Loại thực phẩm tưởng tốt cho sức khỏe lại là "thủ phạm thầm lặng" gây đột quỵ!

Người Lao Động dẫn nguồn tin từ tạp chí khoa học Journal of Applied Physiology, nhóm nghiên cứu từ Đại học Colorado ở Boulder (Mỹ) cảnh báo chất làm ngọt nhân tạo erythritol có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Erythritol là một trong các chất tạo ngọt thường được sử dụng trong các sản phẩm đồ uống, bánh, ngũ cốc được dán nhãn "không đường", "ít đường", "ít calo"...; hoặc bán riêng dưới dạng đường ăn kiêng.

Trước đây, erythritol được cho là tốt cho sức khỏe bởi không chứa calo, không làm tăng đường huyết như đường thật.

Năm 2001, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã chấp thuận erythritol như một chất thay thế đường cho người mắc bệnh béo phì, chuyển hóa...

Nó cũng tồn tại một ít trong tự nhiên - trong một số loại trái cây và rau củ - cũng như được sản xuất nội sinh trong cơ thể người.

Mặc dù vậy, các bằng chứng mới cho thấy việc bổ sung thêm erythritol dưới dạng chất làm ngọt nhân tạo lại không phải ý hay.

Nhóm nghiên cứu của Đại học Colorado đã phân tích dữ liệu của 4.000 người, được theo dõi trong vòng 3 năm.

Họ phát hiện ra cả nam giới lẫn nữ giới có mức erythritol trong cơ thể cao hơn - thông qua việc bổ sung dưới dạng chất tạo ngọt - có nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim cao hơn đáng kể.

GS Christopher DeSouza, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết họ đã thực hiện một thí nghiệm để tìm kiếm nguyên nhân erythritol trở nên nguy hiểm.

Tại phòng thí nghiệm, họ đã xử lý các tế bào trong mạch máu não người trong 3 giờ với lượng erythritol vừa đủ để mô phỏng việc sử dụng một loại đồ uống "ăn kiêng".

Các tế bào biểu hiện ít oxit nitric - một phân tử có tác dụng làm giãn và mở rộng mạch máu - hơn đáng kể; đồng thời nhiều endothelin-1, một loại protein có tác dụng làm co mạch máu.

Trong khi đó, khi tiếp xúc với hợp chất hình thành huyết khối (cục máu đông) gọi là thrombin, quá trình sản xuất hợp chất phá huyết khối tự nhiên t-PA của tế bào đã giảm đáng kể.

Các tế bào được xử lý bằng erythritol cũng sản sinh ra nhiều loại oxy phản ứng hơn, hay còn gọi là gốc tự do, là sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất có thể làm tế bào lão hóa, tổn thương và gây viêm mô.

"Nhìn chung, nếu mạch máu của bạn bị co thắt nhiều hơn và khả năng phá vỡ cục máu đông giảm đi, nguy cơ đột quỵ của bạn sẽ tăng lên" - đồng tác giả Auburn Berry giải thích trên tờ Sci-News.

Trong khi đó, GS DeSouza cảnh báo: "Nghiên cứu của chúng tôi chỉ sử dụng một lượng nhỏ chất thay thế đường. Đối với những người tiêu thụ nhiều khẩu phần mỗi ngày, tác động có thể còn tệ hơn”.

6 thói quen mùa hè dễ gây đột quỵ, rất nhiều người Việt vẫn vô tư mắc

Uống ít nước hoặc uống sai cách

Theo Thời báo Văn học nghệ thuật, vào mùa hè, cơ thể mất nước nhanh chóng qua mồ hôi. Nếu không bù đủ lượng nước cần thiết, máu sẽ trở nên cô đặc hơn, làm tăng áp lực lên hệ tuần hoàn, từ đó tăng nguy cơ hình thành cục máu đông – nguyên nhân thường xuyên gây ra tình trạng đột quỵ.

Nhiều người chỉ uống khi cảm thấy khát hoặc uống một lượng lớn cùng lúc, điều này không giúp cơ thể tiếp nhận và sử dụng tốt hơn. Thay vào đó, nên chia nhỏ lượng nước uống đều đặn suốt ngày, kể cả khi không cảm thấy khát.

Vội vàng tắm sau khi vừa tiếp xúc với nắng nóng

Trở về sau khi hoạt động ngoài trời, nhiều người có thói quen tắm ngay để giải nhiệt. Nhưng lúc này, nhiệt độ cơ thể vẫn còn cao, việc tiếp xúc đột ngột với nước lạnh khiến mạch máu co lại nhanh chóng, có thể dẫn đến sốc nhiệt, rối loạn tuần hoàn và nguy hiểm hơn, có thể dẫn đến tai biến.

Tốt nhất là nên nghỉ ngơi ở nơi mát mẻ khoảng 15–20 phút, lau người bằng khăn ướt hoặc tắm bằng nước hơi mát sau khi cơ thể đã hạ nhiệt.

Ngồi quá lâu trong phòng điều hòa lạnh

Ngỡ như vô hại, nhưng việc ngồi liên tục trong môi trường điều hòa dưới 25 độ C có thể gây sốc nhiệt khi bước ra ngoài trời nóng. Sự chênh lệch nhiệt độ đột ngột khiến mạch máu co giãn bất thường, làm tăng nguy cơ huyết áp cao hoặc đột quỵ, nhất là ở người lớn tuổi.

Lý tưởng nhất là giữ điều hòa ở mức 26–28 độ C, kết hợp mở cửa thông thoáng một vài giờ mỗi ngày để cơ thể được “thở” khí tự nhiên.

Ăn quá mặn hoặc tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn

Muối là yếu tố khiến huyết áp tăng – “kẻ đồng phạm” nguy hiểm trong các ca đột quỵ. Thức ăn kho, dưa muối, đồ đóng hộp hay mì gói đều chứa lượng natri lớn, nếu dùng thường xuyên sẽ làm hỏng mạch máu theo thời gian.

Vào mùa hè, thay vì ăn mặn, bạn nên ưu tiên rau xanh, canh loãng, trái cây mọng nước như dưa hấu, cam, bưởi, vừa giúp giải nhiệt vừa tốt cho tim mạch.

Uống cà phê hoặc trà đặc vào buổi trưa

Caffeine có thể giúp tỉnh táo, nhưng khi dùng vào buổi trưa hoặc chiều trong thời tiết nóng, nó lại gây mất nước, kích thích tim đập nhanh và làm mạch máu co thắt. Điều này đặc biệt nguy hiểm với người có tiền sử bệnh tim hoặc huyết áp.

Nếu cần tỉnh táo, nên chọn các loại nước thảo mộc nhẹ như trà atiso, nước vối, hoặc đơn giản là một ly nước chanh nhạt – vừa giúp thanh lọc, vừa an toàn hơn.

Bỏ qua các dấu hiệu bất thường của cơ thể

Chóng mặt, nhức đầu, tim đập nhanh hay cảm giác choáng váng khi trời nóng thường bị xem nhẹ, nghĩ rằng chỉ do mệt mỏi thông thường. Nhưng thực tế, đây có thể là tín hiệu đầu tiên của cơ thể về sự mất cân bằng nhiệt độ hoặc huyết áp.

Đặc biệt với người lớn tuổi, người làm việc ngoài trời hoặc có bệnh nền, nên theo dõi huyết áp thường xuyên. Khi thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kéo dài, cần nghỉ ngơi và đến cơ sở y tế kiểm tra ngay.

Mùa hè không chỉ là mùa của nắng vàng và những chuyến du lịch, mà còn là khoảng thời gian đòi hỏi chúng ta quan tâm hơn đến sức khỏe. Đột quỵ không phải lúc nào cũng đến đột ngột – đôi khi, nó là hệ quả từ những hành vi tưởng chừng vô hại trong đời sống thường nhật.

Chỉ cần thay đổi một chút trong cách uống nước, ăn uống, sinh hoạt và quan sát cơ thể kỹ hơn, bạn đã góp phần quan trọng trong việc phòng tránh những rủi ro sức khỏe không đáng có cho bản thân và cả gia đình.