Nên làm gì để giảm tác hại của rượu bia đến gan?

Theo rượu bia là nguyên nhân phổ biến gây hại cho gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan hay ung thư gan. Gan là nơi xử lý khoảng 90% lượng rượu bia uống vào cơ thể. Tuy nhiên, gan khỏe mạnh chỉ có thể giải độc được 7 g cồn ethanol trong một giờ. Uống một lượng lớn bia rượu trong thời gian ngắn, gan không kịp chuyển hóa khiến các enzyme ADH biến đổi ethanol thành acetaldehyde - chất độc gây hại cho gan và là một trong những nguyên nhân gây say.

Bạn có thể áp dụng những cách sau đây để hỗ trợ giải rượu bia, bảo vệ gan:

Trước khi uống: Nên ăn các món giàu chất béo như phô mai, bánh mì hoặc uống sữa giúp làm chậm hấp thu rượu bia vào trong máu, hạn chế các tác hại của acetaldehyde và giảm gánh nặng cho gan.

Trong khi uống: Không nên uống quá nhanh, quá nhiều cùng một lúc. Bạn có thể uống xen kẽ nước lọc với rượu bia theo tỷ lệ khoảng hai ly nước cho một ly bia hoặc 4 ly nước cho một ly rượu. Cách này giúp giảm nồng độ cồn trong máu, ngăn say rượu và bảo vệ gan. Nên nói chuyện, vận động nhẹ trong tiệc để lượng cồn bay hơi bớt qua hơi thở.

Sau khi uống rượu bia: Nên dành thời gian nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể, không được tắm nước lạnh... Uống nhiều nước để bù lại lượng nước mất do rượu, duy trì hoạt động của gan, tăng khả năng thải độc. Có thể dùng nước chanh, nước dừa hoặc nước ép pha chút muối để bổ sung vitamin và khoáng chất.

Uống trà xanh, trà bạc hà và trà atiso có tác dụng giải độc, hỗ trợ chức năng gan, giảm cảm giác nôn nao. Bạn cũng có thể ăn cháo trắng, cá hồi, lòng trắng trứng, trái cây mọng nước hay sữa chua để hỗ trợ cơ thể đào thải cồn, bổ sung dinh dưỡng, giảm khó chịu sau say.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo mỗi ngày nam giới không nên uống quá hai đơn vị cồn, nữ giới không quá một đơn vị cồn và không uống quá 5 ngày trong một tuần. Một đơn vị cồn tương đương với 10 g cồn nguyên chất trong dung dịch nước uống, tức tương đương với 3/4 chai hoặc lon bia 330 ml (5%), một ly rượu vang 100 ml (13,5%), một cốc bia hơi 330 ml hoặc một chén rượu mạnh 30 ml (40%). Cách tốt nhất để giảm tác hại của rượu bia là không uống hoặc nếu phải uống nên sử dụng với liều lượng khuyến cáo.

Nếu sau khi uống rượu bia, cơ thể có những dấu hiệu bất thường như ói liên tục, đau bụng dữ dội, choáng váng, khó thở, tim đập nhanh hoặc mất ý thức, cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra và xử trí kịp thời.

Bạn nên vận động nhẹ như đi bộ, tập yoga hoặc hít thở sâu giúp gan thải độc, tăng thải rượu qua hơi thở và mồ hôi. Tránh tập nặng vì có thể khiến cơ thể mất nước và mệt mỏi hơn. Bổ sung tinh chất thiên nhiên như Wasabia và S. Marianum hỗ trợ kiểm soát hoạt động của tế bào kupffer, hạn chế quá trình sản xuất các chất gây viêm đồng thời tăng khả năng khử độc và thải độc của gan.

Phải mất bao lâu để gan đào thải hết rượu? 

Nhiều người tự hỏi liệu một tháng không uống rượu có đủ để khôi phục gan của bạn trở lại bình thường hay không? Đúng là việc ngừng uống rượu trong bất kỳ khoảng thời gian nào cũng sẽ có lợi cho tổng thể, một số nghiên cứu cho thấy chức năng gan bắt đầu cải thiện chỉ sau hai đến ba tuần.

Nhưng cần phải giải độc hoàn toàn để có lợi ích nhất và thời gian giải độc phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân.

Chuyên gia về gan TS Christina Lindenmeyer, giải thích rằng: "Điều đó phụ thuộc vào mức độ tổn thương đã xảy ra. Và liệu có bất kỳ biến chứng nào liên quan đến tổn thương hay không?".

Bạn giải độc gan như thế nào?

Nếu gan bị ảnh hưởng do sử dụng rượu trong thời gian dài, có nhiều cách để gan và các bộ phận khác của cơ thể được nghỉ ngơi. Bạn có thể thực hiện động thái giải độc gan thông qua các bước sau:

Ngừng uống rượu

"Kiêng rượu là biện pháp can thiệp và điều trị quan trọng nhất", TS Lindenmeyer lưu ý. Tất nhiên, đôi khi nói thì dễ hơn làm. Nếu bạn là người uống nhiều rượu, bạn có thể cần cai rượu để cơ thể thích nghi. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng cai rượu nghiêm trọng, hãy nhớ trao đổi với bác sĩ.

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Một điều khác giúp gan của bạn phục hồi là dinh dưỡng tốt. Không có chế độ ăn uống kỳ diệu nào cả, nhưng chế độ ăn Địa Trung Hải, có thể giúp lấp đầy một số khoảng trống dinh dưỡng mà bạn có thể gặp phải do sử dụng rượu.

Chế độ ăn này khuyến khích ăn những loại thức ăn như cá, trái cây, rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời, chế độ này không khuyến khích ăn nhiều thịt, các sản phẩm từ sữa hay đồ ngọt.

"Tối ưu hóa dinh dưỡng thực sự là biện pháp can thiệp quan trọng nhất và có bằng chứng nhất ngoài việc ngừng uống rượu", TS Lindenmeyer chỉ ra. Lý do là khi bị rối loạn chức năng gan, nhiều người có nguy cơ không nhận đủ protein, calo hoặc vitamin.

Ngoài ra, còn có một số loại thực phẩm nhất định như trà, cá và các loại hạt có thể có lợi cho chức năng gan theo nhiều cách. Bạn hãy coi đó là cách thúc đẩy gan của bạn theo đúng hướng. Liệu pháp dinh dưỡng rất quan trọng trong việc nuôi dưỡng gan và cung cấp cho gan các thành phần cần thiết để tự phục hồi.

Phải mất bao lâu để gan giải độc rượu?

Mốc thời gian giải độc gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như:

- Lượng rượu tiêu thụ.

- Tần suất uống rượu.

- Bất kỳ tình trạng sức khỏe nào khác mà bạn có thể mắc phải.

- Tuổi.

- Cân nặng.

"Không có câu trả lời nào đúng với tất cả mọi người. Thời gian này phụ thuộc vào mức độ tổn thương đã xảy ra và bất kỳ biến chứng nào có thể xảy ra", TS Lindenmeyer nói.

Như vậy, việc nghỉ vài tuần sẽ có ích, nhưng bạn càng kiêng rượu càng lâu thì càng tốt. Và nếu gan đã bị ảnh hưởng lâu dài, bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn kiêng rượu suốt đời để gan có thể giải độc và phục hồi hoàn toàn.

"Đối với những bệnh nhân bị xơ gan sau khi gan bị tổn thương nghiêm trọng do rượu, ngay cả một ly rượu cũng gây độc cho gan", TS Lindenmeyer cảnh báo.

Thông thường, sau 1 giờ gan sẽ dung nạp và chuyển hóa hết 1 đơn vị cồn (tương đương 10gr cồn nguyên chất), tương đương 220ml bia (2/3 chai nồng độ cồn 5%), tương đương 100ml rượu vang (nồng độ cồn 13,5%), tương đương 30ml rượu mạnh (nồng độ cồn 40%).

Để đào thải hết hoàn toàn một đơn vị cồn, cơ thể còn phải mất khoảng 2 giờ nữa. Ngược lại, đối với những người có gan yếu hoặc cơ thể chuyển hóa chậm thì việc đào thải cồn sẽ lâu hơn. 

Dân Trí dẫn lời PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, ĐH Bách Khoa Hà Nội, cho biết, tốc độ đào thải chất cồn của mỗi người là khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. 

"Vấn đề ở đây không phải là uống bao nhiêu để không may bị thổi nồng độ cồn không lên hay để phạt ít tiền nhất mà đã uống đồ uống có cồn thì không tự lái xe. Đây là biện pháp rất tốt để tránh hiện tượng uống rượu bia điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn cho chính mình và cho người xung quanh", PGS Thịnh nói.

Theo ông, có người uống 1-2 hớp đã say, có người phải uống rất nhiều nên không có con số chung cho tất cả. Chúng ta chỉ cần hiểu đơn giản là đã uống rượu bia thì không tự lái xe.

"Nếu tối, chúng ta uống 1-2 lon bia tại nhà thì sáng hôm sau thường sẽ không còn cồn vì cơ thể phân hủy ngay, trừ trường hợp uống quá nhiều", PGS Thịnh phân tích.

Theo Healthline, rượu bia là một chất gây nghiện có "tuổi thọ" ngắn trong cơ thể. Khi rượu đã đi vào máu, cơ thể bạn sẽ chuyển hóa một lượng rượu nhất định mỗi giờ, tùy thuộc vào từng cá nhân và các yếu tố khác như kích thước và trọng lượng gan.

Cơ thể bạn chuyển hóa rượu bia với tốc độ không đổi, khoảng một ly mỗi giờ. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi phần nào dựa trên loại rượu bạn uống, sức khỏe thể chất hoặc khuynh hướng di truyền của bạn.