(ĐSPL)-Từ lâu, xe máy đã trở thành "đô? chân" nố? dà?, là vật bất ly thân của ngườ? dân V?ệt Nam. Th?ếu nó, ngườ? dân sẽ chẳng b?ết s?nh hoạt thế nào. Sự phụ thuộc quá nh?ều vào xe máy đã tạo cho ngườ? V?ệt một thó? quen không thể bỏ, từ đó hình thành nên nền "văn m?nh xe máy".
Thế nên mớ? có chuyện, nếu a? đó nêu ra ý tưởng cấm xe máy, lập tức mọ? ngườ? sẽ nhìn anh ta lạ lùng như ngườ? sao Hỏa. Do đó, nh?ều ý k?ến cho rằng, thay vì đề xuất cấm tr?ệt để xe máy, hãy nghĩ đến những g?ả? pháp khác sao cho "vẹn cả đô? đường".
Cấm xe máy, ngườ? dân đ? bằng gì?
"Thủ phạm" của ta? nạn, nhếch nhác
Cách đây 2 năm, một lãnh đạo của Ủy ban An toàn G?ao thông Quốc g?a đưa ra đề xuất, cần có lộ trình g?ảm xe máy trong cả nước, r?êng đố? vớ? Hà Nộ? và TP.Hồ Chí M?nh cần t?ến tớ? cấm xe máy trong nộ? đô. Gần như ngay lập tức ý k?ến của vị này đã kh?ến dư luận phản ứng dữ dộ?. Sự phản ứng mạnh đến mức, ngườ? đứng đầu ngành g?ao thông đã phả? đăng đàn thanh m?nh rằng không có quyết định hay kế hoạch cấm xe máy để xoa dịu. Nó? qua cũng phả? nó? lạ?, phản ứng trên hoàn toàn không phả? là nhất thờ?. Cần nó? thêm rằng, thờ? đ?ểm đó, hơn 5 tr?ệu ngườ? V?ệt đang sử dụng xe máy làm phương t?ện lưu thông. Mục đích của những ngườ? làm g?ao thông là tốt, nhưng chắc hẳn họ chưa thấy hết phản ứng từ phía dư luận. Nó? như lờ? một chuyên g?a, xe máy là "đô? chân" của ngườ? dân, nếu chúng ta "cưa" đô? chân này thì ngườ? dân đ? bằng gì?
Cũng từ đó đến nay, đề xuất cấm xe máy gần như rơ? vào trạng thá? quên lãng. Th? thoảng, có những ý k?ến le ló? bày tỏ quan đ?ểm về v?ệc cấm xe máy đăng tả? trên mặt báo nhưng phần đông ngh?êng về phản đố? hơn là ủng hộ, ch?a sẻ. Năm tháng trô? qua, ý tưởng vẫn nằm trên g?ấy, cả cơ quan chức năng lẫn g?ớ? chuyên g?a đều ngạ? nhắc đến. Thế nhưng, những ngày qua, đề xuất này một lần nữa lạ? được xớ? lên. Dư luận nổ ra cuộc tranh cã? về v?ệc xe máy có là "thủ phạm" chính dẫn đến sự xập xệ, nhếch nhác, khó phát tr?ển tạ? các đô thị của V?ệt Nam hay không và l?ệu đã đến lúc cấm tr?ệt để xe máy chưa.
Xét trên góc độ cơ động, l?nh hoạt, không thể phủ nhận, xe máy là phương t?ện g?ao thông tuyệt vờ?, không có đố? thủ cạnh tranh. Nhưng công bằng mà nó?, nó cũng là "thủ phạm" số một về ta? nạn g?ao thông. Đố? vớ? nh?ều quốc g?a, xe máy bị xếp vào hàng phương t?ện g?ao thông nguy h?ểm, không khuyến khích sử dụng, thậm chí bị cấm ở nh?ều thành phố. Không phả? ngẫu nh?ên kh? ngườ? ta gọ? nó bằng cá? tên "hung thần đường phố". Vận tốc có thể đạt ngang ô tô nhưng độ an toàn chỉ tương đương xe đạp, là những "ưu thế" nổ? bật của phương t?ện này. Ta? nạn xảy ra hàng ngày, hàng g?ờ trên khắp các cung đường của nước ta đã m?nh chứng cho đ?ều đó. Theo thống kê, mỗ? năm nước ta có hàng chục nghìn ngườ? chết vì ta? nạn g?ao thông, trong đó xe máy là một trong những "tộ? đồ" hàng đầu.
Chưa hết, xe máy cũng là nguyên nhân gây nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị. V?ệc dừng, đỗ xe máy trên vỉa hè, lòng đường làm mất mĩ quan đường phố. Ngườ? đ?ều kh?ển xe máy lạng lách, đánh võng tạo nên một bức tranh g?ao thông hỗn loạn. Nó? như lờ? TS. Lương Hoà? Nam, nguyên TGĐ Jetstar Pac?f?c, xe máy là yếu tố duy trì k?ểu sống phát s?nh nh?ều rác thả?. Sự t?ện lợ? của xe máy dừng bất kỳ chỗ nào s?nh ra hàng quán, chợ cóc vỉa hè thay cho các nhà hàng, s?êu thị sạch sẽ, văn m?nh. Sự phát tr?ển tràn lan hàng quán, chợ cóc vỉa hè sản s?nh ra một lượng rác thả? khổng lồ không được xử lý mà được đổ ngay ra vỉa hè, lòng đường, làm ô nh?ễm không khí và nguồn nước. H?ếm có nước nào mà rác rưở?, bụ? bặm nh?ều như V?ệt Nam, kể cả ở các nước nghèo hơn. Có thể nó?, còn rất nh?ều "thó? hư tật xấu" mà nền "văn m?nh xe máy" đang mang đến cho ngườ? dân. Nên chăng, cần có lộ trình cấm xe máy tạ? thủ đô Hà Nộ? và TP.Hồ Chí M?nh?
Cần có g?ả? pháp "sống chung"
Trao đổ? vớ? PV, TS. Nguyễn Xuân Thủy, nguyên G?ám đốc NXB G?ao thông nhận định, xe máy không hoàn toàn là nguyên nhân chính gây ùn tắc g?ao thông tạ? Hà Nộ? và TP.HCM. Theo phân tích của TS. Thủy, một ch?ếc xe hơ? ch?ếm dụng mặt đường bằng 4 - 6 xe máy. Số ngườ? ngồ? thực tế trên xe ô tô không phả? kh? nào cũng đạt vớ? d?ện tích ch?ếm mặt đường tương ứng, do đó ô tô cá nhân mớ? là nguyên nhân chính gây ra ùn tắc. "Cấm xe máy tạ? nộ? đô là đ?ều không thể. Nhưng về lâu dà?, tô? cũng đồng tình vớ? chủ trương hạn chế xe máy, ưu t?ên chuyển sang sử dụng phương t?ện công cộng", TS. Thủy nó? thêm.
Đồng quan đ?ểm, ông Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Chủ tịch H?ệp hộ? vận tả? ô tô V?ệt Nam cho rằng, nếu đặt mục t?êu g?ảm ta? nạn g?ao thông tạ? các thành phố bằng v?ệc hạn chế hay cấm xe máy cũng không phả? là lý do thuyết phục. Ông này đưa ra con số chứng m?nh, xe máy lưu thông trong thành phố vớ? tốc độ trung bình từ 20 - 30km/g?ờ nên ít xảy ra ta? nạn, nếu ta? nạn cũng không thực sự ngh?êm trọng. "Xe máy đang là phương t?ện ch?ếm số đông, cũng là phương t?ện k?ếm sống của một bộ phận lớn ngườ? dân. Nếu cấm xe máy sẽ khó tránh khỏ? bức xúc trong dư luận", ông này nhấn mạnh.
Các chuyên g?a đều có chung nhận định, g?ao thông đô thị là bà? toán tổng thể của các thành phố. V?ệc t?ến đến cấm xe máy chưa đánh trúng "căn bệnh" g?ao thông h?ện nay. Do đó, không thể cấm mà phả? tạo thêm thuận lợ? cho phương t?ện này để "sống chung" như làm thêm cầu nhẹ, đường g?ành r?êng cho xe gắn máy.
Vẫn phả? sống chung vớ? xe máytrong 10 năm nữa
Một chuyên g?a nguyên là Bộ trưởng bộ GTVT cho rằng, trong 10 năm nữa chúng ta vẫn sống chung vớ? xe máy. G?ao thông tạ? V?ệt Nam là hỗn hợp, xe máy ch?ếm số lượng lớn nhất. Do đó, phả? có những g?ả? pháp đồng bộ về hạ tầng và phương t?ện. Trong đó, các đường cao tốc mớ? phả? th?ết kế xây dựng đường gom cho xe máy; còn các hệ thống g?ao thông h?ện tạ? chưa có đ?ều k?ện nâng cấp, xây mớ? thì kh? tổ chức g?ao thông phả? làm được đường làn đường dành r?êng cho xe máy.
Anh Văn