Tuyển sinh 2014: Đừng đợi nước đến chân mới nhảy

Nh?ều trường như “ngồ? trên lửa” kh? mùa tuyển s?nh đã cận kề từ kh? có Quyết định của Bộ GD-ĐT dừng tuyển s?nh 207 ngành đào tạo ĐH và cảnh báo hàng trăm ngành đào tạo ĐH, CĐ.

Trao đổ? vớ? Tuổ? Trẻ, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bù? Văn Ga lý g?ả?:

- Chất lượng nguồn nhân lực phả? được đặt lên hàng đầu. Những năm gần đây, Bộ GD-ĐT đã định hướng lạ? mô hình phát tr?ển của g?áo dục ĐH, xem trọng chất lượng thay vì tăng quy mô. Nh?ều văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành, một mặt tăng quyền tự chủ cho các nhà trường và mặt khác s?ết chặt kỷ cương, chuẩn hóa dần hoạt động của các cơ sở g?áo dục ĐH, góp phần thực h?ện thành công nghị quyết về đổ? mớ? căn bản và toàn d?ện g?áo dục và đào tạo.

V?ệc phát tr?ển nóng quy mô trước đây trong kh? nguồn lực đảm bảo chất lượng còn hạn chế đã dẫn đến tình trạng số lượng s?nh v?ên tốt ngh?ệp nh?ều nhưng xã hộ? vẫn th?ếu lao động có năng lực phục vụ sự ngh?ệp công ngh?ệp hóa, h?ện đạ? hóa. Đ?ều này đã gây lãng phí lớn, ảnh hưởng đến kế hoạch phát tr?ển k?nh tế - xã hộ? của đất nước. Mặt khác, t?ến trình hình thành cộng đồng k?nh tế ASEAN năm 2015 đã đến gần. Cạnh tranh trên thị trường lao động khu vực sắp tớ? đây sẽ mở ra nh?ều cơ hộ? v?ệc làm cho g?ớ? trẻ nhưng cũng là một thách thức rất lớn đố? vớ? các nhà trường. V?ệc chuẩn hóa quá trình đào tạo để đầu ra của s?nh v?ên tốt ngh?ệp đáp ứng khung trình độ, năng lực khu vực và thế g?ớ? vì vậy không thể không làm ngay.

Đủ g?áo v?ên sẽ được tuyển s?nh trở lạ?

* Lãnh đạo một số trường cho rằng quyết định này của Bộ quá bất ngờ, kh?ến trường không kịp trở tay kh? mùa tuyển s?nh đã đến rất gần...

- Thông tư 08 quy định về mở ngành đã có h?ệu lực từ đầu năm 2011, trong đó quy định rõ đ?ều k?ện mở ngành cũng như hình thức chế tà?, xử lý. Năm 2012, bộ đã k?ểm tra một số cơ sở và dừng tuyển s?nh một số ngành không đủ đ?ều k?ện đảm bảo chất lượng. Đầu năm 2013, bộ đã gử? công văn yêu cầu các trường rà soát tổng thể, báo cáo tình hình độ? ngũ của các ngành nghề h?ện đang đào tạo. Như vậy các trường có gần ba năm chuẩn bị bổ sung độ? ngũ đảm bảo các yêu cầu theo quy định về mở ngành. 

Kết quả rà soát lần này cho thấy hơn 75\% số trường ĐH đã chăm lo đào tạo, bồ? dưỡng độ? ngũ cán bộ để đảm bảo chất lượng đào tạo, thậm chí có ngành số lượng và chất lượng g?ảng v?ên vượt xa so vớ? yêu cầu. Tuy nh?ên một số trường, nhất là các trường ở địa phương, trường ĐH nâng cấp từ các trường CĐ, có khó khăn trong xây dựng độ? ngũ. Một số trường công lập hợp đồng vớ? g?áo v?ên đã nghỉ hưu nhưng theo quy định thì những g?áo v?ên này không được tính vào độ? ngũ g?áo v?ên cơ hữu của trường. Một số trường ngoà? công lập kê kha? g?áo v?ên cơ hữu trong kh? g?áo v?ên này đã là g?áo v?ên cơ hữu của trường khác. Do đó lực lượng g?áo v?ên cơ hữu thực tế làm nòng cốt đảm bảo chất lượng đào tạo ở các ngành khác nhau theo quy định thấp hơn số các trường kê kha?.

* Nh?ều trường phản hồ? sẽ k?ến nghị Bộ GD-ĐT vì v?ệc dừng tuyển s?nh ảnh hưởng đến thương h?ệu, uy tín của nhà trường cũng như ảnh hưởng đến công tác g?ảng dạy của g?ảng v?ên. Bộ GD-ĐT l?ệu có đ?ều chỉnh gì vớ? quyết định của mình sau kh? nhận được phản hồ? của các trường?

- Kh? bị dừng tuyển s?nh một số ngành thì đương nh?ên các trường cần đ?ều chỉnh kế hoạch hoạt động. S?nh v?ên đang theo học các ngành này vẫn được t?ếp tục đào tạo đến kh? tốt ngh?ệp ra trường. Trong vòng ha? năm, bất cứ lúc nào nhà trường báo cáo có đầy đủ g?áo v?ên thì bộ sẽ cho phép tuyển s?nh trở lạ?. Quá thờ? hạn này mà trường không khắc phục được thì quyết định cho phép mở ngành sẽ bị thu hồ?. Không phả? chỉ có v?ệc mở ngành mà tất cả hoạt động khác của các nhà trường cũng đều phả? phù hợp vớ? quy định của pháp luật. Kh? các trường đã tự chủ, cơ quan quản lý nhà nước không can th?ệp sâu vào hoạt động chuyên môn nhưng sẽ k?ểm tra, xử lý những v? phạm dựa vào các quy định đã ban hành.

Kế hoạch nhân sự chưa thật tốt

* Những ngành phả? dừng tuyển s?nh cũng là những ngành trước đây đủ đ?ều k?ện để bộ cho phép đào tạo. Vậy trách nh?ệm của Bộ GD-ĐT trong v?ệc mở ngành trước đây như thế nào, thưa thứ trưởng?

- Kh? mở ngành, cơ sở đào tạo phả? có đủ các đ?ều k?ện quy định. Tuy nh?ên sau một thờ? g?an hoạt động, độ? ngũ cán bộ cơ hữu của trường có thể có b?ến động như chuyển công tác, nghỉ hưu hay những trường hợp bất khả kháng khác kh?ến ngành đào tạo th?ếu g?ảng v?ên. Đ?ều này cũng rất dễ xảy ra trong thực tế, nhất là những g?ảng v?ên g?ỏ?, có trình độ t?ến sĩ rất dễ tìm được v?ệc làm tốt, thu nhập cao. Những trường ở những địa phương còn khó khăn rất dễ bị động về cán bộ g?ảng dạy có trình độ t?ến sĩ. Đây là đợt rà soát đầu t?ên đ?ều k?ện đảm bảo chất lượng trình độ ĐH để nhắc các trường phả? thường xuyên củng cố độ? ngũ, tránh bị động.

* Trong 71 cơ sở g?áo dục ĐH có ngành đào tạo bị dừng tuyển s?nh có tên cả những trường ĐH lớn, đặc b?ệt có trường nó? ngành bị dừng đào tạo họ có thừa độ? ngũ theo t?êu chuẩn thông thường. L?ệu có nhầm lẫn gì ở đây không, thưa thứ trưởng?

"Các trường phả? có trách nh?ệm rất cao kh? thực h?ện quyền tự chủ. Chẳng hạn kh? thấy ngành nào không còn đủ đ?ều k?ện đảm bảo chất lượng thì h?ệu trưởng cần lên kế hoạch dừng tuyển s?nh ngành đó để bảo đảm quyền lợ? ngườ? học, không chờ đến kh? bộ rà soát, xử lý"
- Lần này có một số ngành của các trường ĐH tốp đầu cũng bị dừng tuyển s?nh. Ngoà? lý do thực tế độ? ngũ không còn đảm bảo yêu cầu (do cán bộ nghỉ hưu, chuyển công tác, đ?ều động đ? làm nh?ệm vụ khác...) còn do trách nh?ệm báo cáo g?ả? trình của lãnh đạo nhà trường. Nếu báo cáo có sa? sót về lực lượng cán bộ dẫn đến v?ệc dừng tuyển s?nh thì các trường cần phả? hết sức rút k?nh ngh?ệm và g?ả? trình lạ? số l?ệu thực tế h?ện có của trường mình. Tuy nh?ên, đợt rà soát này cho thấy công tác kế hoạch nhân sự của một số trường, ngay cả những trường lớn, làm chưa thật tốt, còn bị động, th?ếu sự chuẩn bị mang tính lâu dà?. Có những ngành một thờ? nổ? t?ếng về chất lượng nhưng nay bị yếu dần do không có độ? ngũ thay thế đủ mạnh, thậm chí không còn đủ đ?ều k?ện để t?ếp tục đào tạo. Đây là đ?ều rất đáng t?ếc. Quyết định dừng tuyển s?nh trên 200 ngành đào tạo bậc ĐH lần này nhắc nhở tất cả các trường phả? đặc b?ệt quan tâm đến v?ệc xây dựng độ? ngũ cán bộ g?ảng dạy, không đợ? đến kh? nước đến chân mớ? nhảy!

* Theo một số chuyên g?a, nh?ều ngành mớ? không thể đò? hỏ? độ? ngũ đa dạng ngay từ đầu, cũng như một số ngành đặc thù phả? có cách t?ếp cận r?êng kh? xét lực lượng tham g?a g?ảng dạy. Bộ có cân nhắc cơ chế r?êng nào cho các ngành này không?

- Căn cứ tình hình thực tế h?ện nay, những ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật, một số ngành ngoạ? ngữ, các trường ở khu vực Tây Bắc, Tây nguyên, Tây Nam bộ có khó khăn trong tuyển dụng cán bộ trình độ cao nên bộ tạm thờ? chưa dừng tuyển s?nh trong đợt này. Tuy nh?ên trong thờ? g?an tớ? các ngành này cần bổ sung đủ g?ảng v?ên cơ hữu theo quy định, nếu không cũng sẽ bị dừng tuyển s?nh như những ngành khác. Đố? vớ? những ngành mớ?, những ngành được tách ra từ những ngành lớn truyền thống trước đây có thể không có g?ảng v?ên t?ến sĩ đúng chuyên ngành nhưng phả? có g?ảng v?ên t?ến sĩ ngành gần và g?ảng v?ên này có các công trình ngh?ên cứu l?ên quan đến ngành mớ? định mở để dẫn dắt sự phát tr?ển của ngành.

Theo Tuổ? trẻ