Nhiều mẫu xe có thể phải dừng bán nếu không đáp ứng hạn mức tiêu thụ nhiên liệu

Ô tô, xe máy phải giảm mức tiêu thụ nhiên liệu

Báo điện tử VietnamPlus đưa tin, theo Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 22/7/2022 về phê duyệt chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải, Việt Nam đã đặt mục tiêu áp dụng giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo lộ trình rõ ràng, nhằm giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã ban hành Quyết định số 1191/QĐ-BGTVT ngày 30/9/2024 về kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực giao thông vận tải đến năm 2030; trong đó có việc triển khai “Biện pháp E17” – giới hạn tiêu thụ nhiên liệu cho xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới.

Theo kế hoạch, đến năm 2030, 100% xe máy bán ra tại thị trường Việt Nam phải đạt định mức tiêu thụ nhiên liệu 2,3 lít/100km. Đối với ôtô con sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới bán ra thị trường, mức tiêu thụ nhiên liệu sẽ được phân theo dung tích động cơ.

Cụ thể, ôtô con dung tích động cơ dưới 1.400cc phải đạt 4,7 lít/100km; ôtô con dung tích động cơ từ 1.400 - 2.000cc đạt 5,3 lít/100km; ôtô con dung tích động cơ trên 2.000cc đạt 6,4 lít/100km.

Tỷ lệ áp dụng cho phương tiện mới lần lượt là 30% vào năm 2027, 50% vào năm 2028, 75% vào năm 2029 và 100% vào năm 2030. Điều này đồng nghĩa, các mẫu xe không đạt chuẩn tiêu thụ nhiên liệu sẽ bị loại khỏi thị trường, đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến các hãng xe chuyên sản xuất xe hạng sang hoặc xe có dung tích động cơ lớn.

Nhiều mẫu xe có thể sẽ phải dừng kinh doanh

Theo Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu sắp được ban hành trong năm nay sẽ là căn cứ để các doanh nghiệp soi chiếu, điều chỉnh sản phẩm kịp thời trước khi áp dụng bắt buộc.

Còn theo nghiên cứu chung giữa Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) và Viện Khoa học công nghệ Giao thông vận tải (ITST) cho thấy, nếu áp dụng Biện pháp E17, có tới 97% kiểu loại xe ôtô dùng động cơ đốt trong (ICE) hiện nay không đáp ứng được quy định, buộc phải dừng sản xuất hoặc dừng nhập khẩu, chỉ 3% mẫu xe đáp ứng được là các mẫu xe hybrid. Kéo theo đó là nguy cơ giảm tới 77% lượng xe ô tô và 78,8% lượng xe máy sử dụng xăng bán ra hàng năm.

Theo báo điện tử VOV, dự báo của nhóm nghiên cứu, nếu áp dụng phương pháp MEPS sẽ có tác động nặng nề đối với nền kinh tế. Trong khi nếu sử dụng phương pháp CAFC, dù vẫn có những tác động đến GDP nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn rất nhiều, đồng thời vẫn hướng tới đảm bảo mục tiêu giảm phát thải.

Chẳng hạn với kịch bản áp dụng MEPS sẽ giảm khoảng 574 nghìn tỷ giá trị đóng góp của ngành vào GDP và giảm thu ngân sách nhà nước từ xe ô tô sản xuất trong nước và nhập khẩu khoảng 377 nghìn tỷ đồng.

Trong khi với kịch bản tỷ lệ tăng trưởng đội xe ô tô hàng năm là 10%, nếu áp dụng CAFC sẽ chỉ giảm khoảng 73 nghìn tỷ đồng đóng góp giá trị vào GDP và khoảng 38 nghìn tỷ đồng nguồn thu ngân sách. Đến nay, hầu hết các quốc gia khác đi đầu trong việc triển khai các quy định về hạn mức TTNL (trừ Trung Quốc) đều đang chỉ áp dụng mô hình CAFC (hoặc CAFE).

Th.S Đinh Trọng Khang, Phó Giám đốc Viện chuyên ngành Môi trường (Viện KHCN GTVT) cho biết, CAFC tập trung vào hiệu suất TTNL trung bình của toàn bộ đội xe do một nhà sản xuất bán ra, cho phép họ linh hoạt hơn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn.

Điều này khuyến khích các nhà sản xuất phát triển các loại xe tiết kiệm nhiên liệu, đồng thời vẫn cho phép họ sản xuất các loại xe có công suất lớn. Trong khi đó MEPS đặt ra các tiêu chuẩn hiệu suất tối thiểu cho từng loại xe riêng lẻ, có thể hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng và gây khó khăn cho các nhà sản xuất.

CAFC tạo động lực cho các nhà sản xuất đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ tiết kiệm nhiên liệu mới, còn MEPS có thể dẫn đến việc các nhà sản xuất chỉ tập trung vào việc đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu, thay vì nỗ lực cải thiện hiệu suất nhiên liệu.