Trai làng Nam Định mình trần mặc khố cướp trái giữa ruộng bùn

Lễ hội làng Tuân Lục, Trực Ninh, Nam Định diễn ra từ mùng 4 đến mùng 6 tháng Giêng hàng năm để kỷ niệm ngày sinh của Thành hoàng Đỗ Công Hạo (một vị quan triều Lê Sơ). Lễ hội diễn ra với nhiều nghi thức như: Dâng hương, tế lễ, đặc biệt là trò chơi dân gian “cướp trái” thể hiện tinh thần thượng võ, tri ân công đức của Thành hoàng làng.

Trong dịp lễ, rước kiệu là một nghi thức không thể thiếu trong các lễ hội ở làng quê Việt Nam. Tại lễ rước trái ở Hội làng Tuân Lục, những người dân đứng xung quanh kiệu thường vỗ tay và hô lớn “Reo đi, reo đi …” tiếng hô càng lớn thì kiệu càng quay nhanh. Theo các nhà nghiên cứu tâm linh đây là hiện tượng “lên đồng tập thể” khi những người khênh kiệu chạy rất nhanh, quay tròn liên tục mà kiệu không bị đổ, cũng không ai bị ngã.

Các cụ trong đội tế lễ của làng chỉnh trang khăn xếp, áo the ra đền tế lễ. Ngoài cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa..., các cụ kính cẩn xin Thánh rước “quả Trái”…

Bao năm qua, người dân làng Tuân Lục luôn coi tục “cướp Trái” là nghi thức đẹp trong đời sống văn hóa tâm linh còn tồn tại đến ngày nay.

Người tham gia chơi cướp trái phải là những nam thanh niên đủ 18 tuổi, được chia làm hai đội đỏ và vàng. Cách chia đội thường dựa vào dòng họ và khu vực sinh sống. Khu vực diễn ra cướp trái là một khoảng ruộng được lựa chọn trước, có cắm cờ để giới hạn.

Quả Trái đẽo bằng gỗ mít, được bọc trong giấy đỏ. Đội chiến thắng là đội đưa được quả Trái về cột cờ của phía mình. Khi hai đội vào vị trí chuẩn bị, chủ tế sẽ thả quả Trái xuống lò (một cái hố được đào sẵn) và trận đấu lúc đó mới bắt đầu.

Ngay lập tức hàng chục thanh niên to khỏe cùng lao vào cướp quả Trái. 

Theo luật của trò chơi, người chơi chỉ được nắm vào khố của nhau để kéo, ngoài ra không được ôm, cầm tay chân và tuyệt đối không được đánh nhau. 

Nhìn chung, luật lệ được tuân thủ khá nghiêm ngặt và ít xảy ra xô xát ẩu đả.

Cướp Trái ở làng Tuân Lục là một phong tục đẹp, độc đáo, đặc sắc được người dân duy trì, bảo tồn và giữ gìn hàng nghìn năm qua. Không chỉ nhắc nhở người dân phải thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe, sự nhanh nhẹn, dẻo dai... mà tục "cướp Trái" còn mang ước vọng, khát khao về một cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc.

Trận đấu kết thúc với phần thắng thuộc về đội vàng, khi họ cướp được trái mang về phía mình. Trong sân là đối thủ nhưng ngoài sân là bạn bè. “Cướp Trái” không có giải, thắng thua không quan trọng, quan trọng là tình làng, nghĩa xóm được gắn kết, niềm vui, sự may mắn sẽ đến với mọi nhà.