Thanh tra Chính phủ chỉ ra vi phạm tại dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, nhiều nội dung trong đơn tố cáo liên quan đến việc điều chỉnh hợp đồng tư vấn tăng thêm so với ban đầu; vi phạm trong gói thầu rà phá bom mìn, vật liệu nổ... tại dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn – ga Hà Nội là có cơ sở.

Ngày 25/11, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành thông báo kết luận thanh tra số 2020/TB-TTCP theo đơn tố cáo một số nội dung của dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP.Hà Nội, đoạn Nhổn – ga Hà Nội.

Tại kết luận này, TTCP chỉ ra nhiều nội dung tố cáo có cơ sở như việc điều chỉnh hợp đồng tư vấn; vi phạm trong gói thầu rà phá bom mìn, vật liệu nổ...

Hợp đồng tư vấn cao hơn so với ban đầu

Dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) làm chủ đầu tư, Công ty Systra (Pháp) được chọn làm đơn vị tư vấn. Quy mô toàn tuyến dài 12,5km, trong đó trên cao 8,5km, đi ngầm 4km; điểm đầu là Nhổn, điểm cuối là ga Hà Nội. Tổng mức đầu tư dự án được tăng từ 783 triệu euro lên 1.176 triệu euro.

Từ tháng 11/2007, Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội đã ký với Công ty Systra hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn.

Tuy nhiên, TTCP cho rằng, hợp đồng trọn gói về dịch vụ tư vấn ngay khi được triển khai đã nảy sinh các tồn tại, bất cập, bất hợp lý làm phát sinh những vướng mắc giữa các bên. Hợp đồng trọn gói có nhiều nội dung không rõ ràng, dẫn đến các cách hiểu khác nhau giữa các bên.

Dự án có quy mô lớn và phức tạp đầu tiên áp dụng công nghệ và tiêu chuẩn mới của nước ngoài vào Việt Nam, nhưng hợp đồng chỉ xác định thời gian 25 tháng với tổng giá trị 10.613.852 Euro là không khả thi, khó đáp ứng và chưa lường hết được các yêu cầu trong việc thực hiện dự án đặc biệt này.

Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư và tư vấn đã ký phụ lục điều chỉnh thời gian thực hiện và giá hợp đồng. Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh cao hơn so với hợp đồng ban đầu.

TTCP cho rằng, một số nội dung điều chỉnh tăng giá trị hợp đồng nhưng không tăng nhiệm vụ mà chủ yếu do quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Systra (Công ty tư vấn Systra, Pháp) bị chậm trễ kéo dài so với tiến độ của hợp đồng trọn gói ban đầu vì các nguyên nhân khách quan và chủ quan nên Tư vấn Systra phải huy động nhân sự và chi phí cho thời gian kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí.

Cũng theo TTCP, việc điều chỉnh tăng giá hợp đồng tư vấn (hợp đồng trọn gói) bao gồm phần chi phí ngoài phạm vi nhiệm vụ, phần chi phí thuộc các trường hợp bất khả kháng theo quy định tại Hợp đồng số 01 ngày 22/11/2007 và phần chi phí trong phạm vi nhiệm vụ nhưng khi lập, thẩm định và phê duyệt dự toán điều chỉnh bổ sung chủ đầu tư và các cơ quan chức năng đã không xác định cụ thể các khoản chi phí này.

Mặt khác, quá trình thương thảo điều chỉnh hợp đồng tư vấn, chủ đầu tư không làm rõ trách nhiệm của tư vấn Systra trong việc chậm trễ để xác định chi phí và giảm trừ khi lập dự toán bổ sung.

“Để xảy ra việc chậm trễ kéo dài trong quá trình thực hiện các công việc của dự án dẫn đến làm tăng chi phí, trách nhiệm thuộc lãnh đạo của Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội qua các thời kỳ, các đơn vị thuộc MRB và tập thể, cá nhân có liên quan và các cơ quan, tổ chức và các đơn vị tư vấn cùng các sở Quy hoạch Kiến trúc, Kế hoạch và Đầu tư”, TTCP kết luận.

Vi phạm trong gói thầu của Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô

TTCP cũng cho rằng, nội dung tố cáo gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và nhà ga của nhà thầu Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có cơ sở.

Theo kết luận, đến thời điểm thanh tra, công tác nghiệm thu và thanh quyết toán gói thầu trên vẫn chưa hoàn thành, do các nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chính là hồ sơ nghiệm thu khối lượng không đảm bảo, có dấu hiệu sai khối lượng thi công; hồ sơ hoàn công chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng với thực tế và không đúng với phương án kỹ thuật được phê duyệt.

Những sai phạm nêu trên đã vi phạm Khoản 4, Điều 32, Điều 33, Điều 44 Quyết định số 95/2003/QĐ-BQP ngày 7/8/2003 của Bộ trưởng bộ Quốc phòng về việc ban hành Quy trình kỹ thuật dò tìm, xử lý bom mìn, vật nổ.

"Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội qua các thời kỳ, các đơn vị thuộc MRB và tập thể, cá nhân có liên quan, Các cơ quan, tổ chức và các đơn vị tư vấn có liên quan nêu ở trên.

Bộ Tư lệnh Công binh - Cơ quan chủ quản của nhà thầu, Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô và đơn vị thi công gói thầu này" - Kết luận thanh tra nhấn mạnh.

Từ đó, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP.Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư dự án rà soát lại trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc thực hiện nhiệm vụ theo hợp đồng trọn gói trước khi điều chỉnh, để xác định chi phí thuộc trách nhiệm phần lỗi của Tư vấn Systra và thực hiện giảm trừ khi quyết toán.

Rà soát cả trách nhiệm vật chất của các đơn vị tư vấn có liên quan trong quá trình thực hiện dự án gây chậm trễ kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí và thực hiện việc giảm trừ khi quyết toán hợp đồng.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ Tư lệnh Công binh, Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc thực hiện hợp đồng về rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot nêu tại Kết luận thanh tra này.

Kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc thực hiện hợp đồng về rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot nêu tại Kết luận thanh tra này.

Căn cứ vào kết quả kiểm điểm, có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Bạch Hiền