Vàng sẽ bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt?

Quan n?ệm vàng là “t?ền đặc b?ệt” hay “hàng đặc b?ệt” để có cơ chế thuế phù hợp và huy động sức dân từ vàng.

Một hộ? thảo chuyên ngành về quản lý vàng được V?ện Ngh?ên cứu khoa học ngân hàng và Vụ Quản lý ngoạ? hố? tổ chức ngày 14/10 vớ? sự góp mặt của các chuyên g?a của Bộ Tà? chính, chuyên g?a độc lập, đã gợ? mở thêm nh?ều vấn đề trong quản lý vàng.

Trình bày trước hộ? thảo công trình ngh?ên cứu “Quản lý thị trường vàng – Thực trạng và g?ả? pháp” được chuẩn bị hơn một năm, nhóm ngh?ên cứu do t?ến sĩ Nguyễn Đức Trung, Phó v?ện trưởng V?ện Ngh?ên cứu khoa học ngân hàng chủ trì, đặt ra nh?ều vấn đề mớ? trong quản lý vàng mà đ?ểm nhấn đầu t?ên là chính sách thuế.

Theo Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước là cơ quan độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên l?ệu. Ảnh: Internet

Nên đánh thuế như thế nào?

Thứ nhất, đố? vớ? thuế xuất khẩu vàng trang sức, vàng nguyên l?ệu: theo Thông tư số 193/2012/TT-BTC của Bộ Tà? chính, thuế suất đố? vớ? vàng nguyên l?ệu hàm lượng dướ? 99,99\% là 10\%; hàm lượng trên 99,99\%: 0\%; thuế xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ loạ? hàm lượng trên 80\%: 10\% và hàm lượng dướ? 80\% là 0\%.

Theo t?ến sĩ Trung, do đặc thù là quốc g?a nhập khẩu vàng phục vụ nhu cầu t?êu thụ nộ? địa, công nghệ chế tác chưa phát tr?ển và do đó vàng trang sức chưa phả? là thế mạnh của V?ệt Nam. Tuy nh?ên, đây là ngành t?ềm năng, nên Bộ Tà? chính cần đánh thuế đố? vớ? sản phẩm có hàm lượng cao trên 99,99\% thay vì đánh thuế xuất khẩu nữ trang có hàm lượng trên 80\%.

Thứ ha?, đố? vớ? thuế suất xuất nhập khẩu vàng nguyên l?ệu xuất khẩu, nhập khẩu: “Theo Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước là cơ quan độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên l?ệu, nếu đánh thuế thì Nhà nước đang tự lấy ngân sách đóng thuế cho ngân sách. Như thế, rất lãng phí kh? phát s?nh ch? phí thu thuế.

Mặt khác, nếu Ngân hàng Nhà nước ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu vàng nguyên l?ệu cho đơn vị nào đó, có thể xảy ra chuyện g?an lận để được khấu trừ thuế đầu vào. Vì thế, nên m?ễn toàn bộ các loạ? thuế này”, t?ến sĩ Trung nhấn mạnh.

Thứ ba, đố? vớ? chính sách thuế g?á trị g?a tăng áp dụng theo Công văn số 323/TCT-CS ban hành ngày 23/1/2013, cho thấy, v?ệc áp dụng đồng thờ? doanh ngh?ệp sản xuất, g?a công vàng trang sức, mỹ nghệ xếp chung vào nhóm “hoạt động k?nh doanh vàng” dẫn đến v?ệc đánh thuế vào vàng m?ếng và vàng trang sức như nhau là không hợp lý.

Ông Trung phân tích: Đố? vớ? các loạ? vàng khác nhau có hàm lượng vàng, “tuổ? vàng” khác nhau, đồng nghĩa vớ? mục đích sử dụng cũng sẽ khác nhau. Do vậy cần làm rõ mức thuế VAT đố? vớ? các loạ? vàng khác nhau.

Thứ tư, đố? vớ? thuế t?êu thụ đặc b?ệt, do tập quán nắm g?ữ, cất trữ vàng lâu đờ? của ngườ? dân nên nếu đánh thuế t?êu thụ đặc b?ệt thì phả? ngh?ên cứu rất kỹ lưỡng, theo hướng: chỉ tính thuế t?êu thụ đặc b?ệt đố? vớ? cá nhân mua bán, t?êu dùng, cất trữ vàng m?ếng; không áp dụng đố? vớ? vàng trang sức nhưng phả? có văn bản quy định phân b?ệt vàng m?ếng, vàng trang sức để tránh lách luật trốn thuế.

Chuyên g?a nó? gì?

Ông Vũ Đình Ánh, chuyên g?a tà? chính h?ện đang công tác tạ? Bộ Tà? chính nêu quan đ?ểm r?êng: v?ệc ngh?ên cứu đánh thuế t?êu thụ đặc b?ệt vớ? k?nh doanh vàng m?ếng, thay vì duy trì chênh lệch g?á trong và ngoà? nước nghe ra có vẻ hợp lý về luật pháp, h?ệu quả k?nh tế và Ngân hàng Nhà nước ít bị đ?ều t?ếng nhưng muốn làm được đ?ều này thì phả? phân b?ệt rất rõ vàng là “hàng đặc b?ệt” hay “t?ền tệ đặc b?ệt”.

“Nếu co? vàng là hàng hóa t?êu dùng, hàng hóa đầu tư thì mớ? có thể đánh thuế t?êu thụ đặc b?ệt, còn nếu co? vàng là t?ền tệ thì chẳng có lý do gì để đánh thuế t?êu thụ đặc b?ệt vớ? t?ền cả!”, ông Ánh đặt vấn đề.

Theo ông, trước kh? vấn đề này ngã ngũ thì nhà nước nên đánh một loạ? thuế, gọ? là “thuế g?ao dịch” đố? vớ? k?nh doanh vàng m?ếng như ở các nước vẫn t?ến hành. G?ả định nhà nước quy vàng là “t?ền tệ đặc b?ệt” - Một dạng tà? sản tà? chính thì v?ệc áp loạ? “thuế g?ao dịch”, ngoà? v?ệc tránh được những rắc rố?, tranh cã? xung quanh thuế t?êu thụ đặc b?ệt như nó? trên, chưa kể, còn vướng vào những cam kết kh? g?a nhập WTO.

Ngoà? chuyện thuế, t?ến sĩ Nguyễn Thị Thanh Hương, chuyên g?a ngân hàng (nguyên Phó vụ trưởng Vụ Kế toán, Ngân hàng Nhà nước) nêu vấn đề về phát hành chứng chỉ huy động vàng trong dân và cho phép thị trường phá? s?nh vớ? vàng mà gần đây một số chuyên g?a đưa ra.

Theo bà Hương, đố? vớ? chuyện huy động vàng trong dân, cần phả? bàn luận, ngh?ên cứu rất kỹ vì: huy động được vàng trong dân là rất tốt vì vừa đỡ vay nước ngoà?, vừa g?ảm ch? phí nhưng thực tế, huy động vàng vật chất nếu sau này g?á thế g?ớ? chạy lên, Ngân hàng Nhà nước lỗ thì rất khó quy trách nh?ệm.

Trong kh? đó, nếu “huy động vàng vật chất nhưng không ràng buộc trả bằng vàng vật chất” thì dư luận lạ? kêu Ngân hàng Nhà nước “khôn” quá cũng không ổn. “Thế nên, đừng đặt câu chuyện huy động vàng vật chất ra nữa, mà nên t?ếp cận theo quan đ?ểm Ngân hàng Nhà nước đang làm, đó là: chuyển dần sang quan hệ mua đứt bán đoạn vớ? vàng và hạn chế nắm g?ữ vàng trong nền k?nh tế”, bà Hương nó?.

Ngoà? ra, cũng theo bà Hương, trong tương la?, g?ả sử Chính phủ cho phép mở lạ? sàn vàng tà? khoản thì tuyệt đố? không cho phép sử dụng đòn bẩy tà? chính, nhất là kh? hạ tầng tà? chính còn yếu, nhận thức về thị trường của nh?ều chủ thể tham g?a còn mang tính chộp g?ật, ngắn hạn, chức năng g?ám sát của Nhà nước còn yếu.

Hoặc, một số chuyên g?a có đưa ra khuyến cáo cho phép mở thị trường phá? s?nh vớ? vàng cũng phả? ngh?ên cứu rất kỹ. Nếu có, Nhà nước cần ngh?êm cấm sử dụng phá? s?nh để đầu cơ, chỉ cho phép sử dụng phá? s?nh để phòng ngừa rủ? ro.

Theo VnEconomy