Phạm tội lần đầu có được tha tù trước hạn?

Hiểu thế nào là phạm tội lần đầu?

Căn cứ quy định tại Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP thì một người được coi là phạm tội lần đầu trong các trường hợp sau:

- Trường hợp đầu tiên: Đây là trường hợp trong đó cá nhân không từng phạm tội bất kỳ lần nào trước đó. Điều này đề cập đến một tình huống đặc biệt, khi mà cá nhân không có bất kỳ lịch sử phạm tội nào và đang đối mặt với việc vi phạm tội phạm lần đầu trong cuộc đời.

- Trường hợp miễn trách nhiệm hình sự: Đây là tình huống trong đó cá nhân đã thực hiện một hành vi phạm tội, nhưng do một số lí do đặc biệt hoặc được áp dụng các quy định về miễn trách nhiệm hình sự, cá nhân này không bị xử lý hình sự hay chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi vi phạm đó. Trong trường hợp này, việc vi phạm được coi là không ghi nhận trong lịch sử tội phạm của cá nhân và anh ta vẫn được xem là "phạm tội lần đầu" đối với các hành vi tiếp theo.

- Trường hợp đã thực hiện hành vi phạm tội trước đó, nhưng được áp dụng biện pháp tư pháp giáo dưỡng tại trường giáo dưỡng. Điều này ám chỉ đến việc cá nhân đã có lịch sử vi phạm tội phạm trước đó, nhưng do nhận thức và quan điểm xã hội, anh ta đã trải qua quá trình giáo dưỡng và cải tạo tại các trường giáo dưỡng. Khi đối mặt với hành vi vi phạm tiếp theo, cá nhân này vẫn được coi là "phạm tội lần đầu".

- Trường hợp đã bị kết án trước đó, nhưng thuộc trường hợp được xem là không có án tích. Điều này đề cập đến tình huống khi cá nhân đã bị kết án về tội phạm trong quá khứ, nhưng sau đó được xem là không có tiền án hay tiền sự. Có thể xảy ra khi cá nhân đã trải qua quá trình hưởng án treo, ân xá hoặc các biện pháp pháp lý khác. Trong trường hợp này, cá nhân sẽ được coi là "phạm tội lần đầu" trong việc đánh giá các hành vi phạm tội tiếp theo.

Việc tha tù trước thời hạn giúp phạm nhân sớm có cơ hội sửa chữa lỗi lầm và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của nhà nước. Ảnh minh họa 

Phạm tội lần đầu có được tha tù trước hạn?

Báo VnExpress dẫn lời luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho hay tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được tòa án áp dụng với người đang chấp hành án phạt tù khi xét thấy không cần buộc phải chấp hành án tại cơ sở giam giữ và có đủ điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự.

"Việc tha tù trước thời hạn giúp phạm nhân sớm có cơ hội sửa chữa lỗi lầm và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của nhà nước", luật sư nói.

Viện dẫn điều 66 Bộ luật Hình sự và Nghị quyết 01/2018 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, luật sư Cường cho biết người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn.

Tuy nhiên, họ phải đáp ứng đủ các yêu cầu như đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, phạm tội lần đầu, có nhiều tiến bộ, ý thức cải tạo tốt, nơi cư trú rõ ràng, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí. Điều kiện nữa phải đáp ứng là chấp hành được ít nhất 1/2 mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất 15 năm với người bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn....

Người phạm tội có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất 1/3 mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất 12 năm với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Người có ý thức cải tạo tốt nghĩa là chấp hành tốt nội quy trại giam, tích cực học tập, cải tạo và có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên. Cụ thể, người đang chấp hành án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có ít nhất 20 quý liên tục liền kề thời điểm đề nghị tha tù trước thời hạn được xếp loại chấp hành từ khá trở lên. Người có án từ trên 20 đến 30 năm phải 16 quý liên tục; án 15-20 năm phải 12 quý liên tục; án 10-15 năm phải 8 quý; án 5-10 năm phải 6 quý; án 3-5 năm phải 4 quý; án từ 3 năm trở xuống phải 2 quý liên tục.

"Trường hợp phạm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh, tội khủng bố hoặc người bị kết án 7 năm tù trở lên về tội Cướp tài sản, Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, Sản xuất trái phép chất ma túy,... sẽ không được tha tù trước thời hạn", luật sư Cường nói.