Ngoài đau tim, 4 căn bệnh có thể là nguy cơ dẫn đến đột tử

Rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim, đặc biệt là rung thất, có thể gây tử vong trong vòng vài phút nếu không được hồi sức tim phổi hoặc sốc điện. Đây là tình trạng mà tim đập không đều, có thể quá nhanh, quá chậm hoặc hoàn toàn hỗn loạn, khiến máu không được bơm hiệu quả đến các cơ quan quan trọng như não và phổi, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).

Nhiều người bị rối loạn nhịp tim trước đó không hề có triệu chứng. Nếu có triệu chứng thì chỉ là cảm giác hồi hộp nhẹ. Những trường hợp mắc hội chứng Brugada hay bệnh cơ tim phì đại sẽ có nguy cơ cơ bị rối loạn nhịp tim dẫn đến đột tử.

Đột quỵ xuất huyết 

Không giống như đột quỵ thiếu máu do cục máu đông, đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu mô não. Tình trạng này làm tăng nhanh áp lực nội sọ, gây tổn thương não nặng nề, dẫn đến tử vong trong vòng vài giờ.

Hiệp hội Đột quỵ Mỹ cho biết đột quỵ xuất huyết chiếm khoảng 13% tổng số ca đột quỵ nhưng có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều. Các yếu tố nguy cơ bao gồm huyết áp cao không kiểm soát, dị dạng mạch máu não và dùng quá mức thuốc chống đông máu.

Phình động mạch chủ bị vỡ

Phình động mạch chủ là hiện tượng đoạn động mạch chủ, thường là ở bụng hoặc ngực, giãn ra bất thường. Nguyên nhân do thành mạch bị yếu. Khi phình động mạch bị vỡ, người bệnh thường chết ngay lập tức do mất máu quá nhiều. Điều đáng lo ngại của tình trạng này thường không có triệu chứng rõ ràng trước khi xảy đến.

 Thuyên tắc phổi

Thuyên tắc phổi xảy ra khi cục máu đông di chuyển đến phổi, làm tắc nghẽn động mạch phổi. Các cục máu đông này thường hình thành ở chân, gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu.

Đây là tình trạng khẩn cấp y khoa và cực kỳ nguy hiểm. Bệnh làm gián đoạn dòng máu từ tim đến phổi, dẫn đến suy hô hấp và tim ngừng đập.

Khoảng 25% các ca thuyên tắc phổi cấp tính sẽ gây đột tử nếu không được can thiệp kịp thời. Các dấu hiệu cảnh báo gồm khó thở đột ngột, đau ngực và ho ra máu. Tuy nhiên, nhiều trường hợp lại không có triệu chứng rõ ràng, theo Healthline.

Việc cần làm khẩn cấp khi sơ cứu đột quỵ, đột tử

Tạp chí Tri Thức dẫn lời ThS.BS Giang Minh Nhật, khoa Nội Tim Mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM), hai bệnh lý này hoàn toàn khác nhau về cơ chế, triệu chứng và cách điều trị.

Bác sĩ Nhật cho hay đột tử do tim thường bắt nguồn từ nhồi máu cơ tim cấp, khi dòng máu nuôi tim bị tắc nghẽn đột ngột, làm cơ tim bị hoại tử nhanh chóng. Nguyên nhân phổ biến là huyết khối trong động mạch vành. Ngoài ra, rối loạn nhịp tim cũng có thể gây đột tử, kể cả ở người chưa từng có tiền sử bệnh tim.

Trong khi đó, đột quỵ là sự cố xảy ra với hệ mạch máu não. Đột quỵ có thể là nhồi máu não (tắc mạch) hoặc xuất huyết não (vỡ mạch). Do não không thể dự trữ oxy, khi bị thiếu máu đột ngột, các tế bào thần kinh nhanh chóng bị tổn thương, có thể chết chỉ sau vài phút.

Ở đột tử do tim, người bệnh thường có biểu hiện đau ngực dữ dội, đè nặng, khó thở, mất ý thức đột ngột và ngừng tim ngừng thở.

Trong khi đó, người bị đột quỵ có thể có các dấu hiệu như méo miệng, yếu liệt nửa người, nói ngọng, nói khó, hoa mắt, mất thăng bằng và rối loạn ý thức.

Bác sĩ Nhật nhấn mạnh việc nhận diện đúng triệu chứng và gọi cấp cứu ngay lập tức, là yếu tố sống còn giúp tăng khả năng sống sót và giảm di chứng.

Dù khác biệt về cơ chế, cả đột quỵ và đột tử do tim đều có nhiều yếu tố nguy cơ giống nhau như hút thuốc lá, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, béo phì, ít vận động. Những người bị rối loạn nhịp tim (rung nhĩ) hoặc tiền sử gia đình có mắc bệnh tim mạch, cũng dễ có nguy cơ đột quỵ hoặc đột tử.

Theo bác sĩ Nhật, để phòng ngừa đột quỵ và đột tử do tim, mọi người cần Ttay đổi lối sống như:

Tập thể dục đều đặn: ít nhất 30 phút mỗi ngày, các ngày trong tuần

Chế độ ăn hợp lý: nhiều rau xanh, trái cây, ít muối, hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol

Không hút thuốc, hạn chế rượu bia

Khám sức khỏe định kỳ: phát hiện sớm tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, rung nhĩ, đái tháo đường.

Tùy vào tình trạng mỗi người, bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị và theo dõi phù hợp nhằm kiểm soát bệnh lý nền, ngăn chặn nguy cơ đột quỵ và đột tử.

Đột quỵ và đột tử do tim đều có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí không kịp cứu chữa nếu chậm trễ. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp có thể phòng ngừa nếu người dân được trang bị kiến thức đúng, duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ.