Trung Quốc: Chống tham nhũng, mất trăm tỷ USD?

Theo một báo cáo tuần này của Bank of America Merrill Lynch (BofAML), chiến dịch chống tham nhũng của chính phủ Trung Quốc có thể làm nền kinh tế nước này mất hơn 100 tỷ USD, chỉ tính riêng trong năm nay. Đó hẳn là con số không nhỏ bởi nó xấp xỉ kích cỡ nền kinh tế của Bangladesh, quốc gia có 150 triệu dân.

Theo BBC News, nhiều hệ lụy nhỏ của chiến dịch chống tham nhũng mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói tới gồm việc các nhà hàng bớt khách tới ăn uống, doanh thu hàng xa xỉ sụt giảm. Đặc biệt có thể dễ thấy là các cửa hàng bán đồ quần áo và vật dụng sang trọng tại Thượng Hải trong vòng hơn một năm qua ít khách hơn trước.

Tuy nhiên báo cáo của BofAML cho thấy chiến dịch này cũng có hệ lụy đáng kể đối với nền kinh tế Trung Quốc đang có vấn đề vĩ mô.

Khoảng đầu năm nay, số tiền gửi tiết kiệm tại các ngân hàng của chính phủ tăng mạnh, với khoảng 30\% tính theo năm.

Báo cáo nói thậm chí các quan chức “sạch sẽ” nay cũng sợ triển khai các dự án mới vì lo bị xem là tham nhũng và giải pháp họ chọn là giữ công quĩ trong tài khoản ngân hàng quốc doanh.

Tổng phí tổn cho nền kinh tế từ việc hạn chế chi tiêu trong chính phủ và thắt lưng buộc bụng trong chi tiêu hành chính được cho là làm giảm tăng trưởng khoảng 0.6\% trong năm nay.

Tuy nhiên, báo cáo này nói rằng mức giảm tăng trưởng có thể lên tới 1,5\%, tương đương với  khoảng 135 tỷ USD. Nhưng nếu chỉ đúng có một nửa thì cũng là số tiền rất lớn.

Kể từ khi nhậm chức cách đây hơn một năm, Chủ tịch Tập Cận Bình đã cảnh báo nạn lãng phí và tham nhũng trong giới quan chức có thể đe dọa cho chính sự tồn tại của Đảng Cộng Sản đương quyền.

Vào tuần này, tin chưa xác nhận nói chính quyền đã tịch thu số tài sản hơn 14 tỷ USD của gia đình và nhóm thân cận với ông Chu Vĩnh Khang, cựu lãnh đạo ngành an ninh và là một trong số người từng có thế lực nhất Trung Quốc.

Tất nhiên là việc đánh sập bộ khung quyền lực như vậy không thể không gắn với các rủi ro lớn.

Vào tuần này cũng có tin nói rằng cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân gửi thông điệp tới giới lãnh đạo hiện nay rằng đừng để nỗ lực chống tham nhũng “đi quá đà”.

Trên tờ New Yorker, Evan Osnos nhắc lại lời nhà lão thành cách mạng Trần Vân (1905-1995) từng nói:  "Chống tham nhũng nhẹ quá rồi thì đất nước bị hủy hoại, mà chống mạnh quá thì sẽ phá vỡ đảng.”

Báo cáo của BofAML đề cập tới hệ lụy của nỗ lực chống tham nhũng đối với tăng trưởng kinh tế Trung Quốc.

Chẳng mấy khi người ta thấy ngân hàng đầu tư nước ngoài bàn luận tầm quan trọng vĩ mô của mại dâm, nhưng báo cáo này cũng chỉ ra rằng chiến dịch chống tham nhũng đã và đang nhắm vào nghề “phấn hương” ở hàng chục thành phố.

Chiến dịch chống tham nhũng nhắm vào nghề mại dâm ở hàng chục thành phố.

Chiến dịch này đã có tác dụng ngược đối với một số mảng kinh doanh trong công nghiệp dịch vụ, báo cáo này nhận định.

Nếu sống lại, ông Trần Vân có thể nói thêm về nhận định thứ ba của mình về cái khó trong việc cân đối khi chống tham nhũng. Đó là dù không phải lo lắng cho Đảng, thì chống tham nhũng mạnh tay quá cũng sẽ phá cả nền kinh tế.