Sửa chương trình nhưng chưa sửa sách giáo khoa: Học sinh "căng não", phụ huynh "nóng lòng"

Thanh Niên đưa tin, Bộ GD&ĐT vừa  đăng tải, lấy ý kiến rộng rãi dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông của các môn học.

Theo Bộ GD&ĐT, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã triển khai thực hiện được 5 năm trong toàn quốc, thực hiện một vòng đối với tất cả các khối lớp. Bộ GD&ĐT đã tổ chức rà soát, nghiên cứu phát triển Chương trình giáo dục phổ thông để tìm các giải pháp nhằm hạn chế những tồn tại của chương trình, làm cho chương trình phù hợp hơn với thực tế.

Việc thay đổi địa giới hành chính, thực hiện chính quyền 2 cấp và Hiến pháp sửa đổi ảnh hưởng trực tiếp đến chương trình của 4 môn học: Lịch sử và Địa lý từ lớp 4 đến lớp 9; Địa lý lớp 12; Lịch sử lớp 10 và Giáo dục công dân (Giáo dục kinh tế và pháp luật, lớp 10), do đó cần phải chỉnh sửa chương trình của các môn học này.

Dự thảo tập trung vào một số nội dung một số môn. Cụ thể, chương trình môn giáo dục công dân, sửa đổi, bổ sung chương trình lớp 10 ở các chủ đề "Hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" và "Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Đối với môn Lịch sử: sửa đổi, bổ sung chuyên đề học tập lựa chọn ở lớp 10, chuyên đề Nhà nước và pháp luật Việt Nam trong lịch sử.

Đối với phân môn Địa lý trong môn Lịch sử và Địa lý: sửa đổi, bổ sung chương trình ở lớp 4, lớp 5, lớp 8, lớp 9 và môn địa lý ở lớp 12. Việc chỉnh sửa chủ yếu về các vùng kinh tế - xã hội như: ranh giới vùng; tên và số lượng các tỉnh, thành phố, quy mô diện tích, dân số của vùng; nguồn lực phát triển kinh tế và tình hình phát triển và phân bố các ngành kinh tế trên các vùng kinh tế - xã hội; các bản đồ hành chính; bản đồ dân cư, bản đồ các ngành và vùng kinh tế ở Việt Nam.

Đối với phân môn Lịch sử trong môn Lịch sử và Địa lý cấp THCS: sửa đổi, bổ sung chương trình ở lớp 7: vấn đề phân kỳ lịch sử phong kiến Trung Quốc; ở lớp 9: việc phân chia giai đoạn trong công cuộc đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay...

Chưa sửa sách giáo khoa trong năm học tới

Bộ GD&ĐT cũng nêu 4 định hướng sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông, đó là: hạn chế tối đa việc phải sửa sách giáo khoa khi chỉnh sửa chương trình; chỉnh sửa những nội dung còn chưa chính xác về khoa học; chỉnh sửa những nội dung bị ảnh hưởng do thay đổi địa giới hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và thay đổi Hiến pháp.

Đối với chương trình của khối lớp nào phải sửa, mà dẫn đến phải sửa sách giáo khoa thì sửa tất cả những hạn chế của chương trình ở khối lớp đó.

 Bộ GD&ĐT nhấn mạnh, trong năm học 2025 - 2026, các cơ sở giáo dục phổ thông trong toàn quốc sử dụng nguyên sách giáo khoa đã được lựa chọn để dạy học. Bộ GD&ĐT tổ chức tập huấn, hướng dẫn giáo viên về chương trình chỉnh sửa.

Bộ sẽ chỉ đạo việc rà soát, chỉnh sửa sách giáo khoa của một số lớp thuộc các môn học trên để phù hợp với chương trình chỉnh sửa và sẽ thực hiện sách giáo khoa chỉnh sửa từ năm học 2026 - 2027.

Việc ban hành thông tư sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông là căn cứ pháp lý để xem xét chỉnh sửa sách giáo khoa cho phù hợp với thực tế.

Học sinh lo lắng

Sau 5 năm triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc rà soát và điều chỉnh là cần thiết. Theo dự thảo, các môn học như Lịch sử, Địa lí, và Giáo dục công dân sẽ có những thay đổi đáng kể sau thay đổi địa giới hành chính, thực hiện chính quyền hai cấp và Hiến pháp sửa đổi. Điều này đồng nghĩa với việc kiến thức trong sách giáo khoa hiện hành không còn hoàn toàn chính xác theo chương trình mới.

Đối với học sinh cuối cấp, đây là một vấn đề nan giải. Chia sẻ trên Sức khoẻ & Đời sống, em Đào Mỹ Linh, học sinh sẽ lên lớp 9 vào năm học tới bày tỏ: "Năm sau em sẽ thi vào lớp 10. Chúng em lo lắng khi kiến thức trong sách giáo khoa hiện hành về địa lý hành chính không còn chính xác theo chương trình mới. Vậy chúng em phải ôn tập thế nào cho đúng?". Băn khoăn này không chỉ của riêng Mỹ Linh mà còn là nỗi lòng chung của nhiều học sinh và gia đình có con em chuẩn bị bước vào các kỳ thi chuyển cấp quan trọng.

Tương tự, học sinh lớp 12 cũng có chung nỗi băn khoăn về bài thi tốt nghiệp THPT. Em Trần Thái An, học sinh lớp 12 tại Hà Nội chia sẻ: "Bài thi tốt nghiệp THPT sắp tới có thể xuất hiện câu hỏi liên quan đến kiến thức mới, đặc biệt là các môn xã hội. Trong khi đó, sách giáo khoa chúng em sẽ sử dụng trong năm học này không hề đề cập đến những thay đổi đó. Nếu Bộ GD&ĐT ra đề thi theo chương trình mới mà sách cũ thì chúng em biết ôn tập theo nguồn nào để đảm bảo chính xác, tránh làm sai cả bài thi?". Kiến thức trong các môn xã hội nếu có sự khác biệt giữa sách giáo khoa và chương trình mới sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả bài làm của thí sinh.

Phụ huynh lo "sốt vó"

Lộ trình thực hiện của Bộ GD&ĐT đã nêu rõ: trong năm học 2025-2026, các trường vẫn sử dụng sách giáo khoa đã được lựa chọn. Giáo viên sẽ được tập huấn để hướng dẫn học sinh theo chương trình đã chỉnh sửa. Sách giáo khoa chỉnh sửa sẽ được áp dụng từ năm học 2026-2027.

Nhiều phụ huynh cảm thấy lo lắng khi con em họ phải học một đằng, nhưng đối mặt với kiến thức thi cử có thể là một nẻo.

Anh Nguyễn Trần Nhật, một phụ huynh có con lên lớp 12 tại tỉnh Phú Thọ chia sẻ: "Với các môn xã hội, một chút thay đổi về số liệu hay địa danh cũng có thể làm sai cả bài. Con tôi năm tới sẽ ôn thi tốt nghiệp THPT, chúng tôi không biết phải cho con học theo sách hay tìm kiếm thông tin mới từ đâu để đảm bảo chính xác". Áp lực không chỉ đổ dồn lên vai học sinh mà còn cả phụ huynh, những người đồng hành cùng con trong quá trình học tập.

Trong khi đó, giáo viên cũng đứng trước một thách thức lớn. Một giáo viên dạy môn Địa lí cấp THPT cho biết: "Việc giảng dạy dựa trên sách giáo khoa cũ nhưng phải truyền tải nội dung mới đòi hỏi chúng tôi phải chủ động tìm kiếm các nguồn tài liệu cập nhật, đồng thời phải đảm bảo học sinh không bị bỡ ngỡ. Điều này đặc biệt khó khăn với những vùng nông thôn, nơi nguồn tài liệu bổ sung còn hạn chế. Chúng tôi cần có một văn bản hướng dẫn cụ thể và kịp thời từ Bộ GD&ĐT để thống nhất cách dạy và ra đề", theo Báo Sức khoẻ & Đời sống,