Tự ý dùng An cung ngưu hoàng hoàn chữa đột quỵ, bác sĩ y học cổ truyền cảnh báo

Tuổi Trẻ dẫn lời ThS Vũ Văn Đại, khoa y học cổ truyền Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay những bệnh nhân này thường chia sẻ rằng "nghe hàng xóm mách" loại thuốc này có tác dụng thần kỳ giúp người bệnh tỉnh táo trở lại.

Tuy nhiên khi tiếp nhận, phần lớn các bệnh nhân đã bỏ lỡ "thời gian vàng" để được can thiệp y tế hiệu quả. Đặc biệt là trong các trường hợp xuất huyết não - nơi việc dùng an cung hoàn toàn không những không có tác dụng mà còn tiềm ẩn nguy cơ làm tình trạng xấu đi.

Theo bác sĩ Đại, An cung ngưu hoàng hoàn là bài thuốc Đông y cổ truyền có lịch sử hàng trăm năm tại Trung Quốc, được xếp vào nhóm thuốc quý. Thành phần chính bao gồm: ngưu hoàng, chu sa, xạ hương, hoàng liên, hoàng cầm, hùng hoàng, trân châu…

Theo y học cổ truyền, An cung ngưu hoàng hoàn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khai khiếu, trấn kinh, phù hợp với các thể trạng 'nội nhiệt thịnh', biểu hiện như sốt cao, mê sảng, co giật.

Tuy nhiên không phải mọi ca đột quỵ đều phù hợp sử dụng An cung ngưu hoàng hoàn. Thực tế lâm sàng cho thấy, hơn 80% trường hợp tai biến mạch máu não là do nhồi máu não (thể hàn), cần can thiệp nội khoa cấp cứu càng sớm càng tốt.

Việc sử dụng An cung ngưu hoàng hoàn trong những trường hợp này có thể làm lạnh cơ thể, giảm tưới máu não, thậm chí nguy hiểm nếu bệnh nhân đang bị xuất huyết não - do thuốc chứa một số thành phần có tính chống đông nhẹ, dễ làm nặng thêm tình trạng chảy máu.

Không những vậy, An cung ngưu hoàng hoàn là thuốc chứa dược liệu có tính độc (như chu sa - thủy ngân, hùng hoàng - asen), nếu sử dụng không đúng chỉ định có thể gây hại cho gan, thận, thần kinh.

Nhiều tác dụng phụ đã được ghi nhận: rối loạn tiêu hóa, dị ứng, rối loạn nhịp tim, co giật... Thậm chí, một số sản phẩm trôi nổi trên thị trường bị phát hiện chứa hàm lượng kim loại nặng vượt ngưỡng an toàn.

Với đột quỵ, điều quan trọng nhất là đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế chuyên khoa trong vòng 3-6 giờ từ khi xuất hiện triệu chứng. Chỉ khi chụp CT hoặc MRI sọ não, bác sĩ mới xác định được loại đột quỵ để điều trị đúng hướng: tiêu sợi huyết, can thiệp nội mạch hoặc điều trị nội khoa.

Việc tự ý dùng An cung ngưu hoàng hoàn tại nhà không giúp phân biệt thể bệnh, lại làm chậm tiếp cận y tế hiện đại - mất đi cơ hội sống và khả năng hồi phục cho bệnh nhân.

Tạp chí Tri Thức dẫn lời khuyên của ThS.BS Vũ Văn Đại: "Là bác sĩ y học cổ truyền, chúng tôi không phủ nhận giá trị của các bài thuốc cổ, trong đó có An cung ngưu hoàng hoàn. Tuy nhiên, cần nhìn nhận đúng vai trò, chỉ định và giới hạn của thuốc. Việc sử dụng cần dựa trên y lý - y chứng - y đức, tuyệt đối không nên biến một bài thuốc quý thành một niềm tin mù quáng gây hại ".

Khuyến cáo của Bộ Y tế đối với việc sử dụng An cung ngưu hoàng hoàn

- Chỉ dùng khi được bác sĩ YHCT chẩn đoán trúng phong nhiệt (sốt cao, mê sảng, mạch nhanh, mặt đỏ).

- Tuyệt đối không dùng cho trúng phong hàn, xuất huyết não, hoặc khi chưa có chẩn đoán rõ ràng.

- Không dùng cho phụ nữ mang thai, trẻ dưới 3 tuổi, người suy gan thận nặng.