6 món ăn cần tránh hoặc hạn chế để bảo vệ thận

Thận là cơ quan thực hiện các chức năng thiết yếu như lọc chất thải, cân bằng chất lỏng và duy trì mức độ thích hợp của các khoáng chất và chất điện giải quan trọng. Tuy nhiên, sức khỏe thận thường không được quan tâm đúng cách và nhiều người vô tình gây tổn thương nó bằng lối sống, chế độ ăn uống không lành mạnh.

Trong xã hội hiện đại, lối sống và thói quen ăn uống của người trẻ đã thay đổi đáng kể. Nhiều thói quen ăn uống tưởng chừng vô hại nhưng lại đang âm thầm gây tổn thương thận dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là suy thận ở người trẻ.

Việc lạm dụng đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn chứa rất nhiều muối, đường, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa; uống ít nước, ăn ít rau xanh, ăn đêm, ăn vặt nhiều, nghiện đồ uống có đường, trà sữa... buộc thận phải làm việc quá sức để lọc và đào thải, lâu dài làm tổn thương thận dẫn đến suy giảm chức năng, cuối cùng là suy thận.

Dưới đây là 6 món ăn cần tránh hoặc hạn chế để bảo vệ thận.

Ăn quá nhiều thực phẩm chứa purin

Phần lớn mọi người chỉ biết rằng purin cao sẽ gây bệnh gout, nhưng ít ai hiểu rằng nó còn làm tổn thương thận nghiêm trọng hơn nhiều. Khi purin được chuyển hóa trong cơ thể, nó tạo ra axit uric. Nếu lượng axit này quá cao mà thận không kịp đào thải, các tinh thể urat sẽ tích tụ trong ống thận, gây tắc nghẽn, viêm, thậm chí dẫn đến suy thận cấp hoặc mạn.

Một bệnh nhân nam hơn 50 tuổi, nghiện hải sản, nội tạng động vật và bia, ban đầu chỉ thỉnh thoảng bị đau khớp do gout. Vài năm sau, ông thấy tiểu ít, chân sưng phù, xét nghiệm cho thấy chức năng thận đã suy giảm nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là ăn quá nhiều thực phẩm giàu purin, khiến urat lắng đọng, phá hủy các tế bào lọc của thận.

Các nghiên cứu y học cho thấy, người có axit uric cao lâu dài sẽ có nguy cơ mắc bệnh thận mạn cao gấp 3 lần so với người bình thường. Và đáng sợ hơn, tổn thương này diễn ra âm thầm đến khi phát hiện, thận đã “mòn sức”.

Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn

Đồ ăn nhanh như: pizza, hamburger, gà rán, mì gói, xúc xích, thịt xông khói, đồ đóng hộp... đều chứa lượng muối rất cao để tăng hương vị và kéo dài thời gian bảo quản. Lượng muối dư thừa này gây tăng huyết áp, buộc thận phải làm việc quá sức để lọc và đào thải, lâu dài làm tổn thương thận.

Các món ăn nhanh cũng chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và đường tinh luyện. Tiêu thụ thường xuyên sẽ bị béo phì, kháng insulin dẫn đến bệnh đái tháo đường type 2 - hai "thủ phạm" hàng đầu gây suy thận.

Nước tương, nước mắm

Nước tương cũng như nước mắm, nước xốt thường có lượng natri cao, có thể lên tới 950 mg natri trong mỗi thìa canh, gần 50% lượng khuyến nghị hàng ngày (DV). Để giảm nạp muối, gia đình có thể thay thế bằng các nguyên liệu có hàm lượng natri thấp hơn như nấm, bột cà chua, men dinh dưỡng hoặc giấm.

Uống quá nhiều cà phê và trà đặc

Cà phê hay trà đặc đúng là giúp tỉnh táo, nhưng nếu lạm dụng, chúng sẽ khiến thận phải hoạt động quá tải. Caffeine làm tăng nhịp tim, tăng tuần hoàn máu đến thận, khiến tốc độ lọc cầu thận tăng bất thường. Duy trì lâu dài, các tế bào lọc bị “mòn”, giảm khả năng lọc độc tố và giữ lại protein dẫn đến rối loạn chức năng thận .

Theo các chuyên gia, chỉ cần uống quá 3 ly cà phê/ngày (tương đương 300mg caffeine), áp lực lên thận đã tăng tới 30%. Với người vốn có bệnh nền như cao huyết áp hay tiểu đường, tốc độ thoái hóa thận sẽ còn nhanh gấp nhiều lần.

Trà đặc cũng tương tự, do chứa theophylline, khiến rối loạn chuyển hóa canxi và natri, lâu ngày dễ gây sỏi thận hoặc viêm ống thận.

Ăn nhiều thịt

Người trẻ có xu hướng thích ăn thịt (đặc biệt là thịt đỏ) hơn rau củ. Lượng protein động vật quá lớn tạo ra nhiều sản phẩm chuyển hóa cần thận lọc bỏ gây áp lực lên cơ quan này, đặc biệt nếu chức năng thận đã suy yếu.

Rượu bia và các chất kích thích

Việc làm dụng rượu bia và các chất có cồn trong một bộ phận giới trẻ gây mất nước, tăng huyết áp và gây tổn thương trực tiếp đến chức năng của thận do gan và thận phải làm việc cật lực để đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.