Chanh, quả nhỏ bé mang vị chua đặc trưng, không chỉ là một loại gia vị quen thuộc trong gian bếp mà còn là một phần không thể thiếu trong ẩm thực và văn hóa của nhiều quốc gia. Bên cạnh vai trò ẩm thực, chanh còn được biết đến như một "thần dược" tự nhiên nhờ những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Chanh chứa citrate (nitrat) giúp ngăn ngừa canxi tích tụ và hình thành sỏi trong thận. Trung bình nước ép của 1 kg chanh chứa khoảng 55,6 g citrate, trong khi đó, các loại trái cây họ cam quýt khác có hàm lượng thấp hơn.
Nghiên cứu năm 2014 của Trường Đại học Case Western Reserve, Mỹ, cho thấy citrate ngăn ngừa sự hình thành sỏi bằng hai cơ chế. Nó liên kết với canxi trong nước tiểu để làm giảm độ bão hòa. Citrate có khả năng liên kết các tinh thể canxi oxalate và ngăn tinh thể phát triển.
Chanh chứa citrate (nitrat) giúp ngăn ngừa canxi tích tụ và hình thành sỏi trong thận.
Các hợp chất thực vật có trong chanh, đặc biệt là flavonoid, có tác dụng bảo vệ sức khỏe tim mạch bằng nhiều cơ chế khác nhau. Flavonoid giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride trong máu, từ đó làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, đột quỵ và các bệnh tim mạch khác.
Một số nghiên cứu cho thấy, uống nước chanh thường xuyên có thể giúp hạ huyết áp nhẹ, nhờ tác dụng lợi tiểu, giúp đào thải natri dư thừa ra khỏi cơ thể. Vitamin C và các chất chống oxy hóa trong chanh giúp bảo vệ thành mạch máu, tăng cường độ đàn hồi và giảm nguy cơ hình thành các mảng bám trong động mạch.
Thiếu sắt có thể khiến số lượng hồng cầu thấp hơn mức trung bình, gây thiếu máu. Nghiên cứu cho thấy chanh chứa nhiều vitamin C, hỗ trợ cơ thể hấp thụ sắt, đặc biệt là sắt có nguồn gốc từ thực vật.
Các cơ quan trong cơ thể cần nước để hoạt động bình thường, cung cấp chất dinh dưỡng cho tế bào và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Nước còn tăng cường hydrat hóa hỗ trợ ngăn ngừa sỏi thận hình thành và bảo vệ chống lại quá trình tổn thương tế bào.
Chanh chứa axit citric, một loại axit hữu cơ có tác dụng kích thích sản xuất dịch vị dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và tăng cường hấp thu dưỡng chất. Uống nước chanh ấm vào buổi sáng giúp kích thích nhu động ruột, giảm đầy hơi, khó tiêu và táo bón.
Chanh chứa pectin, một loại chất xơ hòa tan có tác dụng prebiotic, nuôi dưỡng các lợi khuẩn trong đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.
Chanh rất giàu flavonoid, giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Nutrition vào năm 2022, chanh rất giàu flavonoid, giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Bà Palinski-Wade giải thích rằng flavonoid là chất chống oxy hóa, giúp loại bỏ các gốc tự gây hại cho tế bào.
Uống nước chanh là cách loại bỏ vi khuẩn trong đường tiết niệu, phòng nhiễm trùng. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy nhiều ca nhiễm trùng đường tiết niệu có thể giảm bằng cách uống nhiều nước. Các chất lỏng có tính axit cao hơn như nước chanh có thể hiệu quả hơn trong việc điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu.
Chanh chứa ít calo và giàu chất xơ, giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế cảm giác thèm ăn, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả. Pectin trong chanh giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, giúp kiểm soát lượng đường trong máu và tăng cường quá trình trao đổi chất. Uống nước chanh giúp tăng cường chức năng thận, đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, hỗ trợ giảm cân và thanh lọc cơ thể.
Một nghiên cứu trên tạp chí Nutrients vào năm 2023 cho biết chanh có thể giúp giảm huyết áp. Kali trong chanh giúp cân bằng nồng độ natri. Và flavonoid trong chanh sẽ hỗ trợ sức khỏe tim.
Các chất chống oxy hóa trong chanh, đặc biệt là flavonoid, có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA, ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Một số nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ chanh thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng. Các hợp chất limonoid có trong chanh được chứng minh là có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư vú, ung thư phổi.
Kali trong chanh giúp cân bằng nồng độ natri.
Hương thơm của chanh có tác dụng kích thích tinh thần, giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện tâm trạng. Uống trà chanh hoặc ngửi tinh dầu chanh giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng và mệt mỏi. Uống một cốc nước chanh ấm pha mật ong trước khi đi ngủ giúp cải thiện giấc ngủ, giảm tình trạng mất ngủ.