Thu phí đường bộ đối với xe máy: Dễ dàng nảy sinh cơ chế xin – cho?

(ĐSPL) - Thu quỹ đường bộ đố? vớ? xe máy tạ? Hà Nộ? đã tr?ển kha? được 3 ngày. Trao đổ? vớ? PV, nh?ều cán bộ các phường, xã trên địa bàn đều cho b?ết, họ chưa nhận được ý k?ến chỉ đạo từ cấp trên trong v?ệc thực th? quy định. Bên cạnh đó, không ít chuyên g?a bày tỏ sự lo ngạ? và chỉ ra nh?ều đ?ểm bất công bằng từ “thuế đường”.

                                         Nh?ều bất cập nảy s?nh từ quy định thu phí đường bộ xe máy

Cán bộ xã, phường vẫn lơ ngơ trước quy định

Ngày 21/7 vừa qua, TP. Hà Nộ? bắt đầu tr?ển kha? thu phí bảo trì đường bộ đố? vớ? xe máy. Theo quy định, v?ệc thu phí này sẽ do UBND xã, phường, thị trấn thực h?ện. Thờ? đ?ểm thực th? đã đến, dư luận lạ? lo lắng là thu sao cho kín kẽ, dùng t?ền thu đó sao cho hợp lý.

Theo quy định, UBND xã, phường, thị trấn là cơ quan thu phí đố? vớ? xe máy mô tô, hộ g?a đình và cá nhân trên địa bàn. Các phường, thị trấn được để lạ? 10\% phí sử dụng đường bộ thu được; đố? vớ? các xã được để lạ? 20\% số phí sử dụng đường bộ thu được. Số t?ền còn lạ? cơ quan thu phí phả? nộp (hàng tuần) vào tà? khoản của Quỹ bảo trì đường bộ địa phương mở tạ? Kho bạc Nhà nước.

Theo các số l?ệu được công bố rộng rã?, Hà Nộ? có trên 4,5 tr?ệu xe máy, được phân bố trên 154 phường, 404 xã và 22 thị trấn. Theo ước tính, vớ? mức thu từ 50.000 - 100.000 đồng/xe, tùy theo dung tích, dự k?ến, mỗ? năm Hà Nộ? sẽ thu được khoảng 600 tỷ đồng. Như vậy, v?ệc trích lạ? từ 10 đến 20\% số phí thu được cho xã, phường là một khoản t?ền không nhỏ.

Theo tìm h?ểu của PV, “lệnh” tr?ển kha? thu phí đường bộ đã “phát” đ? được 3 ngày nhưng h?ện tạ?, rất nh?ều xã phường ở Hà Nộ? vẫn còn bỡ ngỡ trước thông t?n này. Nh?ều cán bộ xã cho b?ết, họ chưa nhận được văn bản hướng dẫn của các cơ quan cấp trên, thậm chí, có ngườ? còn khẳng định chưa từng nghe đến quy định này.

Trao đổ? vớ? PV báo ĐS&PL, ông Lê Trung K?ên, Chủ tịch UBND phường Ma? Dịch (Cầu G?ấy, Hà Nộ?) cho b?ết: “Tô? cũng được b?ết, mặc dù theo quy định, ngày 21/7, thành phố bắt đầu tr?ển kha? thu phí bảo trì đường bộ đố? vớ? xe máy nhưng chúng tô? vẫn chưa nhận được hướng dẫn từ UBND quận Cầu G?ấy. Chính vì thế, vào thờ? đ?ểm này, chúng tô? chưa thể nó? sẽ g?ao cho đơn vị nào đ? k?ểm soát lượng xe và a? sẽ là ngườ? đ? thu. Tô? cũng không h?ểu vì sao lạ? có sự chậm trễ này”. Một lãnh đạo công an phường Láng Hạ (Đống Đa, Hà Nộ?) cũng tỏ ra rất ngạc nh?ên vớ? quy định này. Vị này cho b?ết, h?ện nay chúng tô? chưa nhận được sự chỉ đạo nào của các cơ quan cấp trên. Có lẽ, trong mấy ngày tớ? chúng tô? mớ? nhận được chủ trương này.

 Bất cập dẫn đến bất công...

Trao đổ? vớ? PV báo ĐS&PL, TS. Nguyễn Xuân Thuỷ, nguyên G?ám đốc Nhà xuất bản G?ao thông vận tả? chỉ rõ những bất cập kh? g?ao công tác thu phí bảo trì đường bộ của xe máy cho xã, phường. “Trước đây tô? cũng đã nhấn mạnh rằng v?ệc thu phí đường bộ tốt nhất là thu qua xăng. Một ch?ếc xe đ? bao nh?êu cây số thì phả? nộp cho nhà nước bấy nh?êu t?ền. Làm như thế sẽ rất công bằng và chỉn chu trong công tác thu phí, không hề sợ mất mát và t?êu cực. Thế nhưng, sau kh? tranh luận, bộ G?ao thông vận tả? và bộ Tà? chính đã quyết định chọn thu theo đầu phương t?ện. Đây là vấn đề đã trục trặc ngay từ ban đầu rồ?. Xe để hàng 6- 7 tháng ngườ? ta không đ? cũng vẫn bị thu như một ch?ếc xe đ? hàng nghìn cây số. Rõ ràng, mức độ gây tác hạ? vớ? mặt đường là không g?ống nhau nhưng lạ? nộp t?ền như nhau. Thu phí theo cách như vậy là th?ếu thuyết phục, không có tính thực t?ễn và áp đặt ngườ? dân. Kh? tr?ển kha? thu phí, đố? vớ? ô tô đã không hợp lý rồ? nhưng dù sao họ vẫn phả? nộp vì kh? đ? đường lực lượng cảnh sát g?ao thông sẽ phát h?ện và bắt họ. Còn đố? vớ? xe máy, v?ệc thu phí g?ao cho cán bộ xa, phường là rất dễ gây ra t?êu cực và thất thoát” – TS.Thuỷ nó?.

                                                                    Ông Nguyễn Xuân Thuỷ

Theo TS.Thuỷ, v?ệc thu phí như thế là quan hệ g?ữa cá nhân đến cá nhân, nó l?ên quan đến vấn đề x?n cho, ngườ? ta dễ dĩ hoà v? quý vớ? nhau. Vì thế, số t?ền thu được  chắc sẽ không theo số đầu xe. Chẳng hạn trong nhà tô? có 3 cá? xe nhưng tô? quen ông tổ trưởng thì tô? kha? rút xuống còn 1- 2 cá?. Rồ? xe tô? trên 100 phân khố? thì tô? lạ? nó? là dướ? 100 phân khố?. Ông tổ trưởng cũng nể tình thân quen mà không thể nào làm phăng phăng được. Đây là một trong những lý do dẫn đến t?êu cực, thất thoát. Nhà nước sẽ không thể thu được t?ền như đúng số lượng xe có trên thực tế.

Cũng theo vị chuyên g?a này, v?ệc g?ao cho cán bộ xã, phường thu phí bảo trì đố? vớ? xe máy chắc chắn sẽ không tránh khỏ? đó tình trạng bớt xén t?ền phí. Lực lượng đ? thu t?ền vẫn thu theo quy định, đủ đầu xe, đúng phân khố? nhưng kh? về quyết toán thì họ sẽ làm bớt đ?. Ví dụ, họ thu được 50 tr?ệu đồng trong đó có 100 xe dướ? 100 phân khố?, còn lạ? là xe trên 100 phân khố?. Thế nhưng, họ có thể dung hoà lạ?, lách luật để dư ra một khoản nào đó. “Nếu tình trạng này mà d?ễn ra, Nhà nước sẽ thất thoát một số t?ền rất lớn, chúng ta không đạt được mục đích bảo trì đường như đã đề ra. Ngườ? gặp hệ luỵ trước hết là những ngườ? sử dụng xe. Ngườ? chưa làm xong thủ tục chính chủ ngườ? ta không nộp t?ền thì anh tổ trưởng dân phố cũng không có quyền thu. Đây cũng là cá? vướng kh? thu phí bảo trì. Như vậy, có thể thấy, chính sách này đang chồng chéo và kìm hãm chính sách k?a kh?ến nó không h?ệu quả kh? thực th?” – TS. Thuỷ nó?.

Dương - Chân