Tổng thống Kennedy mắc “sai lầm nghiêm trọng” ở Việt Nam

(ĐSPL) - Một tác g?ả Mỹ nó? v?ệc Tổng thống Kennedy “bật đèn xanh” cho cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình D?ệm là “sa? lầm ngoạ? g?ao ngh?êm trọng” hơn thất bạ? trong vụ Vịnh Con heo.

Cố Tổng thống Mỹ John F Kennedy mắc sa? lầm ngh?êm trọng ở V?ệt Nam.

Trong sự k?ện Vịnh Con heo tháng 4/1961, Tổng thống Mỹ John Kennedy Kennedy đã thông qua kế hoạch hỗ trợ cho các phần tử lưu vong đổ bộ vào Cuba nhằm lật đổ chính quyền của Chủ tịch F?del Castro. Cuộc đổ bộ đã sớm bị phát h?ện, bị đánh bạ? va? trò của Mỹ cũng bị lộ cho dù ông Kennedy cố tình che g?ấu.

Tháng 11/1963, Tổng thống Kennedy và các quan chức dướ? quyền đã phát đ? những tín h?ệu mà g?ớ? tướng lĩnh ở Sà? Gòn h?ểu là “bật đèn xanh” cho họ làm đảo chính, g?ết chết Ngô Đình D?ệm và em tra?-cố vấn Ngô Đình Nhu.

Đánh dấu 50 năm cuộc đảo chính lật đổ chế độ g?a đình trị Ngô Đình D?ệm ở Sà? Gòn, Mục sư Byron W?ll?ams, tác g?ả cuốn sách “1963 - Năm của hy vọng và thù nghịch”, v?ết trên báo Huff?ngton Post rằng sa? lầm ngoạ? g?ao của Mỹ ở  V?ệt Nam năm 1963 còn ta? hạ? hơn vụ Vịnh Con heo năm 1961.

Tác g?ả W?ll?ams v?ết: “Vụ đảo chính Ngô Đình D?ệm, theo tô?, là sa? lầm chính sách ngoạ? g?ao lớn nhất của (Tổng thống) John Kennedy, thậm chí lớn hơn cả vụ Vịnh Con heo (ở Cuba). Cá? chết của Ngô Đình D?ệm đã mở cánh cửa để Mỹ sa vào một loạt các vũng lầy”.

Tác g?ả nhắc lạ? rằng cuố? năm 1962, lãnh đạo phe đa số ở Thượng v?ện Mỹ M?ke Mansf?eld đã gợ? ý Tổng thống Kennedy sau kh? tớ? thực địa ở V?ệt Nam theo yêu cầu của vị tổng thống: “Đó là đất nước của họ, tương la? của họ chứ không phả? của chúng ta. Bỏ qua thực tế này sẽ không chỉ gây th?ệt hạ? to lớn về ngườ? và của đố? vớ? Mỹ mà còn có thể kéo chúng ta vào một tình thế không hay ho gì như ngườ? Pháp từng vướng phả?”.

Theo BBC News, mặc dù ông Kennedy cũng bị bắn chết hôm 22/11/1963, t?ên đoán của ông Mansf?eld đã hoàn toàn đúng, vớ? 58.000 lính Mỹ bị chết trong số gần nửa tr?ệu quân Mỹ tham ch?ến ở V?ệt Nam chưa kể tớ? th?ệt hạ? về t?ền của.

Tác g?ả W?ll?ams cũng dẫn lờ? ông Kennedy nó? về nhận xét của ông Mansf?eld: “Tô? rất bực M?ke vì ông bất đồng hoàn toàn vớ? chính sách của chúng ta và tô? cũng g?ận chính bản thân vì tô? thấy mình đồng ý vớ? ông ấy”.

Đ?ện tín 243

Tác g?ả Byron W?ll?ams cũng nhắc tớ? Đ?ện tín số 243 mà Roger H?lsman, Vụ trưởng V?ễn Đông của Bộ Ngoạ? g?ao Mỹ gử? cho Đạ? sứ tạ? V?ệt Nam Henry Cabot Lodge hôm 24/8/1963: “H?ện chưa rõ quân độ? đề nghị th?ết quân luật hay ông (Ngô Đình) Nhu lừa họ làm vậy. Ông Nhu đã lợ? dụng v?ệc này để đập phá chùa ch?ền vớ? Cảnh sát và Lực lượng Đặc nh?ệm của [Lê Quang] Tung vốn trung thành vớ? ông ta và qua đó đổ tộ? cho quân độ? trong con mắt của thế g?ớ? và ngườ? dân V?ệt Nam. Chính quyền (Mỹ) không thể chấp nhận để quyền lực trong tay Nhu. Cần cho ông D?ệm cơ hộ? để rũ bỏ Nhu và vây cánh để thay thế bằng những nhân vật chính trị và quân sự tốt nhất có thể. Nếu…(Ngô Đình) D?ệm vẫn ngoan cố và từ chố?, chúng ta phả? tính tớ? khả năng không g?ữ chính ông D?ệm nữa”.

Đ?ện tín 243 đánh dấu sự thay đổ? chính sách này được đưa ra vào một ngày Thứ Bảy - kh? Tổng thống Kennedy, Phó tổng thống Lyndon Johnson, Ngoạ? trưởng Dean Rusk, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara, Cố vấn An n?nh Quốc g?a McGeorge Bundy và Bộ trưởng Tư pháp Robert Kennedy đều đ? vắng.

Mặc dù không hà? lòng vớ? lờ? lẽ của đ?ện tín, chính ông Kennedy và các nhân vật trọng yếu khác của Mỹ đã có thá? độ 'tùy cơ ứng b?ến' vớ? tình hình ở Sà? Gòn trong các cuộc họp l?ên tục sau kh? Đ?ện tín 243 được gử? đ?.

Sau kh? Ngô Đình D?ệm và Ngô Đình Nhu Nhu bị sát hạ?, theo trích dẫn của ông W?ll?ams, Tổng thống Kennedy nó?:

"Tô? cảm thấy tô? phả? chịu phần trách nh?ệm lớn đố? vớ? vụ v?ệc, bắt đầu vớ? đ?ện tín hồ? đầu tháng Tám trong đó chúng tô? gợ? ý đảo chính. Theo tô?, đ?ện tín đó (Đ?ện tín 243) đã được v?ết ẩu và lẽ ra không nên gử? nó đ? vào thứ Bảy. Đáng ra, tô? không nên đồng ý mà không có hộ? nghị bàn tròn để nghe ý k?ến của ông McNamara và ông (tướng Maxwell) Taylor”.

Cuộc đảo chính lật đổ chế độ g?a đình trị Ngô Đình D?ệm d?ễn ra ngày 1/11/1963. Một ngày sau đó, Ngô Đình D?ệm và cố vấn Ngô Đình Nhu bị phe đảo chính hạ sát.

Đến ngày 22/11 cùng năm, Tổng thống Kennedy bị ám sát tạ? Dallas, t?ểu bang Texas.

Văn L?nh