Người anh hùng nằm ngửa đánh trống đuổi giặc

Nghe t?ếng trống dập l?&ec?rc;n hồ? nhưng lùng sục m&at?lde;? kh&oc?rc;ng thấy một bóng dáng a? g?ữa b&at?lde;? tha ma vớ? nh?ều ng&oc?rc;? mộ mớ?, cảnh tượng rợn ngườ? kh?ến cho qu&ac?rc;n g?ặc chạy như ma đuổ?. Cách đánh g?ặc kh&oc?rc;ng g?ống a? nhưng h?ệu quả kh?ến &oc?rc;ng Nhỏ được rất nh?ều ngườ? b?ết đến.

Nằm ngửa đánh trống đuổ? g?ặc

Mặc dù, cụ Trần Văn Y&ec?rc;n trú ở x&at?lde; Hưng Xá, huyện Hưng Nguy&ec?rc;n (Nghệ An) đ&at?lde; bước sang tuổ? 90, nhưng trong buổ? trò chuyện, cụ vẫn làm cho chúng t&oc?rc;? sống lạ? những g?&ac?rc;y phút hào hùng về ngườ? anh cùng hoạt động cách mạng, ngườ? anh hùng “nằm ngửa đánh trống đuổ? g?ặc” V&ot?lde; Trọng Nhỏ ngày ấy.

V&ot?lde; Trọng Nhỏ vốn s?nh ra trong một g?a đ&?grave;nh nghèo, đ&oc?rc;ng anh em ở th&oc?rc;n Làng Văn, x&at?lde; Hưng Xá, Hưng Nguy&ec?rc;n (Nghệ An). Từ nhỏ, &oc?rc;ng đ&at?lde; sớm phả? đ? phụ nề lấy t?ền về nu&oc?rc;? các em ăn học. Sống trong thờ? loạn lạc, tò mò về những tờ truyền đơn trong hoạt động cách mạng và được &oc?rc;ng chú g?ả? th&?acute;ch và truyền đạt về cách thức hoạt động và đ?ều lệ của Đảng. 15 tuổ?, &oc?rc;ng tham g?a rả? truyền đơn khắp huyện Hưng Nguy&ec?rc;n, vớ? dáng h&?grave;nh nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, mưu tr&?acute; &oc?rc;ng lu&oc?rc;n được g?ao nh?ệm vụ quan trọng và nguy h?ểm nhất. Sau kh? hoàn thành tốt nh?ệm vụ  được g?ao, &oc?rc;ng được kết nạp vào Đảng vào ngày 1/8/1930.

&Oc?rc;ng V&ot?lde; Trọng Nhỏ nằm ngửa đánh trống đuổ? g?ặc.

Vào một đ&ec?rc;m, khoảng đầu tháng 9 năm 1930, kh? Đảng đang chuẩn bị cho cuộc b?ểu t&?grave;nh lớn vào ngày 12/9 tạ? Hưng Nguy&ec?rc;n, chấp ủy Hưng Nguy&ec?rc;n tổ chức cuộc m&?acute;t t?nh lớn để cổ vũ phong trào và th&oc?rc;ng qua đó tập hợp lực lượng. Trong cuộc m&?acute;t t?nh ấy có đạ? d?ện của cấp tr&ec?rc;n về dự và d?ễn thuyết vớ? hàng ngh&?grave;n quần chúng tham g?a. Lúc đó, &oc?rc;ng được g?ao trách nh?ệm bảo đảm an toàn cho cuộc m&?acute;t t?nh. Kh? đang làm nh?ệm vụ tạ? một địa đ?ểm b&?acute; mật, &oc?rc;ng chợt nhận được t?n báo bọn g?ặc đang kéo về.

&Oc?rc;ng trèo l&ec?rc;n c&ac?rc;y cao nhất quan sát làng, nghe ngóng và phát h?ện một toán địch khoảng gần 40 ngườ?, đang lặng lẽ &oc?rc;m súng t?ến vào làng. Thờ? g?an kh&oc?rc;ng có nh?ều, chạy về báo cáo th&?grave; kh&oc?rc;ng kịp, &oc?rc;ng l?ền vác trống bò vào nghĩa trang gần đó, chọn vị tr&?acute; g?ữa những ng&oc?rc;? mộ sát bờ ruộng, nằm ngửa đưa trống l&ec?rc;n bụng, đánh l?&ec?rc;n hồ?.

Vừa đặt ch&ac?rc;n tớ? làng, chợt nghe t?ếng trống bùm bùm l?&ec?rc;n tục, bọn địch l?ền cho qu&ac?rc;n lùng sụng khắp b&at?lde;? tha ma, nhưng vẫn kh&oc?rc;ng thấy a?. Đánh trống kéo g?ặc gần đến và nhanh như cắt kh? qu&ac?rc;n g?ặc gần tớ? địa đ?ểm, &oc?rc;ng l?ền lăn nh?ều vòng thay đổ? vị tr&?acute;.

Thấy hoang mang, ngỡ là m&?grave;nh đ&at?lde; bị lọt vào trận địa phục k&?acute;ch, qu&ac?rc;n địch l?ền h&oc?rc; nhau nằm xuống và chĩa súng về ph&?acute;a có t?ếng trống bắn loạn xạ một lúc. Đạn bay vèo vèo tr&ec?rc;n đầu, sợt qua những ng&oc?rc;? mộ. Một lúc sau, vừa bắn bọn chúng vừa lò dò t?ến lạ?. &Oc?rc;ng l?ền lăn xuống bờ ruộng nằm ?m th?n th&?acute;t, thấy qu&ac?rc;n g?ặc đ? &oc?rc;ng l?ền thay đổ? vị tr&?acute; nhằm g&ac?rc;y t&ac?rc;m l&?acute; hoang mang cho bọn g?ặc.

T?ếng trống ?m, chẳng thấy g&?grave; chỉ thấy b&at?lde;? tha ma có nh?ều mộ mớ? ch&oc?rc;n, những vòng hoa trắng, cảnh tượng ?m ắng rợn ngườ?, bọn địch vẫn kh&oc?rc;ng dám lạ? gần. Từ trong lùm c&ac?rc;y, &oc?rc;ng bắt chước t?ếng ếch ộp, nghe thấy bọn địch hoảng quá, mạnh a? nấy chạy như bị ma đuổ?. Nghe t?ếng động, cuộc m&?acute;t t?nh g?ả? tán, các cán bộ l&at?lde;nh đạo và quần chúng nh&ac?rc;n d&ac?rc;n đ&at?lde; kịp thờ? rút lu? an toàn theo phương án đ&at?lde; định.

&Oc?rc;ng Y&ec?rc;n và bà Lộc (con d&ac?rc;u &oc?rc;ng Nhỏ) đang nhớ lạ? c&ac?rc;u chuyện xuất quỷ nhập thần của &oc?rc;ng Nhỏ năm xưa.

&Oc?rc;ng Trần Xu&ac?rc;n Y&ec?rc;n kể lạ?: &oc?rc;ng Nhỏ vốn là một ngườ? nhanh nhẹn, mưu tr&?acute;, gan dạ trong mọ? trường hợp. Lúc đó, trường Tổng Phù Long trong làng bị qu&ac?rc;n g?ặc ch?ếm đóng. Hơn 50 ngườ? canh gác nhưng Nhỏ vẫn lẻn được vào trường được, để rả? được truyền đơn. &Oc?rc;ng lẻn vào lúc nào bọn g?ặc kh&oc?rc;ng b?ết, &oc?rc;ng ra kh? nào bọn g?ặc kh&oc?rc;ng hay. Vào phòng học chỉ thấy mấy tập g?ấy truyền đơn được r&at?lde;? khắp. T&ec?rc;n Trung úy h&oc?rc; to, “chúng mày phả? bắt cho bằng được thằng nh&at?lde;? r&at?lde;? truyền đơn cho tao”.

Bọn l&?acute;nh ra lệnh phong tỏa khắp làng, truy bắt cho bằng được t&ec?rc;n rả? truyền đơn, nhưng kh? đó &oc?rc;ng đ&at?lde; chạy t&?acute;t sang làng b&ec?rc;n. Thờ? đó, a? cũng kh&ac?rc;m phục &oc?rc;ng Nhỏ vớ? nh?ều dũng kh&?acute; và độ th&oc?rc;ng m?nh, kh&oc?rc;n khéo.

“Kh? được chúng t&oc?rc;? hỏ?, tạ? sao &oc?rc;ng dùng b&at?lde;? nghĩa địa nằm ngữa mà đánh trống, &oc?rc;ng ch?a sẻ về ch?ến thuật của m&?grave;nh: Nằm g?ữa b&at?lde;? tha ma chung quanh có nh?ều ng&oc?rc;? mộ lớn, như hàng rào chắn đạn để g?ữ an toàn cho m&?grave;nh. Hơn nữa xung quanh đó là ruộng đồng, có thể lăn xuống ruộng mà bọn chúng kh&oc?rc;ng b?ết được. Nằm ngửa để chúng khỏ? phát h?ện và cũng là để tránh đạn của bọn chúng. Hướng b&at?lde;? tha ma vắng vẻ, cách xa làng nếu có đạn lạc th&?grave; cũng tránh được cho mọ? ngườ? trong xóm. Đúng là mẹo &oc?rc;ng Nhỏ, tuy mẹo nhỏ nhưng ý nghĩa và bà? học rút ra rất lớn” &oc?rc;ng Y&ec?rc;n cho b?ết th&ec?rc;m.

&Oc?rc;ng Nhỏ sau đó được g?ao làm B&?acute; thư Phủ ủy Hưng Nguy&ec?rc;n v&?grave; đ&at?lde; có nh?ều đóng góp cho phong trào cách mạng của qu&ec?rc; hương trong suốt ha? cuộc kháng ch?ến thần thánh của d&ac?rc;n tộc. “Ngày đó, cấp tr&ec?rc;n g?ao cho x&at?lde; nh?ệm vụ phả? b&?acute; mật treo lá cờ l&ec?rc;n c&ac?rc;y đa to cao nhất ở đền Xu&ac?rc;n Hòa. Kh&oc?rc;ng một a? dám leo l&ec?rc;n treo cờ trong đ&ec?rc;m khuya cả.

Khoảng 12h đ&ec?rc;m, &oc?rc;ng kh&oc?rc;ng nó? vớ? a?, một m&?grave;nh trèo l&ec?rc;n c&ac?rc;y để treo cờ trong kh? trờ? tố? đen như mực. Sáng ngày ma?, qu&ac?rc;n địch ngỡ ngàng thấy lá cờ búa l?ềm được treo phất phớ? tr&ec?rc;n ngọn c&ac?rc;y da.

Bọn chúng cho qu&ac?rc;n truy lùng khắp nơ?, nhưng cũng kh&oc?rc;ng thể đ?ều tra ra &oc?rc;ng Nhỏ được. Cho đến b&ac?rc;y g?ờ, nh?ều em nhỏ trong x&at?lde; Hưng Xá vẫn thường đến đ&ac?rc;y nghe t&oc?rc;? kể chuyện về những mưu mẹo của &oc?rc;ng Nhỏ lừa qu&ac?rc;n  g?ặc ” bà Nguyễn Thị Lộc (SN 1948) con d&ac?rc;u &oc?rc;ng Nhỏ vẫn nhớ như ?n c&ac?rc;u chuyện bố m&?grave;nh kể.

G?am 15 năm tù v&?grave; bị chỉ đ?ểm

Cuố? tháng 12/1930, trong lúc đ? rả? truyền đơn cùng vớ? một số anh em, &oc?rc;ng Nhỏ bị bắt. Chúng treo ngược 5 ngườ? l&ec?rc;n, đánh đập d&at?lde; man nhưng dù phả? chết, anh em vẫn kh&oc?rc;ng chịu kha? a? là &oc?rc;ng Nhỏ.

Ở đ&ac?rc;y, kh&oc?rc;ng có a? là t&ec?rc;n Nhỏ v&?grave; kh? đó &oc?rc;ng còn có t&ec?rc;n gọ? khác là Kế B&?grave;nh. Chúng dùng những nhục h&?grave;nh để tra tấn, treo ngược ha? tay &oc?rc;ng l&ec?rc;n để đánh đập. Ngày đó, tay &oc?rc;ng bị lột da ra hết, tay bị chúng chặt đứt g&ac?rc;n, dùng c&ac?rc;y sắt nung nóng d&?acute; vào bụng, chúng dùng ro? quất l?&ec?rc;n tục vào ngườ?, bầm t&?acute;m kh?ến &oc?rc;ng ng&at?lde; gục. Kh&oc?rc;ng một a? kha? ra &oc?rc;ng Nhỏ, cho đến kh? t&ec?rc;n Ng&oc?rc; Dật (một t&ec?rc;n V?ệt g?an) đ&at?lde; chỉ đ?ểm ra &oc?rc;ng.

Lúc đó, bao nh?&ec?rc;u tộ? &oc?rc;ng đều nhận về m&?grave;nh để g?ả? thoát cho anh em trở về. Và &oc?rc;ng bị tạm g?am tạ? Dăm Con Cá (Hưng Xá) sau bị chuyển đ? b?ệt g?am ở nhà tù Bu&oc?rc;n M&ec?rc; Thuộc vớ? cá? án tử h&?grave;nh.

“Từ kh? t&oc?rc;? về làm d&ac?rc;u tớ? g?ờ, chưa thấy một lần &oc?rc;ng mặc ch?ếc áo cụt tay, kể cả về mùa hè nóng bức. Hỏ? v&?grave; sao bố kh&oc?rc;ng mặc áo cộc tay cho mát, &oc?rc;ng bảo sợ các cháu nh&?grave;n thấy ha? cánh tay nhăn nheo, gớm gếch, kh&oc?rc;ng dám lạ? gần &oc?rc;ng” bà Lộc ch?a sẻ th&ec?rc;m.

Vớ? bản t&?acute;nh gan dạ, trong lúc đang tạm g?am, &oc?rc;ng Nhỏ x?n đ? vệ s?nh, thấy qu&ac?rc;n l&?acute;nh kh&oc?rc;ng để ý, nhanh như cắt &oc?rc;ng cướp súng đe dọa và tẩu thoát ra ngoà?.  Hoạt động một thờ? g?an th&?grave; &oc?rc;ng bị bắt và lần này chúng phả? chuyển &oc?rc;ng vào b?ệt g?am nhà tù Bu&oc?rc;n M&ec?rc; Thuật tách b?ệt m&oc?rc;? trường hoạt động.

Chỉ đến năm 1945, Nhật Pháp đảo ch&?acute;nh &oc?rc;ng mớ? có cơ hộ? trốn thoát. Những năm đó, &oc?rc;ng đ? tù, ở nhà kh&oc?rc;ng có a? chăm sóc mẹ g?à yếu bà đ&at?lde; qua đờ? trước kh? &oc?rc;ng về 10 ngày. Nỗ? đau quá lớn, lòng căm thù của &oc?rc;ng càng s&oc?rc;? sục. Kh? phong trào đ&at?lde; l&ec?rc;n đến đỉnh đ?ểm, cùng &oc?rc;ng Tùng Ngoạn (x&at?lde; Hưng Long) chỉ đạo phong trào, phát h?ệu trống đề b?ểu t&?grave;nh trong ngày đầu t?&ec?rc;n cướp ch&?acute;nh quyền.

&Oc?rc;ng được Nhà nước tặng nh?ều  hu&ac?rc;n huy chương và bảng vàng danh dự cho g?a đ&?grave;nh.

Được Đảng t?n tưởng g?ao nh?ều c&oc?rc;ng v?ệc quan trọng b&?acute; mật &oc?rc;ng đều hoàn thành xuất sắc. Trong c&oc?rc;ng tác &oc?rc;ng lu&oc?rc;n có t?nh thần sáng tạo, mưu tr&?acute;, b?ến hóa l?nh hoạt. Năm 1986, &oc?rc;ng v?nh dự được nhận hu&ac?rc;n chương độc lập hạng 3 và nh?ều hu&ac?rc;n huy chương khác.

Đặc b?ệt hơn, g?a đ&?grave;nh &oc?rc;ng, ba ngườ? con cùng hoạt động cách mạng, được Ch&?acute;nh phủ tặng bảng vàng danh dự. Một trong những chuyện &oc?rc;ng t&ac?rc;m đắc mỗ? kh? kể cho lớp hậu s?nh nghe là c&ac?rc;u chuyện “Đánh trống đuổ? g?ặc”.

Hà Hằng