Tiêm hormon hãm trẻ dậy thì sớm: Liều lĩnh, có thể làm tử cung nhỏ lại

Trẻ ở độ tuổi 8-11 mắc dậy thì sớm gia tăng khiến nhiều phụ huynh hoang mang, lo lắng. Nhiều bậc phụ huynh đã tự ý đưa con đi tiêm hormon ức chế “hãm” con lớn sớm. Các chuyên gia cảnh báo, đây là việc làm liều lĩnh, nguy hại đến sức khỏe của trẻ.

Mua thuốc “hãm” con lớn sớm

Những năm gần đây, trẻ dậy thì sớm đang có dấu hiệu gia tăng. Với bé gái, tình trạng dậy thì sớm thường xuất hiện trước 8 tuổi và với bé trai là trước 11 tuổi. Đáng chú ý, có bé gái chỉ 2 - 3 tuổi đã mắc.

Trong tổng số các ca bệnh nói trên, có 500 cháu đang phải tiêm hormon hàng tháng để kìm hãm dậy thì sớm. Việc tiêm hormon này sẽ bắt đầu từ khi phát hiện trẻ dậy thì sớm đến khi trẻ được 10 tuổi rưỡi hoặc tuổi xương 12 tuổi.

Trước tình trạng này, trên mạng xã hội đã xuất hiện không ít thông tin cảnh báo và đưa ra lời khuyên hãy đưa trẻ đi tiêm hormon kìm hãm (ức chế) dậy thì sớm, nhằm mục đích giúp trẻ phát triển đúng độ tuổi của mình.

Các bác sĩ khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền (bệnh viện Nhi Trung ương) cho hay, việc các ông bố bà mẹ lo lắng về việc con dậy thì sớm là điều dễ hiểu. Nhưng lo lắng đến mức tự ý mua thuốc về tiêm để ức chế sự phát triển là quá liều lĩnh. Bởi, việc tiêm hormon này phải được sự chỉ định cũng như theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ chuyên khoa.

Theo ghi nhận của PV, tại bệnh viện Nhi Trung ương, có một số trường hợp, dù các bác sĩ nội tiết đã hướng dẫn và tư vấn không cần thiết phải tiêm hormon ức chế dậy thì, nhưng gia đình vẫn tự ý ra ngoài tiêm thuốc cho trẻ với hy vọng sau này chiều cao của con sẽ tăng lên. Việc dùng hormon ức chế dậy thì không đúng chỉ định sẽ làm cho trẻ không có được quá trình dậy thì bình thường, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm sinh lý của đứa trẻ.

Cách đây không lâu, chị Thu Hằng (quận Đống Đa, Hà Nội) đã hốt hoảng đưa cô con gái 6 tuổi đến bệnh viện Nhi Trung ương khám khi thấy con có những biểu hiện bất thường như đau ngực, mọc ria mép, có dịch nhầy âm đạo... Qua kết quả xét nghiệm và chiếu chụp, bác sĩ kết luận bé bị dậy thì sớm và chỉ định tiêm hormon ức chế 1 tháng/lần cùng với việc thực hiện lại chế độ ăn và hạn chế dùng một số sản phẩm mà chị đang cho con sử dụng. Đến nay, con gái chị Hằng đã điều trị được 2 năm, hiện tại, bé cao 1,41m, tuyến vú không phát triển to lên, chưa có kinh nguyệt.

Trao đổi với PV báo ĐS&PL, TS.Nguyễn Thị Hoàn- nguyên Trưởng khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền (bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, với những trường hợp trẻ dậy thì sớm cần có chỉ định của bác sĩ, tuy nhiên có không ít bậc phụ huynh vì quá lo lắng cho con đã tự ý mua hormon về tiêm để “hãm” con “lớn sớm”. “Có trường hợp chỉ đọc thông tin qua mạng đã tự ý mua hormon về tiêm cho con. Việc tự ý làm bác sĩ như vậy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ".

Một trường hợp ở Hà Nội, vì thấy con lớn hơn các bạn trong lớp, sự phát triển “vượt trội” ở tuyến vú nên hốt hoảng cho dùng nội tiết. Tuy nhiên, kể cả đối với trẻ có tuyến vú phát triển trước 8 tuổi nhưng khi đi khám tuổi xương vẫn bình thường, tử cung... không phát triển thì đó không được coi là dậy thì sớm”, TS.Hoàn dẫn chứng.

Lợi bất cập hại, ảnh hưởng tương lai

Sau khi dẫn chứng trường hợp cụ thể, TS.Hoàn khuyến cáo, nếu các bậc phụ huynh vì thấy con mình phổng phao hơn bạn bè cùng trang lứa và tự ý đi mua hormon về tiêm cho con là vô cùng nguy hiểm. Với các bé gái, nếu trẻ không dậy thì sớm mà tiêm thuốc ức chế sẽ khiến trẻ chậm dậy thì và có thể làm tử cung nhỏ lại. Bé gái ở độ tuổi 9-11, tử cung chưa lớn để phải ức chế, chỉ với những trẻ dậy thì sớm mới cần có chỉ định điều trị.

“Việc sử dụng các loại nội tiết là con dao hai lưỡi, trước mắt các bậc phụ huynh không nhìn thấy nguy cơ tiềm ẩn của ức chế nhưng về lâu dài thì vô cùng nguy hiểm”, TS.Hoàn nhấn mạnh.

“Theo tôi được biết, hiện số trẻ đang điều trị về dậy thì sớm khá nhiều nhưng không phải cứ thấy “số liệu lớn” mà các bậc phụ huynh kéo nhau đi mua nội tiết điều trị cho con. Điều trị ức chế dậy thì không phải là nhất thiết. Nếu điều trị thì chỉ có thể giúp giải quyết được những vấn đề ngắn hạn như kìm hãm sự phát triển đặc tính sinh dục phụ, làm chậm thời gian phát triển tuyến vú, lông mu, còn về mặt cải thiện chiều cao thì không nhiều, thậm chí không có. Tùy từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình để đưa ra quyết định cuối cùng”, TS.Hoàn chia sẻ thêm.

Theo TS.Hoàn, để biết trẻ có mắc dậy thì sớm hay không phải tiến hành một bộ xét nghiệm. Sau khi chụp X-quang tuổi xương, xét nghiệm sàng lọc xem tuổi xương có gì bất thường hay không. Nếu có, trẻ sẽ được làm tiếp xét nghiệm máu xem mức độ hormon sinh dục ra sao, siêu âm bụng xem có khối u bất thường trong ổ bụng hay không; một số trường hợp bé phải được chụp não xem có khối u ở não hay không... Nếu là dậy thì do những bệnh lý như u não, tăng sản thượng thận bẩm sinh thì có thể điều trị ngoại khoa, hoặc điều trị đặc hiệu để giải quyết các nguyên nhân.

N.Giang