Tuyển sinh 2025: Trường đại học mở nhiều ngành mới, làm sao để ngăn tổ hợp lạ?

Các trường đại học đổi mới xét tuyển

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là kỳ thi đầu tiên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với 4 môn, gồm 2 môn bắt buộc (Toán, Văn), 2 môn lựa chọn trong số 9 môn còn lại trong chương trình lớp 12.

Để thí sinh có thêm cơ hội xét tuyển và mong muốn tuyển được những thí sinh có phẩm chất, năng lực phù hợp với ngành/chương trình đào tạo, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã xây dựng nhiều tổ hợp mới.

Trường Đại học Công thương TP.HCM bổ sung 5 tổ hợp mới, trong đó 4 tổ hợp khối C là C00 (Văn, Sử, Địa), C01 (Văn, Toán, Lý), C02 (Văn, Toán, Hóa), C14 (Toán, Văn, Giáo dục Kinh tế và pháp luật), chủ yếu để tuyển sinh các ngành nhóm luật, quản trị kinh doanh, khách sạn.

Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM) đưa ra 2 tổ hợp mới Toán, tiếng Anh, Tin học và Toán, tiếng Anh, Giáo dục kinh tế và pháp luật. Hai tổ hợp mới được dùng thay thế hai tổ hợp truyền thống là A00 (Toán, Lý, Hóa) và D07 (Toán, Hóa, tiếng Anh).

Ngoài bốn tổ hợp truyền thống là A00 (Toán, Lý, Hóa), A01 (Toán, Lý, Anh), D01 (Toán, Văn, Anh), B00 (Toán, Hóa, Sinh), trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) thêm 2 tổ hợp có môn Tin là Toán, Anh, Tin và Toán, Lý, Tin.

Đại học Bách khoa Hà Nội bổ sung thêm một tổ hợp xét tuyển là K01 (Toán, Văn kết hợp với một trong bốn môn Lý/Hóa/Sinh/Tin). Với tổ hợp này, khi tính điểm, môn Toán nhân hệ số 3, môn Văn hệ số 1, môn còn lại hệ số 2.

Cùng với việc thêm tổ hợp xét tuyển, nhiều đại học lớn cũng bỏ bớt các tổ hợp không còn phù hợp. Đại học Kinh tế quốc dân dừng 5 tổ hợp xét tuyển gồm: B00 (Toán, Hóa học, Sinh học), C03 (Toán, Văn, Lịch sử), C04 (Văn, Toán, Địa lý), D09 (Toán, Lịch sử, tiếng Anh), D10 (Toán, Địa lý, tiếng Anh).

Để thí sinh có thêm cơ hội xét tuyển, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã xây dựng nhiều tổ hợp mới. Ảnh minh họa 

Năm 2024 là năm đầu tiên Trường Đại học Y Hà Nội tổ chức xét tuyển tổ hợp C00 (Văn, Lịch sử, Địa lý) và D01 (Toán, Văn, tiếng Anh), đồng thời duy trì tổ hợp truyền thống B00 (Toán, Hóa học, Sinh học). Tuy nhiên, năm nay nhà trường có thể phải điều chỉnh về tổ hợp xét tuyển bởi theo dự thảo quy chế tuyển sinh đại học do Bộ GD&ĐT xây dựng, giữa các tổ hợp xét tuyển phải có môn chung.

Với Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), ngoài 4 tổ hợp truyền thống là A00 (Toán, Vật lý, Hóa học), A01 (Toán, Vật lý, tiếng Anh), D01 (Toán, Văn, tiếng Anh), B00 (Toán, Hóa học, Sinh học), trong mùa tuyển sinh 2025, trường bổ sung 2 tổ hợp có môn tin học là Toán, tiếng Anh, Tin học và Toán, Vật lý, Tin học.

Yêu cầu với tổ hợp môn dùng để xét tuyển

Theo dự thảo quy chế tuyển sinh đại học 2025, quy định tổ hợp môn dùng để xét tuyển gồm ít nhất 3 môn phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của chương trình đào tạo; trong đó phải có Toán hoặc Văn với trọng số đánh giá chiếm ít nhất 1/3 tổng điểm. Các tổ hợp trong cùng một ngành phải có số môn chung chiếm ít nhất 50% tổng điểm.

VTC News dẫn lời bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) cho hay, dự thảo quy chế tuyển sinh đại học 2025 quy định tổ hợp môn dùng để xét tuyển gồm ít nhất 3 môn phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của chương trình đào tạo; trong đó phải có Toán hoặc Văn với trọng số đánh giá chiếm ít nhất 1/3 tổng điểm. Các tổ hợp trong cùng một ngành phải có số môn chung chiếm ít nhất 50% tổng điểm.

Theo bà Thuỷ, mục đích để các trường đại học không đưa ra nhiều tổ hợp tuyển sinh "lạ", không phù hợp cho một ngành, nhóm ngành đào tạo. Lưu ý, trọng số của các môn chung giống nhau giữa các tổ hợp phải chiếm ít nhất 50%. Qua đó để thấy, đây là những môn tiên quyết quy định về phẩm chất, năng lực cần thiết của thí sinh khi ứng tuyển vào ngành học đó. Không phải bất kỳ môn nào cũng có thể áp dụng tuyển sinh trong một ngành đào tạo.

“Đơn cử, ngành đào tạo kỹ thuật nhưng áp dụng cả môn Văn, Sử, Địa và Toán, Lý, Hóa để tuyển sinh là không đúng bản chất việc dựa vào năng lực, phẩm chất cần thiết cho ngành, lĩnh vực đào tạo đó”, bà Nguyễn Thu Thủy nhấn mạnh.

Thời gian qua, việc xét tuyển dựa trên chỉ tiêu của từng phương thức mà không dựa trên đối sánh, quy đổi tương đương đã gây mất công bằng giữa các thí sinh. Do đó, quy định sửa đổi làm tăng trách nhiệm của cơ sở đào tạo trong công tác tuyển sinh, phải nghiên cứu thấu đáo để không còn tình trạng chênh lệch điểm trúng tuyển bất hợp lý giữa các tổ hợp xét tuyển, giữa phương thức xét tuyển mà không có căn cứ giải thích.

Liên quan đến công tác tuyển sinh 2025, trước đó báo Đại biểu Nhân dân dẫn thông tin từ Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam kiến nghị Bộ GD&ĐT cần quy định về đánh giá chất lượng các phương thức tuyển sinh của các trường đại học theo kết quả học tập của sinh viên trong quá trình đào tạo và chuẩn đầu ra theo các phương thức tuyển sinh để kiểm soát chất lượng.

Loại bỏ các phương thức tuyển sinh không bảo đảm chất lượng đầu vào với ngành được đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học; yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học giải trình việc lựa chọn các tổ hợp môn học, các bài thi đánh giá năng lực của các kỳ thi riêng được sử dụng để xét tuyển sinh, bảo đảm chuẩn đầu vào năng lực cơ bản để học tập thành công ở bậc đại học. Đồng thời, cần quy định thống nhất các tổ hợp xét tuyển hợp lý, kiên quyết loại đi các tổ hợp “lạ”.

Bên cạnh đó, kiến nghị Bộ GD&ĐT cần làm rõ khái niệm “xét tuyển sớm” hoặc thay đổi khái niệm cho phù hợp với bản chất của hoạt động tuyển sinh vì hầu hết các thí sinh này đều chưa tốt nghiệp THPT trong năm học khi tham gia xét tuyển. Thí sinh này chỉ mới đáp ứng điều kiện ‘đủ” là đạt ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào theo quy định của đại học, trường đại học mà chưa đạt điều kiện “cần” theo quy định trúng tuyển vào đại học là tốt nghiệp THPT. Việc làm rõ khái niệm này sẽ tránh gây nhầm lẫn cho thí sinh, xã hội và các trường đại học.

Bộ GD&ĐT cũng cần làm rõ cơ sở khoa học để các đại học, trường đại học thực hiện quy định theo dự thảo quy chế tuyển sinh từ năm 2025 về nội dung chỉ tiêu xét tuyển sớm do cơ sở đào tạo quy định nhưng không vượt quá 20% chỉ tiêu của từng ngành, nhóm ngành đào tạo; điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển phải được quy đổi tương đương về một thang điểm chung, thống nhất đối với từng chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo

Đồng thời, đánh giá sự phù hợp của các kỳ thi riêng do các đại học, trường đại học tổ chức, đảm bảo không vượt quá chương trình học của học sinh cấp THPT để giảm thiểu tình trạng học thêm, dạy thêm tràn lan. Công nhận các kết quả đánh giá năng lực của các trường đại học tổ chức nếu có sự đối sánh tương đồng về năng lực đánh giá của các môn học để miễn thi các môn thi tốt nghiệp THPT cho các thí sinh có ngưỡng điểm đảm bảo theo yêu cầu của quy định (tương tự như đang miễn thi môn ngoại ngữ khi thí sinh có chứng chỉ đạt chuẩn theo quy định) để giảm áp lực thi cử cho học sinh.

Bộ GD&ĐT chỉ đạo các đại học, trường đại học xây dựng các tổ hợp xét tuyển sinh phù hợp với yêu cầu của đầu vào ngành học của bậc đại học; chỉ được đặt thêm các tiêu chí phụ cần thiết đối với những ngành năng khiếu, ngành “hot”. Điều chỉnh, cập nhật chương trình đào tạo bậc đại học để bù đắp các nội dung cơ bản cần có để học tập thành công các nội dung chuyên ngành phù hợp với CTGDPT 2018, giảm thiểu số sinh viên phải bỏ học, thôi học do sự thay đổi của CTGDPT 2018, gây lãng phí nguồn lực cho người học và cho xã hội.