Nhập thông tin
  • Lỗi: Email không hợp lệ

Thông báo

Gửi bình luận thành công

Đóng
Thông báo

Gửi liên hệ thành công

Đóng
Đóng

Ngân hàng sáp nhập công ty tài chính: Cuộc “hôn phối” tất yếu

(DS&PL) -

(ĐSPL) - Các chuyên gia kinh tế lại khẳng định, những thương vụ mua bán, sáp nhập này đều có sự tính toán kỹ lưỡng của cả hai bên.

(ĐSPL) - Phần lớn, công ty tài chính (CTTC) thuộc tập đoàn kinh tế Nhà nước hiện nay đang trong cảnh bí bách, "sống dở, chết dở" vì tình trạng nợ xấu cao. Điều này gây ngạc nhiên cho nhiều người khi một số ngân hàng đã sáp nhập CTTC về với mình. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế lại khẳng định, những thương vụ mua bán này đều có sự tính toán kỹ lưỡng của cả hai bên.
Không có lợi nhuận, không sáp nhập
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tính đến tháng 1/2014, hệ số an toàn (CAR) của khối CTTC và cho thuê tài chính là bi đát nhất trong hệ thống các tổ chức tín dụng với 5,52\% (theo quy định của NHNN thì mức tối thiểu phải đạt 9\% - PV). Hiện nay, cả nước có khoảng gần 20 CTTC, đa số thuộc tập đoàn kinh tế Nhà nước, hoạt động không hiệu quả. Nguyên nhân là bởi những CTTC này đều không được huy động nguồn vốn ngắn hạn, khó cạnh tranh với các ngân hàng thương mại về tín dụng cho vay. Hơn nữa, họ luôn phải tìm cách thúc đẩy cho vay cá nhân, bất chấp rủi ro nên nợ xấu cao ngất ngưởng là tất yếu. Chia sẻ với báo giới, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho biết, số nợ xấu của khối CTTC là 21,96\% và cho thuê tài chính là 37,53\%, cao nhất hệ thống.

Thời điểm cuối năm 2013, thương vụ hợp nhất giữa Tổng công ty Tài chính dầu khí (PVFC) với Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Tây (Westernbank) thành Ngân hàng thương mại cổ phần Đại chúng Việt Nam (PVcombank) đã khiến thị trường tài chính khá ồn ào. Hay việc ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển nhà TP. Hồ Chí Minh mua CTTC 100\% vốn nước ngoài cũng hết sức được chú ý. Nhìn nhận về vấn đề này, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng, đúng ra, các CTTC không có chức năng tín dụng. ở các nước khác thường có ủy ban giám sát của Nhà nước về vấn đề này và có sự liên thông giữa ủy ban giám sát của ngân hàng với ủy ban giám sát của các hệ thống tài chính... Tuy nhiên, ở nước ta, hệ thống đó chưa liên thông với nhau nên nhiều khi còn khó kiểm soát.

Ví dụ, trong vụ án "bầu" Kiên, "ông bầu" này đã lập các CTTC phát hành trái phiếu. Một ngân hàng mua trái phiếu đó thì CTTC có tiền và họ lại đầu tư cho một ngân hàng khác. Điều đó có nghĩa là CTTC này không hề có tiền thực. Tiền của họ chủ yếu là tiền được huy động bằng nhiều nguồn vốn khác nhau. Như vậy, vấn đề đặt ra là phải xem xét kỹ chất lượng, số vốn tự có so với số vốn kinh doanh của một CTTC. Nhận định về việc sáp nhập, chuyên gia kinh tế này quả quyết: "Việc các CTTC đầu tư vào ngân hàng và ngược lại là đúng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, chắc chắn phải có một động cơ nào đó, họ muốn có lãi, hay cũng có thể muốn trốn tránh một điều gì đó".

TS. Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Đồng quan điểm, ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN phân tích với PV báo Đời sống và Pháp luật: "Nếu CTTC sáp nhập vào ngân hàng thì chủ yếu làm cho ngân hàng phát triển mạnh hơn. Còn những CTTC yếu sẽ nhờ vào sự hỗ trợ của ngân hàng để phát triển mạnh lên. Thực tế, các ngân hàng khi duyệt sáp nhập sẽ có tiêu chí cụ thể. Việc CTTC lợi dụng để đưa nợ xấu vào ngân hàng cũng sẽ được kiểm soát và đương nhiên, cái giá của sự mua bán sẽ khác. Từ xưa đến nay, các ngân hàng vẫn mạnh hơn nhờ hệ thống tài chính bổ sung cho nhau, tạo nên những thương hiệu tốt, phát triển bền vững, an toàn, chất lượng. Mua CTTC là cách để một ngân hàng có thêm tiềm lực kinh tế và nâng cao thương hiệu. Nhưng chắc chắn khi mua, họ phải có sự tính toán và chọn lọc. Đương nhiên, với những CTTC không còn khả năng phát triển, tồn tại trong tình trạng "giãy chết" thì phía ngân hàng cũng sẽ không dám liều. Trên thực tế, có khá nhiều CTTC thuộc tập đoàn kinh tế Nhà nước hoạt động không có hiệu quả. Cần có sự sắp xếp lại, nếu chắc chắn CTTC nào không còn đủ khả năng phát triển thì nên loại bỏ".

Phía ngân hàng có thể mua cả phần rủi ro khi sáp nhập với công ty tài chính. ảnh minh họa

Sẽ "xóa sổ" các công ty tài chính?!

Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cũng đưa ra khuyến cáo khi nhìn nhận việc sáp nhập hai tổ chức bất kỳ nào đó với nhau là để cho ra một tổ chức mới mạnh hơn. Sự sáp nhập có thể giúp ngân hàng không còn yếu kém nữa và CTTC cũng thoát cảnh bí bết. Tuy nhiên, đó chỉ là lý thuyết còn kết quả đến đâu lại phụ thuộc nhiều yếu tố. Cả hai bên đều phải lưu ý về năng lực tài chính, năng lực quản lý của mình. Việc sáp nhập có thể giúp ngân hàng phát triển mạnh lên hay yếu đi và đối với CTTC cũng vậy. Tuy nhiên, chắc chắn không một ngân hàng nào chịu tiến tới những rủi ro gây bất lợi cho mình.
Bên cạnh các CTTC thuộc tập đoàn, tổng công ty Nhà nước là sự tồn tại của các CTTC bên ngoài Nhà nước và những CTTC thuộc sở hữu nước ngoài hoặc có vốn đầu tư từ nước ngoài. Nói một cách công bằng, những CTTC bên ngoài Nhà nước vẫn phát triển tương đối tốt và ít xảy ra vấn đề này, khác. Mô hình CTTC là hết sức bình thường và nó tồn tại ở hầu hết các nước phát triển trên thế giới. Điều đáng lo ngại là các CTTC trong các tập đoàn, tổng công ty. Khi xây dựng mô hình CTTC, họ đã không làm rõ được vai trò, chức năng của nó trong các tập đoàn. Bởi vì nếu đã là công ty mẹ thì CTTC có vai trò cực kỳ quan trọng. Nhưng ở nước ta thời gian qua, việc các tổng công ty "đẻ" ra CTTC gần như đưa ra một đơn vị gọi là kinh doanh tài chính. Trong khi môi trường kinh doanh tài chính ở Việt Nam có mức độ rủi ro quá cao. Vì thế, những CTTC này đều chung hệ quả là thua lỗ.
Trao đổi với PV báo Đời sống và Pháp luật, TS. Vũ Đình Ánh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường giá cả, Bộ Tài chính cho biết: "Theo thông tin mà tôi nắm được, thời gian sắp tới, trong các đề án tái cơ cấu kinh tế sẽ xóa bỏ hết các CTTC trong tập đoàn, tổng công ty. Nguyên nhân là bởi, cho đến bây giờ, chúng ta đã nhận thấy mô hình CTTC này không mang lại thành công. Việc loại bỏ mô hình CTTC vì nó là hệ quả của những tập đoàn không xây dựng cho mình một mô hình kinh doanh và mô hình quản lý tài chính phù hợp mà trong đó CTTC là một hạt nhân. Bên cạnh đó, môi trường tài chính của chúng ta còn tồn tại quá nhiều rủi ro khiến kinh doanh tài chính dễ bị thua lỗ. Nhưng cũng phải nói rõ rằng, sự ra đi của các CTTC không phải do mô hình sai mà vấn đề cốt yếu là chúng ta đã sử dụng nó không đúng. Ví như một người tốt nhưng bị đặt vào những công việc dở hơi buộc nó phải ra đi là lẽ tất yếu".
TS. Ánh cũng cho rằng, đằng sau mỗi sự sáp nhập là rất nhiều vấn đề, không đơn giản chỉ là sáp nhập.     

Công ty tài chính kinh doanh tín dụng đen là rất nguy hiểm

Liên quan đến việc một số ý kiến cho rằng, các CTTC mang bóng dáng của tín dụng đen, cho vay với lãi suất trên dưới 100\%/năm, TS. Cao Sỹ Kiêm khẳng định: "Tình trạng này đã từng tồn tại trên thực tế. Tuy nhiên, mỗi CTTC nên nhớ rằng, hình thức kinh doanh tín dụng đen rất nguy hại. Nó sẽ khiến các CTTC suy sụp và đổ vỡ rất nhanh. Nó có thể hủy hoại chính tài sản của công ty, mất uy tín và sau này nếu CTTC muốn phát triển lại sẽ vô cùng khó. Hơn nữa, việc làm này chắc chắn không sớm thì muộn cũng bị Nhà nước thanh tra, kiểm tra phát hiện và xử lý nghiêm.

Chuyện mua bán như một cuộc hôn nhân

Ông Nguyễn Thanh Toại, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB) bày tỏ quan điểm: "Một ngân hàng muốn mua CTTC là bởi vì CTTC vẫn có lợi cho sự phát triển của mình. Thông thường, mỗi người khi đi mua bao giờ cũng có sự tính toán đầy đủ, kỹ lưỡng và chúng ta không nên "lo bò trắng răng", bởi người mua không mấy ai chọn mua đồ xấu. Họ tính kĩ đến mức, thậm chí có thể mua cả phần rủi ro của phía bán. Bên ngoài nhìn nhận có thể chỉ thấy phần nhiều là mặt rủi ro nhưng bên trong rủi ro đó còn có những mối lợi khác thì chỉ phía mua mới hiểu. Cả người mua và người bán đều sẽ tính đến lợi nhuận nhất định. Nó cũng giống như một cuộc hôn nhân, hai bên gặp, yêu nhau thì mới cưới. Phía ngân hàng chúng tôi chưa hề có một tư tưởng nào về chuyện sáp nhập CTTC".

Tin nổi bật