Lupus là một bệnh tự miễn có thể gây viêm màng phổi và một số bệnh phổi khác. Vậy khi mắc bệnh Lupus ban đỏ cần phải lưu ý những gì và phương pháp điều trị bệnh ra sao?
Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn. Bệnh tấn công hệ miễn dịch của cơ thể và có thể ảnh hưởng đến mọi cơ quan, từ da và khớp đến các cơ quan nội tạng.
Lupus là bệnh mô liên kết phổ biến nhất có các triệu chứng liên quan đến phổi. Hầu hết những người bị Lupus sẽ phát triển một số bệnh về phổi, và điều này rất quan trọng trong tiên lượng bệnh. Các triệu chứng của viêm màng phổi do Lupus có thể bao gồm: Đau khi thở, ho hoặc cử động ngực; Đau ở vai (do viêm dây thần kinh đến vai đi qua cơ hoành); Khó thở (khi có tràn dịch màng phổi, hoặc do hít thở sâu do khó chịu); Thở nhanh; Tím tái (do thiếu oxy). Tím tái chỉ xảy ra khi một lượng lớn dịch màng phổi ứ đọng
Mối liên hệ giữa Lupus ban đỏ và viêm màng phổi
Viêm màng phổi là biểu hiện bệnh ở phổi phổ biến nhất của Lupus. Viêm màng phổi là tình trạng đau ngực xảy ra trong khi thở (đôi khi chỉ xảy ra khi hít thở sâu hoặc trong khi ho). Nguyên nhân của cơn đau này là do tình trạng viêm của màng phổi. Hai lá màng phổi tạo nên một khoang nhỏ được gọi là khoang màng phổi, thường chứa 3-4 muỗng cà phê dịch màng phổi. Hai lá màng phổi hoạt động như một cái đệm, giảm ma sát khi bạn hít vào và thở ra.
Trong bệnh Lupus, các kháng thể tự kháng (các kháng thể hướng vào các mô của chính bạn) nhắm vào màng phổi, tạo ra tình trạng viêm. Tình trạng viêm này có thể dẫn đến cơn đau xảy ra khi bạn hít thở hoặc bất cứ hoạt động gì làm cho màng phổi di chuyển. Đôi khi tình trạng viêm nhẹ và khó chịu chỉ xảy ra khi hít thở sâu, ho, hắt hơi. Với những trường hợp khác, tình trạng viêm có thể trầm trọng hơn, dẫn tới đau đớn cả khi thở bình thường.
Viêm có thể dẫn đến tích tụ chất dịch giữa màng phổi. Triệu chứng của tràn dịch màng phổi có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ dịch trong khoang màng phổi.
Các bệnh về phổi liên quan đến Lupus
Ngoài viêm màng phổi, các bác sĩ bệnh học cho biết có các bệnh phổi khác xảy ra phổ biến hơn ở những người bị bệnh Lupus. Triệu chứng chung của các bệnh này bao gồm ho, khó thở, và đôi khi ho ra máu, và do đó cần đánh giá cẩn thận để xác định nguyên nhân chính xác.
Các bệnh về phổi (ngoài viêm màng phổi) có liên quan với Lupus bao gồm: Viêm phổi Lupus (cả cấp tính và mãn tính), tăng áp phổi, hội chứng phổi co rút, các bệnh về phổi kẽ như xơ hóa phổi, và các tình trạng phổi khác. Cụ thể:
Viêm phổi Lupus (cả cấp tính và mãn tính): Viêm phổi Lupus là tình trạng viêm mô phổi. Khi cấp tính, nó có thể gây ho, khó thở và đau khi thở. Steroid thường được sử dụng, đôi khi là sử dụng với liều cao
Tăng áp phổi: Tăng huyết áp động mạch phổi là một tình trạng trong đó huyết áp bên trong động mạch phổi (động mạch từ tâm thất phải của tim đến phổi) được nâng lên, và xảy ra trong khoảng 10% người bị Lupus.
Hội chứng phổi co rút: Tổn thương và viêm cơ hoành có thể dẫn đến tình trạng gọi là hội chứng phổi co rút. Tình trạng không phổ biến này dẫn đến cơ hoành nâng cao, hạn chế diện tích mô phổi có thể được sử dụng để trao đổi khí.
Các bệnh về phổi kẽ như xơ hóa phổi: Bệnh phổi kẽ là bệnh phổi hạn chế (trái ngược với các bệnh như hen suyễn và khí phế thũng là bệnh phổi tắc nghẽn) Tình trạng viêm dẫn đến sẹo phổi ngăn phổi dãn nở, hạn chế chức năng của phổi.
Các tình trạng phổi khác: Các tình trạng như thuyên tắc phổi, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi tái phát và hen suyễn cũng phổ biến hơn ở những người bị bệnh Lupus. Ngoài những tình trạng này, nguy cơ ung thư phổi, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào vảy cũng tăng ở những người đã được chẩn đoán mắc bệnh Lupus.
Bệnh phổi thường đi kèm với bệnh Lupus làm ảnh hưởng đến hơn một nửa số người bị Lupus vào một thời điểm nào đó. Tình trạng phổ biến nhất là viêm màng phổi.
Phương pháp điều trị bệnh viêm màng phổi do Lupus
Không có cách điều trị cụ thể cho bệnh viêm màng phổi, trừ khi bệnh là do vi khuẩn hoặc virus gây ra chứ không phải bệnh tự miễn. Vì trong đa số các trường hợp, bệnh Lupus là nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng về phổi, nên bất cứ phương pháp điều trị nào giúp điều trị bệnh Lupus cũng sẽ giúp làm giảm các triệu chứng viêm màng phổi. Viêm màng phổi do Lupus gây ra thường thay đổi theo thời gian, và cơn đau có thể được kiểm soát bằng thuốc chống viêm.
Cũng theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, các biện pháp để giảm đau, chẳng hạn như sử dụng thuốc, kiểm soát tình trạng ho, và tránh tập thể dục nặng dẫn đến hít thở sâu, có thể giúp mọi người cảm thấy thoải mái hơ