Thị trường nước giải khát thiên nhiên sôi động, người tiêu dùng 'sôi ruột'

 

Sau thời gian dài “đắm chìm” trong các loại nước giải khát (NGK) thông thường hay nước có gas, gần đây, người tiêu dùng đã nhanh chóng bị thu hút bởi sự xuất hiện của hàng loạt thức uống có nguồn gốc từ thiên nhiên, thảo dược… Những sản phẩm này được ưa chuộng không chỉ vì có lợi cho sức khỏe mà còn rất phù hợp với cuộc sống năng động, hiện đại ở các khu đô thị của Việt Nam.

Nhận thấy sự thay đổi tâm lý của người tiêu dùng khi ngày càng chú trọng đến sức khoẻ và quan tâm đến các loại thức uống có nguồn gốc thiên nhiên, các nhà sản xuất nhanh chóng tập trung vào phân khúc này và liên tục tung ra nhiều loại thức uống có “chiết xuất” từ tinh chất trái cây, củ quả, trà xanh…

Dạo một vòng trong siêu thị Co.opmart, anh Đăng Trung (31 tuổi, ở Long An) chia sẻ: “Tủ lạnh nhà mình lúc nào cũng có 5-6 loại nước giải khát khác nhau vì nhà 4 người đều thích uống nước giải khát. Lần nào đi siêu thị, mình cũng chọn nước quả ép, nước tăng lực hay trà xanh đóng chai. Từ khi có các loại nước thiên nhiên như cam ép, nha đam, nước dừa… thì nhà mình ít uống nước có gas vì được biết sản phẩm này không tốt cho sức khỏe”.

Nếu như thời điểm năm 2006, Tân Hiệp Phát “thắng đậm” với dòng sản phẩm Trà xanh 0 độ lần đầu tiên có mặt trên thị trường nước giải khát thì chỉ vài năm sau, thị trường này bị chia nhỏ bởi hàng chục nhãn hàng trà của các thương hiệu lớn ra đời với hàng chục nhãn hiệu nội – ngoại như: Frest, Unif, Pepsi, Delta, X.O, Malee...

Mặc dù giá thành những loại thực phẩm này cao hơn khoảng 20% so với các sản phẩm thông thường, nhưng nhờ “đánh trúng” nhu cầu của người tiêu dùng (NTD) nên sức tiêu thụ các sản phẩm NGK có nguồn gốc từ thiên nhiên đang tăng mạnh. Đặc biệt, nước giải khát đã dần trở thành một mặt hàng thiết yếu trong dịp Tết, dùng để bày mâm cỗ ngày Tết, làm quà biếu, quà tặng, làm đồ uống dự trữ.

 

Qua thống kê mới đây của hệ thống siêu thị Co.opmart, cứ 10 người chọn mua NGK hiện nay thì có 6 người mua các loại nước từ thiên nhiên, cụ thể là sữa tươi, nước trái cây, nước thảo dược, nước yến… Tỷ lệ này có khác hẳn so với 3 năm trước, khi có đến 7/10 người chọn mua nước ngọt có gas, xá xị…

Sự “nhập cuộc” của những tập đoàn lớn vốn không thuộc ngành sản xuất đồ uống đã cho thấy sự hấp dẫn của thị trường này. Không chỉ có mặt hàng trà xanh, các nhãn hiệu quen thuộc như Delta, Uni-President, Bidrico, Yến sào Khánh Hòa, Chương Dương… cũng đua nhau cho ra lò thêm nhiều sản phẩm mới như sữa đậu nành, nước trái cây các loại, collagen, nước yến Sanest Khánh Hòa, Nha đam, mãng cầu Chương Dương… ở nhiều dạng: đóng lon, hộp giấy, chai nhựa, chai thủy tinh uống liền.

Chất lượng có đáng tin?

 

Nước uống đóng chai ngày càng được ưa chuộng bởi sự tiện dụng, gọn nhẹ, dễ mang theo. Tuy nhiên, chính sự phát triển nhanh, mạnh với hàng trăm nhãn hàng nước giải khát trái cây “vàng thau lẫn lộn” đã khiến người tiêu dùng khó khăn khi lựa chọn: “Bây giờ có tới hàng trăm loại nước từ trái cây, cứ mỗi lần đi siêu thị là tôi chọn một sản phẩm khách nhau. Cái nào gia đình cảm thấy ngon, giá thành phải chăng thì dùng chứ thật sự ngoài thị trường hàng thật, hàng giả, hàng kém chất lượng của các hãng tư nhân tràn lan rất khó phân biệt”, Chị Thục Vy (khách hàng tại Co.opmart quận Gò Vấp, Tp HCM) chia sẻ.

Trong khi nước giải khát có nguồn gốc từ thiên nhiên đang là “ông vua” trên thị trường NGK thì người tiêu dùng càng băn khoăn hơn và đặt ra những câu hỏi: thực chất, nước có nguồn gốc từ thiên nhiên có được bao nhiêu % là thiên nhiên? Có thật an toàn và đảm bảo hay không? Nhiều sản phẩm nước ép trái cây, nếu chỉ nhìn qua màu sắc,thành phần và hình ảnh trên bao bì thì khách hàng rất khó có thể nhận ra được đâu là thức uống đảm bảo và an toàn.

Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam xảy ra 150 - 200 vụ ngộ độc xảy đến với 5.000 - 7.000 người. Trong năm 2016, toàn quốc có hơn 100 ca với gần 2.000 người ngộ độc. Trong đó ghi nhận 1.673 người nhập viện và 4 trường hợp tử vong. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thực phẩm, một phần do cơ địa từng người, nhưng phần lớn do nguồn cung cấp thực phẩm, nước uống nạp vào cơ thể không được qua kiểm định an toàn vệ sinh thực phẩm. Theo dự báo, con số này sẽ tăng lên đáng kể trong năm 2017, khi mà thị trường nước giải khát “gắn mác” thiên nhiên và nước giải khát “giả” đang ngày càng “tung hoành” trên thị trường.

  

Dễ dàng nhận thấy trong phần lớn nội dung quảng cáo sản phẩm nước giải khát, nhà sản xuất rất thích nhấn mạnh vào hai từ “thiên nhiên” và những tác động tích cực của nó tới sức khoẻ con người. Những gì bất lợi, không cần thiết trong việc công bố các chất cấu thành thì một là “nhẹm” đi, hai là nếu buộc phải công bố thì thể hiện kiểu mập mờ, người tiêu dùng hiểu thế nào cũng được.

 

Và với việc dùng hương liệu kém chất lượng để chế biến thực phẩm, đồ uống có thể dẫn đến rối loạn chức năng tiêu hóa, gây dị ứng, ngứa ngáy, lở loét. Thậm chí, một số loại cồn, kim loại nặng trong dung môi hoặc chất độn của hương liệu còn có thể gây ung thư…

Đáng chú ý nhất trên thị trường là dòng sản phẩm được quảng bá là thanh nhiệt làm từ thảo dược nhưng tổng hàm lượng của các thảo dược chứa trong đó chỉ quanh quẩn ở mức 13-15%, còn lại là nước, đường...

Thậm chí có sản phẩm mà thành phần chủ yếu là hương liệu, sử dụng chất điều chỉnh độ chua nhưng vẫn quảng bá “100% từ thiên nhiên”. Ngay cả nhà sản xuất cũng mập mờ, hoặc cố tình “lờ” việc công bố các hoạt chất được cho là quan trọng như chất chống lão hoá, chất thanh nhiệt, tăng sức đề kháng.

Trước thực trạng nước giải khát tràn lan trên thị trường khiến người tiêu dùng đang bị lạc vào “ma trận”, các chuyên gia khuyến cáo, khi sử dụng các sản phẩm nước giải khát, ngoài tìm hiểu công dụng giải nhiệt, người tiêu dùng nên lựa chọn cho mình những sản phẩm đảm bảo chất lượng, hợp vệ sinh, những thương hiệu có uy tín… Với những sản phẩm nước giải khát đóng chai, tốt nhất nên đọc kỹ nội dung hướng dẫn trên bao bì, xem xét tình trạng hộp hoặc chai có nguyên vẹn, sạch sẽ hay không trước khi mua về sử dụng.