Nghệ sĩ "né" thuế: Nên công khai tên cho công chúng biết?

(ĐSPL) - 26 nghệ sĩ lại vừa bị truy thu thuế thu nhập cá nhân với số tiền 6,3 tỷ đồng. Nhiều ý kiến đặt ra rằng, phía cơ quan thuế cần mạnh tay hơn nữa đối với những trường hộp nghệ sĩ trốn thuế ngoài việc truy thu, chẳng hạn như công khai danh tính của nghệ sĩ đó với công chúng. 

26 nghệ sĩ bị truy thu 6,3 tỉ đồng thuế TNCN

Tin tức từ báo Năng lương mới, bà Lê Thị Thu Hương - cục phó Cục Thuế TP HCM cho biết, tính đến ngày 31/10 thì Cục thuế đã lật lại hồ sơ kê khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của 26 nghệ sĩ và đã tiến hành truy thu số tiền 6,3 tỷ đồng.

Đối tượng nghệ sĩ bị truy thu lần này chủ yếu là những tên tuổi đang hot trên sóng truyền hình, các tụ điểm biểu diễn, từ sân khấu ca nhạc, đến diễn viên, người mẫu... Tuy nhiên phía Cục thuế TP quyết định không công khai danh tính cụ thể những nghệ sĩ này.

Trong số nghệ sĩ vừa bị truy thu thuế vừa qua có một trường hợp bị truy thu số tiền ‘trốn thuế’ lên đến 700 triệu đồng chỉ trong vòng một năm 2014. Ngoài ra, hai nghệ sĩ khác bị truy thu số tiền hơn 500 triệu đồng và trường hợp phổ biến nhất là 100-300 triệu đồng.

Được biết, đây chỉ là đợt truy thu đầu, dự kiến sẽ còn nhiều trường hợp nghệ sĩ khác tiếp tục bị Cục thuế TP truy thu trong thời gian tới. Cụ thể, bà Hương cho biết Cục thuế đang trong quá trình hoàn tất hồ sơ một trường hợp nghệ sĩ có khả năng bị truy thu thuế lên đến 1 tỷ đồng.

Cũng theo bà Hương, những nghệ sĩ từng bị “tuýt còi” vào những năm trước đã có ý thức hơn trong việc khai thuế do sợ bị mang tiếng, ảnh hưởng đến hình ảnh.

Trao đổi trên báo Tuổi trẻ, bà Trần Thị Tuyết Hoa - trưởng phòng thuế TNCN, Cục Thuế TP.HCM - cho rằng dù số lượng truy thu thuế TNCN không nhiều nhưng qua đó đánh động đến các đối tượng khác, đồng thời nâng cao nhận thức về nghĩa vụ thuế.

Theo bà Hoa, đối tượng nghệ sĩ thuộc dạng khó thu do chủ yếu dùng nghệ danh và chỗ ở không ổn định, lại thường xuyên đi lưu diễn. Tuy nhiên, cơ quan thuế vẫn có thể truy ra.

Chẳng hạn, ngay cả những trường hợp ca sĩ được mời đi hát tại các buổi tiệc do ngân hàng, công ty tổ chức hoặc sự kiện không kê khai nhưng cơ quan thuế đều có thể truy ra được từ nguồn dữ liệu quyết toán thuế của doanh nghiệp do các doanh nghiệp buộc phải kê khai chi phí và khấu trừ thuế.

Được biết, ngoài nghệ sĩ, cơ quan thuế cũng mở rộng ra các đối tượng khác như bác sĩ, luật sư, những người đảm nhận vị trí thành viên HĐQT ở nhiều.

Nên công khai tên nghệ sĩ né thuế?

Báo Tuổi trẻ đưa tin, thật ra câu chuyện nghệ sỹ né thuế không mới và đã được tranh luận 6-7 năm qua khi Cục Thuế TP HCM thay đổi mô hình quản lý thuế đối với nghệ sỹ theo hướng bàn giao về các chi cục thuế.

Nghệ sĩ cư trú tại địa bàn nào thì nộp thuế tại đó. Đi cùng với thay đổi này, công chúng không còn được biết nghệ sĩ có nộp thuế TNCN hoặc có nộp đầy đủ hay không vì không có bất kỳ thông tin nào được công bố.

Trong khi trước đó cứ đến kỳ khai thuế là phòng thuế TNCN, Cục thuế TP HCM, lại nườm nượp nghệ sĩ đến khai thuế.

Bẵng đi nhiều năm trông chờ vào tính tự giác của nghệ sĩ, năm 2013 Cục Thuế TP mới gửi thư mời 210 nghệ sĩ lên làm việc và khuyến khích kê khai lại. Thế nhưng, theo công bố của Cục thuế TP thì sau đó một tháng chỉ có vài chục nghệ sĩ lên khai thuế.

Thời điểm năm 2013 Cục Thuế TP cũng lọc ra danh sách “đen” những nghệ sĩ nhiều năm liền không khai thuế TNCN hoặc khai thuế rất ít.

Theo công bố của Cục Thuế TP HCM thời điểm đó một nữ ca sĩ nhạc thị trường thuộc top catsê cao và làm giám khảo một chương trình truyền hình cả năm 2009 chỉ nộp 37 triệu đồng tiền thuế, tương đương 3,1 triệu đồng/tháng, quy ra thu nhập mỗi tháng chỉ ở mức trên dưới 20 triệu đồng.

Danh tiếng càng ngày càng tăng, catsê cũng đi lên theo chiều thẳng đứng nhưng bất thường ở chỗ số thuế phải nộp mỗi năm của nữ ca sĩ này ngày càng giảm.

Năm 2010, số thuế phải nộp của cô giảm còn 30,6 triệu đồng, đến năm 2011 con số này giảm đột ngột chỉ còn hơn 8,1 triệu đồng.

Theo tiết lộ của cơ quan thuế, mức thuế cao nhất mà một nam ca sĩ thuộc hàng catsê cao nhất nộp trong năm 2011 chỉ ở mức 373 triệu đồng. Không đồng ý, cơ quan thuế đã mời ca sĩ này lên kê khai lại thì số thuế phải nộp của ca sĩ này tăng thêm 400 triệu đồng, lên mức 773 triệu đồng.

Báo Năng lượng mới thông tin, một số nghệ sĩ lợi dụng đặc thù của công việc biểu diễn để ‘trốn thuế’ như dùng nghệ danh, thường xuyên thay đổi chỗ ở, biểu diễn những sự kiện không kê khai…

Tuy nhiên, phía Cục thuế cho biết, trong mọi trường hợp thì cơ quan thuế đều có thể truy ra được từ nguồn dữ liệu quyết toán thuế của doanh nghiệp. Bằng chứng là thời gian qua Cục thuế đã lần lượt truy thu thuế của nhiều nghệ sĩ, trong đó có những nghệ sĩ bị truy thu hàng tỷ đồng.

Nhiều ý kiến đặt ra rằng, phía cơ quan thuế cần mạnh tay hơn nữa đối với những trường hộp nghệ sĩ trốn thuế ngoài việc truy thu, chẳng hạn như công khai danh tính của nghệ sĩ đó với công chúng. Có như thế mới có thể đánh động được các trường hợp khác vì điều này tác động trực tiếp đến tên tuổi và hình ảnh của họ.

Từng nhiều năm quản lý việc kê khai thuế của nghệ sĩ, ông Nguyễn Thái Sơn, nguyên trưởng phòng thuế thu nhập cá nhân, Cục Thuế TP HCM, chia sẻ trên báo Tuổi trẻ cho rằng nên quản lý thuế nghệ sĩ tập trung ở Cục Thuế TP như vậy sẽ khai thác thuế hiệu quả hơn, thay vì rải ra tại các chi cục như hiện nay.

Theo ông Sơn, với đối tượng đặc thù như nghệ sĩ, cần phải hiểu mới có thể quản lý được. Trong khi đó hiện cách quản lý của Cục Thuế TP là giao xuống chi cục trong khi các chi cục thuế quản lý rất nhiều đối tượng, lại không có đội ngũ chuyên theo dõi thông tin đối tượng này nên quản lý không hiệu quả.

Dù vừa qua Cục Thuế TP năm nào cũng có những đợt truy thu để đánh động nhưng theo ông Sơn đối tượng văn nghệ sĩ ở TP HCM rất lớn, trong đó nhiều người vẫn còn tâm lý cơ quan thuế chưa “sờ” đến mình thì mình chưa khai.

Khi bị cơ quan thuế mời lên thì lại lấy lý do tưởng khấu trừ 10\% là xong nghĩa vụ, hoặc phải đi lưu diễn xa… “Với thị trường văn nghệ sôi động nhất nước như TP HCM, nếu khai thác thuế hiệu quả, nguồn thu từ đối tượng văn nghệ sĩ rất lớn”, ông Sơn nói.

Cũng theo ông Sơn nên mạnh dạn nêu tên nghệ sĩ cũng như công khai số thuế của họ đã nộp trong năm để công chúng biết.

Như vậy, dư luận sẽ đánh giá một ngôi sao đình đám, catsê ngất ngưởng nhưng số thuế thu nhập cá nhân nộp hằng năm chỉ vài chục triệu, thậm chí không kê khai thuế, khi đó chính ngôi sao bị nêu tên cũng sẽ cảm thấy xấu hổ và tự giác khai thuế.

Ngọc Anh (Tổng hợp)