Cây trôm, với tên khoa học Sterculia foetida, thuộc họ Trôm, là một loài thực vật quen thuộc ở các vùng khí hậu nhiệt đới như Ấn Độ, Úc, Thái Lan, Philippines và đặc biệt phổ biến tại Việt Nam.
Ở nước ta, Ninh Thuận và Bình Thuận là hai tỉnh thành được mệnh danh là "thủ phủ" của cây trôm, nhờ điều kiện khí hậu nắng nóng, khô cằn quanh năm đặc trưng, tạo môi trường lý tưởng cho loài cây này phát triển và cho ra những giọt mủ quý giá.
Theo chia sẻ từ những người dân địa phương gắn bó với cây trôm, để có thể khai thác được mủ, cây cần trải qua giai đoạn trưởng thành từ 4 đến 7 năm sau khi trồng. Khi đạt độ tuổi lý tưởng, người nông dân sẽ tiến hành cạo lớp vỏ thân cây và khéo léo đục lỗ hoặc rạch những đường dài dọc theo thân.
Mủ trôm là một lthực phẩm quen thuộc ở các vùng khí hậu nhiệt đới như Ấn Độ, Úc, Thái Lan, Philippines và đặc biệt phổ biến tại Việt Nam.
Chỉ sau vài ngày kiên nhẫn chờ đợi, những giọt mủ trôm sánh đặc, trong ngần sẽ từ từ tiết ra. Chúng được hứng cẩn thận vào túi nilon chuyên dụng, đảm bảo vệ sinh tuyệt đối, tránh lẫn bụi bẩn hay đất cát làm ảnh hưởng đến chất lượng.
Mủ trôm tươi sau khi thu hoạch có hình dạng trong suốt, độ sệt nhẹ tựa thạch và mang sắc trắng ngà đặc trưng. Để bảo quản và kéo dài thời gian sử dụng, người dân sẽ mang mủ đi phơi dưới ánh nắng mặt trời gắt gao. Quá trình này được lặp lại liên tục từ 3 đến 4 lần cho đến khi mủ khô hoàn toàn. Điều kỳ diệu là sau khoảng một tháng, thân cây trôm sẽ tự liền lại, sẵn sàng cho những đợt thu hoạch tiếp theo, thể hiện sự bền bỉ và khả năng tái tạo phi thường của loài cây này.
Trên thị trường hiện nay, mủ trôm được phân loại thành nhiều dạng khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng:
Mủ trôm loại 1 (dạng thanh): Đây là loại phổ biến nhất, được kéo dài và tạo hình thành từng thanh gọn gàng. Đặc biệt, những phần mủ có màu thâm vàng sẽ được loại bỏ kỹ lưỡng trước khi phơi khô, đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ. Dạng thanh được ưa chuộng vì sự tiện lợi trong chế biến và bảo quản.
Mủ trôm loại 2 (dạng viên): Loại này là những cục mủ trôm được phơi nguyên sau khi thu hoạch, ít qua các công đoạn xử lý phức tạp.
Ngoài ra, thị trường còn có mủ trôm dạng bột đường, đã qua xử lý kỹ lưỡng hơn, giúp rút ngắn thời gian ngâm nở và thường được sử dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm công nghiệp.
Mủ trôm tươi sau khi thu hoạch có hình dạng trong suốt, độ sệt nhẹ tựa thạch và mang sắc trắng ngà đặc trưng.
Khi ngâm trong nước, mủ trôm sẽ nở to, chuyển mình thành một khối dai giòn và trong vắt tựa sương sa, mang lại cảm giác thích thú khi thưởng thức. Trong ẩm thực Việt, mủ trôm là nguyên liệu không thể thiếu để pha chế thành những ly nước giải khát mát lạnh, nấu các món chè thanh mát hay dùng kèm với thạch, hạt é trong các món ăn vặt hấp dẫn, xua tan cái nóng bức của mùa hè.
Trên thị trường, giá mủ trôm dao động tùy theo loại và hình thức chế biến: Mủ trôm dạng thanh: 270.000 – 300.000 đồng/kg, cần ngâm từ 24 tiếng để nở hoàn toàn; Mủ trôm dạng viên: 300.000 – 350.000 đồng/kg, thời gian ngâm khoảng 12 tiếng.
Không chỉ là thức uống giải nhiệt quen thuộc của người Việt trong những ngày hè oi bức, mủ trôm còn được trân trọng ví như “tổ yến của cây rừng” bởi những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe, khẳng định giá trị không chỉ về mặt ẩm thực mà còn là một "món quà" quý giá từ thiên nhiên.
Công dụng của mủ chôm
Hỗ trợ giảm cân
Uống mủ trôm sẽ có tác dụng giúp bạn hạn chế cảm giác thèm ăn. Bởi lẽ, nước mủ trôm khi uống vào sẽ chúng ta sẽ có cảm giác no hơi. Chúng là loại thực phẩm hút nước rất mạnh và sẽ khiến bạn không muốn ăn thêm thức ăn nữa.
Khi vào bên trong cơ thể, nó sẽ làm cho chúng ta có cảm giác no ngay lập tức và cũng do tính chất hút nhiều nước khi nó ngâm ở ngoài. Do vậy, cảm giác no ấy thực chất chỉ là no nước mà thôi, hoàn toàn không gây ra bất cứ vấn đề gì. Tuy nhiên, bạn cũng không nên uống quá nhiều mủ trôm để tránh gây tắt ruột.
Mủ trôm còn có tác dụng điều trị mụn, nám, tàn nhan và cả vết thâm.
Uống nước mủ trôm có tác dụng ổn định đường huyết
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, mủ trôm có thể điều hòa được lượng đường ở trong máu. Từ đó, nó giúp ổn định huyết áp và chống xơ vữa động mạch, chống lại bệnh tim. Mủ trôm cũng rất tốt cho người có nồng độ cholesterol cao và mức triglyceride trong máu cao.
Những người mắc bệnh tiểu đường khi pha mủ trôm uống thì hãy nhớ thay bằng loại đường ăn kiêng hoặc pha mủ trôm với mật ong đều được. Cùng với việc kết hợp với việc ăn uống khoa học, hạn chế tối đa các chất béo, đồ ngọt,... sẽ đem lại kết quả điều trị ổn định rất tốt.
Tác dụng của mủ trôm giúp nhuận tràng
Đặc tính nổi bật của mủ cây trôm chính là hút nước mạnh và sau đó trương nở ra thành một chất dạng gel. Do đó, khi ta uống nước mủ trôm, nó sẽ kết dính rất nhiều cặn bã và độc hại ở trong ruột già, đồng thời tăng nhu động ruột và giúp nhuận tràng, chống táo bón rất tốt.
Uống mủ trôm có tác dụng kháng khuẩn
Mủ trôm đặc biệt có tính kháng khuẩn, chống viêm rất cao. Nó là thành phần "thường trực" ở trong thuốc viêm họng. Ngoài ra, mủ trôm còn có thể giúp làm dịu da cho làn da nhạy cảm khi dị ứng.
Công dụng của mủ trôm trong làm đẹp
Mủ trôm còn có tác dụng điều trị mụn, nám, tàn nhan và cả vết thâm. Bởi vì mủ trôm có chứa chất chống oxy hóa và làm chậm quá trình lão hóa một cách hiệu quả. Đồng thời, mủ trôm cũng giúp da sáng mịn, hồng hào hơn. Tuy nhiên, bạn lưu ý rằng không nên quá lạm dụng mủ trôm để làm đẹp vì nó có thể sẽ gây bào mòn da. Do đó, chỉ nên dùng đúng liều lượng cho phép.