Mỹ áp dụng kịch bản nào khi sinh viên được Triều Tiên thả tử vong?

Cái chết của sinh viên người Mỹ Otto Warmbier sau những đợt điều trị từ Triều Tiên có thể khiến Mỹ cứng rắn hơn trước Trung Quốc trong cuộc gặp mặt giữa hai bên tại Washington.

Theo CNN, chính sách của Washington đối với tham vọng lớn về vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng đã khiến Bắc Kinh tăng cường sức ép lên Bình Nhưỡng.

Đây là cách tiếp cận tương tự với chiến lược của chính quyền Obama và dường như nó vẫn chưa cho thấy một kết quả khả dĩ hơn trong việc hạn chế tốc độ phát triển vũ khí hạt nhân và khả năng tên lửa của Triều Tiên, các nhà quan sát nhận định.

“Nếu có sự cảnh tỉnh đòi hỏi hành động mạnh mẽ hơn, đó chính là cái chết của Otto”, Bruce Klingner, học giả từ Trung tâm nghiên cứu châu Á thuộc Quỹ Di sản nhận định.

Theo gia đình của sinh viên 22 tuổi người Mỹ, Otto Warmbier đã qua đời sau khi trở lại Mỹ vào ngày 13/6, kết thúc 17 tháng bị giam giữ tại Triều Tiên, quốc gia mà Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất.

Thông tin sinh viên Mỹ qua đời không lâu sau khi rời Triều Tiên làm dấy lên những phản ứng dữ dội từ Quốc hội Mỹ.

“Triều Tiên đang đe dọa các quốc gia láng giềng, phá hủy sự ổn định của khu vực châu Á – Thái Bình Dương và phát triển công nghệ để chống lại Mỹ bằng vũ khí hạt nhân...”, Thượng nghị sĩ McCain cho biết.

“Nhưng giờ họ đang gây nguy hại cho công dân Mỹ, gồm cả ba công dân hiện vẫn đang bị nước này giam giữ”, ông McCain cho hay.

Trong khi đó, cuộc gặp của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis dự kiến sẽ diễn ra tại Washington vào ngày 21/6.

Áp lực dồn lên Tổng thống Trump

Cái chết của sinh viên Mỹ có thể buộc Tổng thống Donald Trump phải có thái độ cứng rắn hơn nữa với Triều Tiên và điều này có thể làm tăng căng thẳng với Bắc Kinh. “Như ông Obama, Tổng thống Trump đã thể hiện giọng điệu cứng rắn, nhưng vẫn chưa trực diện tấn công cả Trung Quốc và Triều Tiên,” ông Klingner nhận định.

Ông Klingner cho rằng, Mỹ vẫn chưa thực hiện được “lệnh cấm vận thứ cấp” lên các công ty Trung Quốc hiện đang có quan hệ làm ăn với Triều Tiên.

Chính quyền Mỹ chỉ áp dụng các lệnh trừng phạt lên “một số giới hạn những công ty Triều Tiên vi phạm và tiếp tục bỏ qua cho những công ty Trung Quốc vi phạm, với một niềm tin ngây thơ rằng, lãnh đạo Trung Quốc sẽ làm nhiều hơn những gì Trung Quốc đã thực hiện trong quá khứ. Chúng ta đã nghe điệp khúc này nhiều lần nhưng cuối cùng kết quả không như kỳ vọng”, ông Klingner cho biết.

Leon Panetta, cựu Bộ trưởng Quốc phòng dưới thời Tổng thống Obama từ năm 2011 – 2013 nhận định “các lệnh cấm vận đã có sẵn”, và “chúng có thể được áp dụng một cách mạnh mẽ hơn” bởi chính nước Mỹ và người Trung Quốc.

Ông Panetta nhận định, trước cái chết của Warmbier, những lựa chọn cho chính quyền Tổng thống Trump bao gồm yêu cầu một lời giải thích, phản đối ngoại giao và tăng cường cấm vận.

Mặc dù từng bày tỏ nguyện vọng gặp mặt với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, nhưng thời gian gần đây, Tổng thống Trump đã liên tục nhắc lại rằng, nếu Trung Quốc không thể “xử lý” Bình Nhưỡng, Mỹ sẵn sàng đơn phương làm việc này.

Vào hôm 19/6, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự cảm thông với gia đình của Warmbier đồng thời lên án gay gắt hành động của Triều Tiên. “Số mệnh của Otto đã khẳng định hơn nữa quyết tâm của chính quyền (Mỹ) trong việc ngăn chặn những bi kịch tương tự xảy đến với những con người vô tội, do những chính quyền không tuân thủ luật pháp hoặc các nguyên tắc nhân đạo cơ bản làm ra,” Tổng thống Trump cho biết.

“Nước Mỹ một lần nữa phản đối sự tàn bạo của Triều Tiên khi chúng ta than khóc cho nạn nhân mới nhất của nó…”, người đứng đầu Nhà Trắng cho hay.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Tillerson khẳng định, nước Mỹ muốn Triều Tiên phải chịu trách nhiệm cho “sự bắt giữ bất hợp pháp Otto Warmbier” và yêu cầu Bình Nhưỡng trao trả ba người còn lại hiện vẫn đang bị nước này cầm tù.

Chuyên gia Klingner dự đoán trong cuộc gặp gỡ với Trung Quốc tới đây Mỹ sẽ đưa ra “thông điệp rất rõ ràng rằng thỏa hiệp không sử dụng các lệnh cấm vận thứ cấp của Mỹ sẽ chấm dứt”.

Đào Vũ