Ngân hàng sáp nhập công ty tài chính: Cuộc “hôn phối” tất yếu

Thời điểm cuối năm 2013, thương vụ hợp nhất giữa Tổng công ty Tài chính dầu khí (PVFC) với Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Tây (Westernbank) thành Ngân hàng thương mại cổ phần Đại chúng Việt Nam (PVcombank) đã khiến thị trường tài chính khá ồn ào. Hay việc ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển nhà TP. Hồ Chí Minh mua CTTC 100\% vốn nước ngoài cũng hết sức được chú ý. Nhìn nhận về vấn đề này, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng, đúng ra, các CTTC không có chức năng tín dụng. ở các nước khác thường có ủy ban giám sát của Nhà nước về vấn đề này và có sự liên thông giữa ủy ban giám sát của ngân hàng với ủy ban giám sát của các hệ thống tài chính... Tuy nhiên, ở nước ta, hệ thống đó chưa liên thông với nhau nên nhiều khi còn khó kiểm soát.

Ví dụ, trong vụ án "bầu" Kiên, "ông bầu" này đã lập các CTTC phát hành trái phiếu. Một ngân hàng mua trái phiếu đó thì CTTC có tiền và họ lại đầu tư cho một ngân hàng khác. Điều đó có nghĩa là CTTC này không hề có tiền thực. Tiền của họ chủ yếu là tiền được huy động bằng nhiều nguồn vốn khác nhau. Như vậy, vấn đề đặt ra là phải xem xét kỹ chất lượng, số vốn tự có so với số vốn kinh doanh của một CTTC. Nhận định về việc sáp nhập, chuyên gia kinh tế này quả quyết: "Việc các CTTC đầu tư vào ngân hàng và ngược lại là đúng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, chắc chắn phải có một động cơ nào đó, họ muốn có lãi, hay cũng có thể muốn trốn tránh một điều gì đó".

Đồng quan điểm, ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN phân tích với PV báo Đời sống và Pháp luật: "Nếu CTTC sáp nhập vào ngân hàng thì chủ yếu làm cho ngân hàng phát triển mạnh hơn. Còn những CTTC yếu sẽ nhờ vào sự hỗ trợ của ngân hàng để phát triển mạnh lên. Thực tế, các ngân hàng khi duyệt sáp nhập sẽ có tiêu chí cụ thể. Việc CTTC lợi dụng để đưa nợ xấu vào ngân hàng cũng sẽ được kiểm soát và đương nhiên, cái giá của sự mua bán sẽ khác. Từ xưa đến nay, các ngân hàng vẫn mạnh hơn nhờ hệ thống tài chính bổ sung cho nhau, tạo nên những thương hiệu tốt, phát triển bền vững, an toàn, chất lượng. Mua CTTC là cách để một ngân hàng có thêm tiềm lực kinh tế và nâng cao thương hiệu. Nhưng chắc chắn khi mua, họ phải có sự tính toán và chọn lọc. Đương nhiên, với những CTTC không còn khả năng phát triển, tồn tại trong tình trạng "giãy chết" thì phía ngân hàng cũng sẽ không dám liều. Trên thực tế, có khá nhiều CTTC thuộc tập đoàn kinh tế Nhà nước hoạt động không có hiệu quả. Cần có sự sắp xếp lại, nếu chắc chắn CTTC nào không còn đủ khả năng phát triển thì nên loại bỏ".

Sẽ "xóa sổ" các công ty tài chính?!