"Thập tự chinh” chống tham nhũng của Chủ tịch Tập Cận Bình

Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng số ra ngày 31/7, với khát vọng để lại một di sản không kém cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình và nhận thức được nguy cơ đe dọa sự  sống còn của ĐCS Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tiến hành cuộc "thập tự chinh" chống tham nhũng một cách quyết liệt, không khoan nhượng.

Các nguồn tin nội bộ cho biết Chủ tịch Tập Cận Bình  sẽ sử dụng “cuộc thập tự” chinh chống tham nhũng để loại bỏ những trở ngại đối với  chương trình cải cách đầy tham vọng của ông, khi các nhóm lợi ích cố hữu đã trở nên quá mạnh và không muốn thay đổi.

Các nguồn tin trên – bao gồm một số quan chức cấp cao và con cái các vị “khai quốc công thần”- cho biết Tập Cận Bình rất ngưỡng mộ Đặng Tiểu Bình và  muốn trở thành một nhà lãnh đạo có tầm cỡ tương tự, đưa Trung Quốc vào một kỷ nguyên cải cách  và tăng trưởng mới.

Họ nói Tập Cận Bình tự  xác định là một thành viên của nhóm con cái công thần và cảm thấy có  sứ mệnh hồi sinh Đảng Cộng sản Trung Quốc, đang bị xói mòn uy tín bởi tình trạng tham nhũng tràn lan và vấn nạn quan liêu.

Một con cái công thần từng quen biết Tập Cận Bình trong nhiều thập kỷ nói: "Ông Tập được truyền cảm hứng để khẳng định vị trí của mình trong lịch sử như là một trong những nhà  lãnh đạo vĩ đại. Để đạt được điều này, ông  cần phải củng cố quyền lực và làm suy yếu các thế lực  chống cải cách. Lẽ ra, ông ấy (Tập Cận Bình) đã có kết thúc nhiệm kỳ của mình một cách dễ dàng mà không cần thực hiện bất kỳ thay đổi lớn nào, giống như người tiền nhiệm (Chủ tịch Hồ Cẩm Đào) đã làm.  Nhưng ông Tập đã chọn một con đường khó khăn hơn vì ý thức mạnh mẽ về trách nhiệm của con trai của những nhà lão thành cách mạng ”.

Cha của Chủ tịch Tập Cận Bình là  Tập Trọng Huân, người đã qua đời vào năm 2002. Tập Trọng Huân là một trong những “khai quốc công thần” đã  giúp thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa  năm 1949 và sau đó đã dẫn đội tiên phong cải cách kinh tế của Đặng Tiểu Bình hồi cuối thập niên 1970.

Mặc dù hai vị chủ tịch tiền nhiệm (Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào) đều phát động chiến dịch chống tham nhũng trong những ngày đầu nhậm chức, nhưng chiến dịch chống tham nhũng hiện nay của Chủ tịch Tập Cận Bình là chưa từng có cả về qui mô lẫn cấp độ.

Ngày 29/7,  Trung Quốc đã phá vỡ điều cấm kỵ tồn tại nhiều thập kỷ qua  là không truy tố các quan chức chóp bu,  với việc chính thức điều tra cựu Ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, trùm an ninh Chu Vĩnh Khang. Cách đây  một tháng,  cựu Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương, Từ Tài Hậu cũng đã bị truy tố tội danh tham nhũng.

Trong 20 tháng đầu tiên lên ông Tập Cận Bình nắm quyền lãnh đạo, cơn bão chống tham nhũng ở Trung Quốc đã cuốn phăng ít nhất 36 quan chức từ  cấp thứ trưởng hoặc cao hơn. Trong khi đó, trong 3 năm đầu tiên cầm quyền, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào chỉ sa thải có 7 quan chức ở cấp tương đương.

Kerry Brown, giáo sư chính trị Trung Quốc tại Đại học Sydney, cho biết: "Đây là một cuộc thanh trừng  nhằm vào những nhân vật chia rẽ bè phái và bị coi là làm suy yếu tính chính đáng của ĐCS Trung Quốc  và làm tổn hại đến hình ảnh cũng như sự ổn định của đảng này”.

Các nguồn tin nội bộ cho biết Chủ tịch Tập Cận Bình  đã quyết tâm sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để phá vỡ “các ổ đề kháng” vốn chống lại kế hoạch cải cách toàn diện của ông.

Tuy nhiên, nhiều nhà phê bình cũng cho rằng ông Tập Cận Bình sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để loại bỏ các đối thủ  và cài đặt người của mình vào bộ máy cầm quyền.

Giáo sư khoa học chính trị Dali Yang của Đại học Chicago nhận định: “Tập Cận Bình rõ ràng đã nhìn thấy tham nhũng là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với  đảng và đất nước, nhưng ông cũng thấy chống tham nhũng là một cách tốt để xây dựng danh tiếng của mình. Chiến dịch này chắc chắn  giúp ông có thể cài đặt thêm nhiều quan chức  theo ý thích”.

Tập Cận Bình  đã âm thầm cài đặt nhiều con cái “công thần”  và đồng minh thân cận vào các chức vụ  quan trọng kể từ khi nhậm chức. Một nguồn tin cho biết năm ngoái,  Chen Zhiya - con trai của tướng Chen Geng - đã được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Quốc phòng đặc trách bộ phận tình báo quân đội.

Để đáp lại những lời chỉ trích, Chủ tịch Tập Cận Bình đã yêu cầu Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương cử các đoàn kiểm tra đến cơ sở quyền lực cũ của ông. Thượng Hải và Chiết Giang - nơi ông Tập từng công tác - có tên trong danh sách thanh tra mới nhất. Điều này cho thấy, ông Tập sẵn sàng xử lý bất cứ ai vi phạm kỷ luật.

Steve Tsang, Viện trưởng  Viện Chính sách Trung Quốc tại Đại học Nottingham (Anh), cho biết Xi vừa muốn cải tổ đảng, vừa muốn tăng cường quyền lực cá nhân. Ông nói: “Tập Cận Bình rõ ràng muốn cả hai điều trên. Đó là sử dụng các chiến dịch chống tham nhũng để cài đặt người của mình và tăng cường năng lực kiểm soát của đảng . Hai  điều này tương tác  lẫn nhau trong việc hậu thuẫn vị thế, chủ trương của ông Tập”.