VN Pharma: Buôn bán thuốc chữa bệnh kém chất lượng, mức án từ 20 năm tù đến tử hình

Theo Luật sư Lê Văn Thiệp, vụ VN Pharma là buôn bán thuốc kém chất lượng chứ không phải là buôn lậu, với tội này, chiếu theo Điều 157 BLHS năm 1999, mức án từ 20 năm tù giam đến tử hình.

Vừa qua, sau 5 ngày xét xử và nghị án, phiên tòa xét xử Nguyễn Minh Hùng - nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần VN Pharma cùng đồng phạm buôn bán thuốc ung thư kém chất lượng, làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức đã khép lại nhưng dư luận vẫn tiếp tục thắc mắc, băn khoăn.

Đặc biệt, mức hình phạt 12 năm tù dành cho bị cáo Nguyễn Minh Hùng đã làm dấy lên nhiều bức xúc đối với người dân. Nhiều ý kiến cho rằng, tòa tuyên án chưa thỏa đáng.

Cụ thể, năm 2013, Nguyễn Minh Hùng đặt Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty Thương mại và Hàng hải quốc tế H&C) mua thuốc tân dược có nhãn mác do công ty Helix Canada sản xuất để bán và đấu thầu, cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam, trong đó có thuốc H-Capita 500mg Caplet.

Do không có hồ sơ kỹ thuật thuốc cũng như tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc để nộp cho Cục Quản lý dược thẩm định theo quy định của Bộ Y tế, Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo hai nhân viên viết hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500mg để hợp thức hồ sơ nộp cho Cục quản lý dược cấp giấy phép nhập khẩu và đăng ký lưu hành thuốc.

Trên cơ sở hồ sơ của công ty VN Pharma cung cấp, Cục Quản lý dược duyệt nhập đối với đơn hàng trên. Tháng 4/2014, Công ty VN Pharma đã mở tờ khai hải quan nhập khẩu hơn 9.000 hộp thuốc H-Capita 500mg về Việt Nam.

Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện, lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine- là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.

Và mặc dù là người đặt mua thuốc để bán cho VN Pharma nhưng theo khai nhận của bị can Võ Mạnh Cường, bị can này không biết nguồn gốc lô thuốc nêu trên được sản xuất ở đâu.

Quá trình điều tra cho thấy số thuốc được dán tem từ Ấn Độ về Singapore, sau đó nhập khẩu về Việt Nam. Tuy nhiên xác minh mã vạch, mã số in trên vỏ thuốc thì không được đăng ký bởi quốc gia nào. Các giấy chứng nhận chất lượng thuốc đều là giả.

Ngày 17/9/2014, Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao đã có công văn thông báo nội dung hợp pháp hóa lãnh sự trên giấy tờ của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc (Canada) là giả mạo.

Bộ Y tế khẳng định Cục Quản lý Dược đã có quyết định không cho phép thuốc H-Capita bán ra thị trường và trong thực tế, không có một viên thuốc H-Capita nào trong lô thuốc nhập khẩu được bán ra. 

Sau phiên xét xử vào sáng ngày 25/8, dư luận đặt câu hỏi là tại sao Nguyễn Minh Hùng buôn thuốc kém chất lượng; làm giả hồ sơ, giấy tờ buôn thuốc không rõ nguồn gốc nhưng Hội đồng xét xử lại tuyên bị cáo tội buôn lậu? Và mức án 12 năm tù dành cho Nguyễn Minh Hùng phải chăng là quá nhẹ?...

Trao đổi về vấn đề nêu trên, Luật sư Lê Văn Thiệp - Trưởng Văn phòng Luật sư Toàn Cầu (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết, thuốc kém chất lượng cũng được xem là thuốc giả.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra định nghĩa về thuốc giả như sau: “Thuốc giả là sản phẩm được gắn nhãn hiệu sai một cách gian dối và có chủ đích về đặc tính hoặc nguồn gốc. Thuốc giả có thể bao gồm sản phẩm với đúng hoặc sai hoạt chất, không có hoạt chất hoặc không đủ hàm lượng hoạt chất hoặc với bao bì giả”.

Do vậy, hành vi của Nguyễn Minh Hùng và Đồng phạm đã phạm vào Điều 157 BLHS năm 1999. Đây là tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng và thu lợi bất chính lớn. Hành vi buôn hàng giả là thuốc chữa bệnh cho người mắc bệnh hiểm nghèo là các bệnh nhân ung thư đã làm dư luận xã hội bức xúc và phản ứng dữ dội.

Theo quy định tại khoản 4, 5 điều này thì:

4. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.

5.  Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.

Căn cứ theo BLHS năm 2015 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 thì hình phạt đối với tội danh này không thay đổi, cụ thể, theo điều 194 BLHS 2015 quy định:

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Thu lợi bất chính 2.000.000.000 đồng trở lên;

b) Làm chết 02 người trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên, với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;

đ) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

"Như vậy, theo cá nhân tôi thì mức hình phạt 12 năm tù không đủ sức răn đe và phòng ngừa đối với loại tội phạm này. Vì vậy, cần phải hủy án để điều tra lại để làm rõ trách nhiệm hình sự của tội danh buôn bán thuốc giả của Nguyễn Minh Hùng cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực dược phẩm và trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Y tế" - Luật sư Thiệp nêu quan điểm.