Làng trầm Trung Phước, x&at?lde; Quế Trung (huyện N&oc?rc;ng Sơn, tỉnh Quảng Nam) được mệnh danh là làng đạ? g?a của xứ sở g?ó trầm. Nơ? đ&ac?rc;y có hàng trăm &oc?rc;ng chủ phất l&ec?rc;n nhờ thương h?ệu trầm cảnh. Kh&oc?rc;ng những vậy, họ còn mang tham vọng đưa thương h?ệu trầm Trung Phước vươn ra khỏ? b?&ec?rc;n g?ớ? V?ệt Nam.
Từ thờ? "ngậm ngả? t&?grave;m trầm"
Dướ? cá? nắng gay gắt của ngày hè, chúng t&oc?rc;? vượt hơn 80 c&ac?rc;y số từ TP.Đà Nẵng men theo con đường DT611 về cộ? nguồn S&oc?rc;ng Thu Bồn, nơ? tọa lạc của làng trầm cảnh Trung Phước. Con đường như ngắn hơn kh? chúng t&oc?rc;? băng qua Đèo Le, nơ? nổ? t?ếng vớ? suố? nước mát và món gà tre đặc sản. Huyện N&oc?rc;ng Sơn như rầm rộ chuyển m&?grave;nh từ kh? làng trầm phát tr?ển. Những ng&oc?rc;? nhà to, &oc?rc; t&oc?rc;, xe tả?, rồ? t?ếng ngườ? qua lạ?, các thợ trầm làm v?ệc hăng say, tạo nguồn thu nhập lớn. Nhưng &?acute;t a? b?ết nơ? đ&ac?rc;y kh? xưa là một làng qu&ec?rc; nghèo, kh? còn chưa tách huyện, ngườ? d&ac?rc;n một thờ? khăn gó? đ? t&?grave;m trầm, mong có cơ hộ? đổ? đờ?.
Chúng t&oc?rc;? được nghe &oc?rc;ng Trần Đáng, một thợ trầm hơn 20 năm nay, kể về v?ệc "ngậm ngả? t&?grave;m trầm", từ kh? làng trầm hương mỹ nghệ Trung Phước chưa xuất h?ện. &Oc?rc;ng Đáng cho b?ết, ngày xưa cư d&ac?rc;n ở đ&ac?rc;y rất nghèo, địa h&?grave;nh chủ yếu là đồ? nú? n&ec?rc;n ngườ? d&ac?rc;n khó phát tr?ển k?nh tế. Những ngày đó, g?ao th&oc?rc;ng đ? lạ? rất vất vả, những cục đá to án g?ữa đường, nước lũ th&?grave; l?&ec?rc;n tục đổ về, c&oc?rc; lập nơ? đ&ac?rc;y.
t?nmo?.vn/2013/09/04/20130904094758-tram1.JPG">t?nmo?.vn/2013/09/04/20130904094758-tram1.JPG" alt="trầm, kỳ nam, tr?ệu USD, phu trầm" w?dth="500" /> |
Nh?ều ngườ? đau ốm đành chờ chết, chứ kh&oc?rc;ng thể đưa xuống m?ền xu&oc?rc;? trị bệnh. Để phát tr?ển k?nh tế, từ những năm 1980, những thợ trầm đ&at?lde; bắt đầu đùm cơm, gó? gạo vượt nú? t&?grave;m trầm mong thần l?nh dẫn lố?. "Lúc đó, có hàng trăm ngườ? đổ x&oc?rc; đ? t&?grave;m trầm, một chuyến đ? cả tháng trờ? mớ? quay về nhà, a? cũng mong ước m&?grave;nh t&?grave;m được kỳ nam có g?á trị t?ền tỷ để cuộc sống đỡ vất vả", &oc?rc;ng Đáng nó?.
Nhưng kh&oc?rc;ng phả? chuyến đ? nào cũng thành c&oc?rc;ng, &oc?rc;ng Đáng nhớ lạ? chuyến đ? của m&?grave;nh vớ? đầy rẫy nguy h?ểm r&?grave;nh rập, lúc đó tạ? địa phương có cả hổ, heo rừng và rất nh?ều rắn độc. Sợ nhất là vắt lá, chúng búng l?a lịa tr&ec?rc;n các cành c&ac?rc;y hút máu ngườ? kh&oc?rc;ng thể chịu nổ?, ban đ&ec?rc;m kh? ngủ lạ? rừng phả? lấy khăn bịt mặt, lấy b&oc?rc;ng nhét vào lỗ ta? để tránh vắt rúc vào. Đố? d?ện vớ? nguy h?ểm n&ec?rc;n mỗ? nhóm t&?grave;m trầm phả? l?&ec?rc;n kết vớ? nhau, băng rừng vượt nú? vào đến làng Hồ? (huyện Phước Sơn) rồ? băng qua các huyện m?ền nú? như vùng H?&ec?rc;ng, G?ằng (cũ), có kh? lạ? vào tớ? tỉnh Quảng Ng&at?lde;?, ra Huế...
"Nh?ều chuyến đ? có ngườ? bị lạc g?ữa rừng k?ểu "ma trác" cứ suốt ngày quanh quẩn theo một vòng tròn về vị tr&?acute; như cũ kh&oc?rc;ng thể thoát được. Họ phả? lấy nước t?ểu rửa mặt mớ? t&?grave;m ra lố? về, khổ sở kh&oc?rc;ng thể nào tả hết", &oc?rc;ng Đáng nhớ lạ?. Kh? đó, ngườ? d&ac?rc;n nơ? đ&ac?rc;y chỉ b?ết kha? thác dó trầm bán th&oc?rc; ra thị trường. V?ệc t&?grave;m trầm thế này, họ chỉ tr&oc?rc;ng mong vào thần l?nh và may mắn trong chuyến đ?. Nhưng những phận đờ? t&?grave;m trầm nơ? đ&ac?rc;y vẫn lu&oc?rc;n bị nghèo đó? đeo bám.
Quá vất vả kh? sống ở khu vực th&ac?rc;m sơn cùng cốc này, nh?ều ngườ? đ&at?lde; bỏ xứ ra đ? t&?grave;m s?nh kế. Những ngườ? ở lạ? cũng chỉ lam lũ vớ? những gốc khoa?, con bò. Rồ? sau đó, những thanh n?&ec?rc;n đ? học nghề tạo trầm dó ở tỉnh Khánh Hòa về dựng trạ?, mở cơ sở tạo trầm cảnh th&?grave; làng qu&ec?rc; nơ? đ&ac?rc;y mớ? có bước chuyển b?ến. Ban đầu, họ chỉ nhận g?a c&oc?rc;ng sản phẩm trầm đơn g?ản, đục đẽo tạo góc cạnh rồ? chuyển g?ao cho các cơ sở khác. Sau đó, nghề dạy nghề, họ dần làm theo một hướng r?&ec?rc;ng. Những nghệ nh&ac?rc;n nơ? đ&ac?rc;y đ&at?lde; lắp ghép, tạo ra những sản phẩm lạ mắt để trang tr&?acute; nộ? thất. Được b?ết, để lấy được trầm tr&ec?rc;n c&ac?rc;y dó phả? chờ qua hàng chục năm, c&ac?rc;y bị cọ xát hoặc mục nát tạo trầm n&ec?rc;n lượng trầm kh&oc?rc;ng đủ, ngườ? d&ac?rc;n ở đ&ac?rc;y đem c&ac?rc;y dó nấu l&ec?rc;n để lấy trầm.
Đưa trầm xuất ngoạ?
H?ện nay, ngườ? trồng dó sẽ khoan tạo trầm trực t?ếp tr&ec?rc;n th&ac?rc;n c&ac?rc;y theo ý tưởng sản phẩm. Nguồn nguy&ec?rc;n l?ệu trầm cảnh ở đ&ac?rc;y chủ yếu được lấy ở huyện T?&ec?rc;n Phước (tỉnh Quảng Nam), còn những loạ? c&ac?rc;y M&at?lde; La?, gốc trầm lớn th&?grave; được lấy từ Thừa Th?&ec?rc;n - Huế, Quảng B&?grave;nh vớ? g?á th&oc?rc; hàng trăm tr?ệu đồng về để chế tác.
&Oc?rc;ng V&ot?lde; C&oc?rc;ng M?nh, một thợ l&ac?rc;u năm khoe: "Nghề trầm cảnh Trung Phước có nét r?&ec?rc;ng kh&oc?rc;ng trùng lẫn vớ? một nơ? nào khác, chỉ nh&?grave;n như một khúc gỗ nhưng qua óc sáng tạo và kỹ nghệ đ?&ec?rc;u luyện của nghệ nh&ac?rc;n mà những c&ac?rc;y trầm cảnh có g?á trị l&ec?rc;n đến t?ền tỷ là một m?nh chứng". Đảo một vòng quanh làng trầm Trung Phước, t?ếng đục, g&ot?lde; loạn l&ec?rc;n, t?ếng nó? chuyện của ngườ? làm rộn r&at?lde;, tất cả cùng nhịp nhàng tạo n&ec?rc;n những c&ac?rc;y trầm cảnh g?á trị kh&oc?rc;ng tưởng.
&Oc?rc;ng Trương Văn Ba là một trong những đạ? g?a đ? l&ec?rc;n từ ch&ac?rc;n đất, &oc?rc;ng cũng là một phu trầm năm xưa, khở? ngh?ệp vớ? ha? bàn tay trắng nhưng chỉ sau và? năm, tà? sản &oc?rc;ng đ&at?lde; l&ec?rc;n đến nh?ều tỷ đồng. "Trầm mỹ nghệ ở đ&ac?rc;y chủ yếu để trang tr&?acute; nộ? thất, ngườ? Á Đ&oc?rc;ng quan n?ệm có trầm hương trong nhà sẽ sang trọng, sung túc và gặp nh?ều phúc thọ, tuy g?á cao nhưng vẫn thu hút ào ào lượng ngườ? mua", &oc?rc;ng Ba nó?.
t?nmo?.vn/2013/09/04/20130904094937-tram2.jpg">t?nmo?.vn/2013/09/04/20130904094937-tram2.jpg" alt="trầm, kỳ nam, tr?ệu USD, phu trầm" w?dth="500" /> |
Trầm hương được tạo thành nh?ều h&?grave;nh thù đẹp mắt, mỗ? ngườ? làm một bộ phận và lắp ghép một cách t?nh tế, chạm khắc thành những h&?grave;nh thù đẹp mắt, có kh? là phá cách, tạo ra những sản phẩm ấn tượng cho ngườ? xem. Từ những ch? t?ết rất nhỏ, ngườ? thợ phả? mà? dũa, tạo góc cạnh. &Oc?rc;ng Ba cho hay: "Chúng t&oc?rc;? ăn n&ec?rc;n làm ra cũng là nhờ vào lộc trầm, v?ệc phát tr?ển mạnh thương h?ệu trầm hương này sẽ đưa ngườ? d&ac?rc;n nơ? đ&ac?rc;y có cuộc sống đầy đủ của một cư d&ac?rc;n "phố nú?" đầy tr?ển vọng".
H?ện nay, thị trường t?&ec?rc;u thụ chủ yếu cho sản phẩm dó trầm ở đ&ac?rc;y là Trung Quốc, Nhật Bản... Mỗ? năm, hàng trăm cơ sở đưa sản phẩm qua đ&ac?rc;y để quảng bá thương h?ệu, tạo lợ? nhuận gấp nh?ều lần. "Thị trường trong nước dần bế tắc, chúng t&oc?rc;? lần theo các mố? quan hệ để đưa sản phẩm ra nước ngoà?, những ngày đầu ch&ac?rc;n ước ch&ac?rc;n ráo kh&oc?rc;ng th&oc?rc;ng thuộc v?ệc k?nh doanh ở nước bạn n&ec?rc;n gặp nh?ều khó khăn, nhưng rồ? sản phẩm cũng trụ được, là mặt hàng t?ềm năng thu hút cư d&ac?rc;n bản địa", &oc?rc;ng Ba nhớ lạ? lần xuất ngoạ? đầu t?&ec?rc;n. Tạ? cơ sở trầm Ch&?acute;nh Nhung, trầm hương mỹ nghệ làm ra chủ yếu xuất ra nước ngoà? cho lợ? nhuận gấp nh?ều lần. Những c&ac?rc;y trầm cảnh to, h&?grave;nh thù đặc dị, bắt mắt th&?grave; càng được nh?ều đạ? g?a y&ec?rc;u th&?acute;ch và tất nh?&ec?rc;n g?á trị l&ec?rc;n đến t?ền tỷ.
"Chứng k?ến cảnh xe cộ vào ra vận chuyển sản phẩm làm, t&oc?rc;? rất h&at?lde;nh d?ện về làng trầm, ở đ&ac?rc;y d&ac?rc;n làng làm g?àu từ ch&?acute;nh tr&?acute; óc và bàn tay khéo léo, chứ kh&oc?rc;ng còn thờ? ngậm ngả?, rúc rừng để mong đổ? đờ? như xưa", &oc?rc;ng Đáng bộc bạch. Đặc b?ệt, thu nhập ổn định từ làng trầm, những thanh n?&ec?rc;n bỏ xứ làm ăn xa b&ac?rc;y g?ờ quay về học nghề và làm g?àu tr&ec?rc;n ch&?acute;nh mảnh đất qu&ec?rc; hương m&?grave;nh. C&ac?rc;y dó t?ếp tục được ươm trồng để làng trầm phát tr?ển về l&ac?rc;u dà?. Từ kh? làng trầm phát tr?ển mạnh, ngườ? d&ac?rc;n nơ? đ&ac?rc;y đ&at?lde; bỏ bớt ruộng đất, đàn &oc?rc;ng th&?grave; làm trầm, phụ nữ chuyển sang bu&oc?rc;n bán phát tr?ển đờ? sống, rất nh?ều nhà l&ec?rc;n xe con, b?ệt thự làm d?ện mạo nơ? đ&ac?rc;y thay đổ? nhanh chóng.
&Oc?rc;ng Nguyễn Văn Ha? (phó chủ tịch UBND x&at?lde; Quế Trung) cho b?ết: "Về cơ bản, làng trầm g?ả? quyết được nh?ều c&oc?rc;ng ăn v?ệc làm cho ngườ? d&ac?rc;n, tạo doanh thu để phát tr?ển k?nh tế. Ch&?acute;nh quyền địa phương đ&at?lde; khuyến kh&?acute;ch phát tr?ển mạnh làng nghề để đưa thương h?ệu trầm cảnh vươn xa, tạo thu nhập, làm thay đổ? d?ện mạo địa phương hơn nữa".
Theo Ngườ? đưa t?n