặc biệt, bà Thìu – người liên hệ, điều phối thuê xe – có thể bị xem xét tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 355 BLHS) nếu được chứng minh có nhận hoa hồng hoặc biết việc thu tiền bất chính mà vẫn tiếp tay. Điều dưỡng Thắng – người đi theo xe và nhận 4 triệu đồng – cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xác định có chủ ý chiếm đoạt, hoặc ít nhất là thu lợi bất chính.

Thứ tư, nếu phát hiện việc chia tiền, đưa – nhận hoa hồng giữa tài xế và nhân viên y tế, có thể xem xét tội nhận hối lộ (Điều 354 BLHS) đối với bà Thìu – người có tư cách viên chức. Trong trường hợp đó, tài xế Giáp có thể bị truy cứu về hành vi đưa hối lộ, và Thắng – nếu làm trung gian – có thể đối mặt với tội môi giới hối lộ. Dù chưa có kết luận, cơ quan điều tra sẽ làm rõ dòng tiền trong vụ việc.

Trách nhiệm hành chính: Hành nghề không phép, thu tiền bất minh và môi giới dịch vụ y tế

Song song với nguy cơ có thể xử lý hình sự, các cá nhân và tổ chức liên quan có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP và các quy định chuyên ngành y tế:

Thứ nhất, hành vi sử dụng xe cứu thương không phép là vi phạm nghiêm trọng. Chiếc xe do tài xế Giáp sở hữu cá nhân, không thuộc hệ thống xe được cấp phép bởi Sở Y tế. Theo Nghị định 117, hành vi cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh không phép có thể bị phạt 30–40 triệu đồng, tịch thu phương tiện và đình chỉ hoạt động.

Thứ hai, việc thu phí không minh bạch, không công khai giá vận chuyển, cũng vi phạm quy định quản lý giá trong khám chữa bệnh. Căn cứ Điều 39 Nghị định 117, cá nhân hoặc cơ sở y tế vi phạm có thể bị phạt từ 2–20 triệu đồng tùy mức độ.

Thứ ba, hành vi môi giới – ăn hoa hồng trong khám chữa bệnh là hành vi bị cấm. Nếu có bằng chứng điều dưỡng nhận hoa hồng từ tài xế, có thể bị phạt từ 20–30 triệu đồng và bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề từ 3–6 tháng.

Thứ tư, nếu tài xế Giáp sử dụng đèn còi ưu tiên trái phép, vi phạm luật giao thông, có thể bị xử phạt từ 2,5–3 triệu đồng (Nghị định 168/2024/NĐ-CP). Ngoài ra, việc thu tiền không có hóa đơn chứng từ cũng vi phạm quy định tài chính, có thể bị cơ quan thuế xử lý.

Trách nhiệm kỷ luật: Vi phạm đạo đức nghề nghiệp, nguy cơ bị sa thải và cấm hành nghề

Dưới góc độ quan hệ công tác, hành vi của ba cá nhân vi phạm nghiêm trọng kỷ luật lao động và đạo đức nghề nghiệp:

Bà Nguyễn Thị Thìu là viên chức điều dưỡng. Hành vi tham gia môi giới xe cứu thương ngoài luồng, dẫn đến gia đình bệnh nhân bị “chặt chém”, đã vi phạm quy tắc đạo đức, nghĩa vụ viên chức, có thể bị xử lý kỷ luật buộc thôi việc theo Nghị định 112/2020/NĐ-CP.

Ông Nguyễn Văn Thắng và ông Vũ Văn Giáp là nhân viên hợp đồng, có thể bị sa thải theo Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 vì hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín bệnh viện và vi phạm nội quy cơ quan.

Các cá nhân còn đối diện nguy cơ bị tước chứng chỉ hành nghề tạm thời hoặc vĩnh viễn (theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023), nếu bị kết án về các tội danh chiếm đoạt tài sản hoặc tham nhũng. Tài xế Giáp, dù không có chứng chỉ hành nghề y, vẫn có thể bị cấm hành nghề lái xe cứu thương tại các đơn vị công lập.

Trách nhiệm của bệnh viện: Lỏng lẻo quản lý, cần rà soát quy trình hỗ trợ bệnh nhân

Mặc dù Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 khẳng định vụ việc là hành vi tự phát của cá nhân, không thuộc dịch vụ của bệnh viện, nhưng không thể phủ nhận trách nhiệm quản lý:

Thứ nhất, bệnh viện thiếu quy trình rõ ràng về hỗ trợ vận chuyển bệnh nhân. Việc để điều dưỡng tự ý gọi người quen dùng xe cá nhân là biểu hiện của sự buông lỏng trong kiểm soát dịch vụ ngoài luồng.

Thứ hai, trách nhiệm giám sát nhân viên chưa được thực hiện nghiêm túc. Dù các cá nhân “đang nghỉ phép”, họ vẫn mang danh nghĩa bệnh viện, khiến người nhà bệnh nhân tin tưởng đây là dịch vụ hợp pháp.

Thứ ba, lãnh đạo bệnh viện có thể bị xem xét trách nhiệm, nếu xác định có dấu hiệu buông lỏng quản lý. Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu kiểm điểm, xử lý nghiêm và báo cáo kết quả. Ngoài ra, nếu bệnh viện để xe không phép hoạt động trong khuôn viên, có thể bị xử phạt với tư cách pháp nhân.

Thứ tư, để khắc phục, bệnh viện cần ban hành quy trình mới, công khai đường dây nóng, danh sách đơn vị vận chuyển được cấp phép và bảng giá rõ ràng. Đồng thời, quán triệt nghiêm cấm nhân viên môi giới dịch vụ bên ngoài.

Từ vụ việc tài xế thu 21 triệu đồng cho chuyến xe cứu thương không chỉ là vấn đề đạo đức nghề nghiệp mà còn là dấu hiệu rõ ràng của hành vi vi phạm pháp luật. Các cá nhân liên quan có thể đối diện cả trách nhiệm hình sự, hành chính và kỷ luật lao động, trong khi bệnh viện cũng phải chịu trách nhiệm.