Cà tím là loại rau quen thuộc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, đối với người mắc bệnh thận, việc thêm cà tím vào chế độ ăn cần phải thận trọng.
Cà tím là một thành phần trong y học cổ truyền. Trong hệ thống y học Ayurvedic cổ đại của Ấn Độ, các bác sĩ sử dụng cà tím để điều trị đái tháo đường và rễ cà tím để làm giảm bệnh hen suyễn.
Mặc dù cà tím không phải là loại rau bổ dưỡng nhất, nhưng cung cấp cho cơ thể nguồn kali và chất xơ khá tốt. Chỉ với 25 calo và ít hơn 1g chất béo cho mỗi khẩu phần 100g cà tím. Cà tím có chất chống oxy hóa như vitamin A, C (giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương), chứa nhiều hóa chất thực vật tự nhiên polyphenol, giúp tế bào xử lý đường tốt hơn đối với người đái tháo đường.
Các nghiên cứu ban đầu trong phòng thí nghiệm trên tế bào cho thấy, cà tím có tác dụng bảo vệ chống lại loại tổn thương DNA dẫn đến ung thư, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận lợi ích này ở người.
Cà tím không phải là thực phẩm gây dị ứng phổ biến, nhưng một số người có thể bị dị ứng (với các triệu chứng như phát ban, ngứa, nổi mề đay…) hoặc không dung nạp với cà tím và việc ăn chúng có thể dẫn đến tình trạng viêm hoặc các vấn đề về tiêu hóa...
Cà tím không phải là thực phẩm gây dị ứng phổ biến, nhưng một số người có thể bị dị ứng.
Người mắc bệnh thận
Những người mắc bệnh thận cũng không nên ăn cà tím bởi cà tím chứa lượng oxalate cao, đây vốn là loại axit có trong thực vật mà nếu được ăn quá nhiều thì dễ gây sỏi thận.
Người cao tuổi
Cà tím ít calo nên người cao tuổi và béo phì có thể ăn, tính hàn nên cũng thân thiện với những người bị rôm sảy, ung nhọt. Tuy nhiên, những người hen suyễn, bệnh dạ dày, lá lách không nên ăn.
Người thể trạng yếu
Do cà tím có tính hàn nên những người yếu mệt hay thể trạng kém cũng không nên ăn nhiều và thường xuyên.
Những người bị dị ứng
Nếu bạn bị dị ứng với bất kỳ loại rau nào trong họ cà, không nên ăn cà tím, vì có thể làm trầm trọng thêm vấn đề này.
Những người bị trầm cảm
Tránh ăn cà tím nếu bạn đang dùng thuốc chống trầm cảm hoặc đang bị lo âu. Loại rau này có thể làm tăng chứng trầm cảm ở bệnh nhân và cũng làm giảm tác dụng của thuốc.
Người có tiền căn dị ứng, hen suyễn
Trong cà tím chứa một loại protein và một số chất chuyển hóa có tác dụng như histamin hàm lượng cao. Do đó, người bị hen suyễn, cơ địa dị ứng khi ăn vào rất dễ bị ngứa ở miệng, hoặc mẩn ngứa ngoài da, đặc biệt khi ăn phải cà tím chưa chín kỹ.
Người bệnh viêm khớp
Cà tím và các loại rau họ cà khác có chất solanine. Một số người cho rằng, chất này có thể làm tăng tình trạng viêm, khiến các bệnh như viêm khớp trở nên trầm trọng hơn.
Mặc dù không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy lượng nhỏ solanine trong cà tím, làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp, nhưng nếu bạn nhận thấy cơn đau khớp bùng phát sau khi ăn cà tím, hãy tránh ăn rau họ cà.
Trong cà tím chứa một loại protein và một số chất chuyển hóa có tác dụng như histamin hàm lượng cao.
Người bị bệnh dạ dày
Cà tím là thực phẩm có tính hàn, nếu ăn nhiều có thể làm cho dạ dày cảm thấy khó chịu, gây ra tiêu chảy nặng. Vì vậy, những người đang gặp vấn đề ở dạ dày đặc biệt không nên ăn.
Những lưu ý quan trọng khi ăn cà tím
Ăn nhiều cà tím dễ bị ngộ độc
Cà tím có một chất gọi là solanine, có tác dụng chống oxy hóa và ức chế tế bào ung thư. Tuy nhiên, cà tím lại có tác dụng kích thích mạnh mẽ lên các trung tâm hô hấp, có tác dụng gây mê, vì thế có thể gây ngộ độc cơ thể khi ăn quá nhiều.
Solanine không hòa tan trong nước đáng kể, vì vậy xào nấu, đun sôi và các phương pháp khác không thể được phá hủy được chất này. Nhưng một mẹo nhỏ giúp bạn hóa giải, đó là thêm một chút giấm vào quá trình chế biến cà tím, giấm sẽ đóng vai trò giúp đỡ thúc đẩy sự phân hủy của solanine.
Cách tốt nhất để phòng ngừa ngộ độc solanine là kiểm soát lượng ăn vào. Nếu ăn khoảng 250 gram cà tím trong mỗi bữa ăn sẽ không gây ra bất kỳ sự khó chịu nào, vì vậy bạn không cần phải quá lo lắng.
Không nên gọt vỏ khi ăn
Chất dinh dưỡng trong cà tím không chỉ có ở phần thịt quả mà ngay ở phần vỏ cũng rất cao, đặc biệt là hàm lượng vitamin P. Nếu bạn vứt bỏ vỏ của cà tím khi ăn thì điều này đồng nghĩa với việc bạn đã vứt bỏ một nửa lượng vitamin P từ cà tím. Vì vậy, khi ăn cà tím, chúng ta nên giữ nguyên phần vỏ, rửa sạch rồi cứ thế mà chế biến và tiêu thụ.
Không nên ăn cà tím kèm các loại thức ăn có tính hàn khác như cua ghẹ, hải sản, thịt vịt, ngan, ếch, ốc…
Cà tím không thể ăn sống
Trước kia, ở một số vùng, người ta thường ăn cà tím sống vì nó rất giòn, lại có cái vị chan chát chấm thêm chút muối mằn mặn thì quả là món ăn chơi khó cưỡng.
Tuy nhiên, thực ra cách ăn này là rất sai lầm. Vì trong cà tím sống có chứa chất độc solanine, một khi chất này vào cơ thể người sẽ gây mê trung tâm hô hấp. Nếu ăn cà tím sống với lượng lớn, hàm lượng solanine càng nhiều thì càng khiến triệu chứng ngộ độc nặng thêm.
Không ăn cà tím cùng thực phẩm có tính hàn
Không nên ăn cà tím kèm các loại thức ăn có tính hàn khác như cua ghẹ, hải sản, thịt vịt, ngan, ếch, ốc… vì rất dễ gây rối loạn tiêu hóa. Nên dùng nhiệt ở mức vừa khi chế biến cà tím, nhiệt độ quá cao hoặc việc chiên với nhiều dầu sẽ làm giảm 50% giá trị dinh dưỡng của cà tím. Trừ khi chế biến bằng cách nướng trực tiếp trên bếp than thì bỏ vỏ, ngoài ra nên ăn cà tím luôn vỏ để tận dụng được nguồn dinh dưỡng.
