Ăn chay tốt cho sức khỏe nhưng sẽ khiến gan tích tụ nhiều mỡ nếu ăn theo những cách sau:
Tiêu thụ đường fructose quá mức
Theo Thanh Niên, đường fructose được chuyển hóa chủ yếu ở gan và thúc đẩy quá trình tổng hợp chất béo nội sinh. Loại đường này có nhiều trong nước ép trái cây đóng hộp hay nước ép sẵn. Nạp quá nhiều đường fructose làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ gan. Hơn nữa, các loại nước ép mua sẵn chứa nhiều đường nhưng lại thiếu chất xơ, dễ gây gan nhiễm mỡ nếu uống nhiều, theo chuyên trang sức khỏe Medical News Today (Anh).
Quá ít nguồn protein
Ảnh minh họa.
Protein thực vật có thể hỗ trợ sự phục hồi và hoạt động của gan. Thế nhưng, nếu chỉ dựa vào một số nguồn protein thực vật thì dễ dẫn đến thiếu các a xít amin thiết yếu cho chức năng gan.
Ngoài ra, thiếu protein có thể làm giảm khả năng tổng hợp các lipoprotein. Đây là những phân tử phức hợp gồm chất béo và protein, có chức năng vận chuyển mỡ ra khỏi gan. Do đó, thiếu lipoprotein góp phần gây mỡ tích tụ trong gan.
Người ăn chay không chỉ nên nạp protein qua các món làm từ đậu nành hay các loại đậu khác mà hãy ăn thêm nấm, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và sữa.
Dùng nhiều chất béo bão hòa
Ảnh minh họa.
Một số thực phẩm chay chế biến sẵn như bánh, dầu dừa, bơ thực vật chứa chất béo bão hòa. Ăn quá nhiều các món này làm tăng tích tụ mỡ trong gan. Nghiên cứu trên trang NutritionFacts cho thấy chỉ cần ăn 1.000 kcal chất béo bão hòa mỗi ngày liên tục trong vài tuần là có thể làm tăng mỡ gan lên đến 55%.
Thiếu vi chất
Chế độ ăn chay nếu không được cân nhắc kỹ sẽ khiến cơ thể thiếu vitamin B12, sắt, kẽm và một số khoáng chất quan trọng khác. Đây đều là những dưỡng chất quan trọng cho chức năng chuyển hóa và bảo vệ gan.
Chẳng hạn, vitamin B12 có trong thực phẩm động vật và hầu như không có trong thực vật. Một số món làm từ thực vật có vitamin B12 là do được bổ sung vào. Thiếu loại vitamin này gián tiếp ảnh hưởng đến chuyển hóa và tích tụ chất béo trong gan.
Các chuyên gia lưu ý chế độ ăn chay thực sự mang lại lợi ích sức khỏe là ưu tiên rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, nấm, đậu, quả hạch và các loại hạt. Nếu ăn chay nhưng lại ăn nhiều bánh ngọt, tinh bột trắng, đồ chay chiên thì sẽ dễ bị gan nhiễm mỡ, theo Medical News Today.
5 loại trái cây phổ biến chống lại gan nhiễm mỡ
Táo có thể chống lại gan nhiễm mỡ
Táo rất giàu pectin, một chất xơ hòa tan liên kết với độc tố và cholesterol trong đường tiêu hóa. Nó làm giảm gánh nặng cho gan bằng cách giúp cơ thể loại bỏ chất thải qua ruột, ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong các tế bào gan.
Táo cũng rất giàu polyphenol như quercetin và catechin, có tác dụng chống lại stress oxy hóa. Các hợp chất này giúp giảm viêm, bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương liên quan đến gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, táo có chỉ số đường huyết thấp và carbohydrate tiêu hóa chậm, giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định, giảm tình trạng kháng insulin - một yếu tố chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Một nghiên cứu đăng trên Alprofoundation cho thấy, lượng táo ăn vào cao có liên quan đến nguy cơ mắc NAFLD thấp hơn 22% so với lượng ăn vào thấp.
Quả việt quất
Việt quất là một trong những quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa như anthocyanins, mang lại cho chúng màu tím đậm, giúp bảo vệ các tế bào gan khỏi stress oxy hóa và viêm - là những tác nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Ngoài ra, quả việt quất đã được chứng minh là làm tăng phản ứng insulin, giúp cơ thể kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn, ngăn ngừa tích tụ chất béo trong gan. Chúng cũng hỗ trợ sức khỏe gan bằng cách bảo vệ chống lại xơ gan.
Chanh
Chanh giàu vitamin C, giúp tăng cường quá trình giải độc gan bằng cách hỗ trợ sản xuất glutathione, một chất chống oxy hóa quan trọng. Chúng cũng giúp gan trung hòa, đào thải độc tố, giảm gánh nặng cho gan nói chung và căng thẳng oxy hóa.
Người ta cho rằng chanh kích thích sản xuất mật, giúp phân hủy chất béo trong quá trình tiêu hóa và tăng cường lưu lượng mật hỗ trợ quá trình chuyển hóa chất béo, ngăn ngừa tích tụ chất béo trong gan.
Vỏ chanh và nước chanh cũng chứa D- Limonene, một hợp chất giúp giảm mức cholesterol trong gan, mỡ gan và bảo vệ chống lại tổn thương oxy hóa.
Quả bơ
Quả bơ rất giàu chất béo lành mạnh (chất béo không bão hòa đơn) giúp cải thiện quá trình chuyển hóa lipid và giảm cholesterol xấu (LDL). Chúng cũng giúp giảm sự tích tụ chất béo trong tế bào gan, ngăn ngừa tình trạng viêm gan thường thấy ở bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Loại quả này cũng rất giàu glutathione, một chất chống oxy hóa mạnh giúp giải độc gan và bảo vệ gan khỏi tổn thương oxy hóa. Bơ kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn bằng cách giảm sự tích tụ chất béo trong gan. Chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, E, kali và folate giúp giảm viêm và tổn thương tế bào gan.
Đu đủ
Đu đủ giàu vitamin C, A và flavonoid… Các chất chống oxy hóa này giúp giải độc gan và giảm stress oxy hóa, đóng vai trò chính trong quá trình tiến triển của gan nhiễm mỡ. Chúng cũng chứa papain, một loại enzyme tiêu hóa, hỗ trợ phân hủy protein và cải thiện tiêu hóa.
Với đặc tính chống viêm, các hợp chất trong đu đủ giúp giảm các dấu hiệu viêm, bảo vệ mô gan khỏi bị tổn thương thêm. Đu đủ có thể giúp giảm cholesterol LDL và triglyceride, cả hai đều liên quan đến sự tích tụ chất béo trong gan.
