Ngải cứu còn có tên thuốc cứu, ngải diệp, nhả ngải (Tày), quá sú (Mông), cỏ linh li (Thái). Đây là cây thân thảo, sống lâu năm, lá mọc so le, chẻ lông chim, phiến men theo cuống đến tận gốc, dính vào thân như có bẹ, các thùy hình mác hẹp, đầu nhọn, mặt trên màu lục sậm, mặt dưới phủ đầy lông nhung màu trắng. Những lá ở ngọn có hoa không chẻ. Không chỉ được sử dụng làm thực phẩm, ngải cứu được sử dụng trong dân gian và Đông y để chữa bệnh.
Theo y học cổ truyền, ngải cứu có vị đắng, mùi thơm, tính ấm, được sử dụng để chữa trị trong các trường hợp: phụ nữ kinh nguyệt không đều, ghẻ lở, viêm da, dị ứng, viêm gan, trừ giun, điều hòa khí huyết, ôn kinh, an thai, đau bụng do lạnh, nôn mửa, kiết lỵ…
1. Chống ung thư: Cây ngải cứu chứa artemisinin độc đối với một số tế bào ung thư. Các tế bào ung thư chứa hàm lượng sắt cao hơn các tế bào khỏe mạnh, khiến cho chúng dễ bị độc do artemisinin. Theo một nghiên cứu, artemisinin phản ứng với sắt để tạo thành các gốc tự do tiêu diệt tế bào ung thư.
2. Điều trị đau khớp: Trong y học cổ truyền châu Á, ngải cứu được sử dụng trong một quá trình gọi là cứu, để điều trị đau khớp, một triệu chứng phổ biến của viêm khớp. Ngải cứu có một số thành phần hoạt chất có tác dụng giảm đau trong trường hợp viêm khớp.
3. Giảm đau bụng kinh: Ngải cứu vẫn thường được sử dụng để giảm đau bụng kinh và cũng như để kích thích chu kỳ kinh nguyệt. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng cứu có thể điều trị đau bụng kinh nguyên phát. Một nghiên cứu khác cho thấy trong Đông y có thể dùng cứu để điều trị các cơn bốc hỏa do mãn kinh.
4. Đảo ngược tư thế của em bé: Ngôi ngược, hay ngôi mông là khi mông và bàn chân của em bé được trình diện khi sinh thay vì đầu như các ca đẻ thường khác. Theo một nghiên cứu được công bố trong Cơ sở dữ liệu các tổng kết hệ thống Cochrane, cứu có thể giúp em bé ở ngôi mông bằng cách xoay thai ngôi mông và tăng chuyển động của thai để giúp em bé chuyển sang tư thế đầu cúi bình thường, thông tin trên báo Dân Trí.
Theo thông tin trên báo Vietnamnet cho biết, tinh dầu trong ngải cứu là thành phần có tác dụng chữa bệnh, nhưng cũng là thành phần chứa độc tính. Nếu người bị viêm gan ăn ngải cứu, khi đó dược chất đi vào gan sẽ gây ra rối loạn chuyển hóa của tế bào gan, dẫn tới viêm gan cấp tính do trúng độc và viêm gan vàng da, khiến cho gan to, nước tiểu đục, nước tiểu có lẫn dịch mật (chứng bệnh biliuria). Do đó người bị viêm gan nên tránh xa món này.
Người mang thai trong 3 tháng đầu
Theo các chuyên gia, phụ nữ mang thai thời kỳ 3 tháng đầu không nên dùng bất kỳ dược liệu nào, đặc biệt là ngải cứu. Tuy nhiên với một số trường hợp bị động thai có dấu hiệu ra máu, bạn có thể dùng ngải cứu bằng cách sao cháy, sau đó vẩy một chút nước vào cho hết hỏa độc và sắc lên uống. Tuy nhiên, cũng cần phải thận trọng khi uống, tốt nhất đi khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng và kịp thời.
Người bị rối loạn đường ruột cấp tính
Một trong những tác dụng nổi bật của ngải cứu đó là giúp cơ thể tăng việc đi tiểu, vì thế nó được xem là một vị thuốc nhuận tràng hiệu nghiệm. Thế nhưng, cũng do tác dụng này mà những người bị rối loạn đường ruột cấp tính cần phải tránh xa ngải cứu, nếu không bệnh tình sẽ khó kiểm soát và ngày một trầm trọng hơn.
Lưu ý: Chuyên gia khuyến cáo, tuy ngải cứu có nhiều tác dụng trong điều trị bệnh nhưng không nên dùng nhiều vì có thành phần độc tố. Khi dùng lá ngải cứu sắc uống thay trà, chỉ nên sử dụng khoảng 3 - 5g khô (9 - 15g tươi) và dùng theo từng đợt, khỏi bệnh thì ngừng, theo VTC News.