Lá sương sâm có tên khoa học là Tiliacora triandra, thuộc họ Menispermaceae, ngoài ra nó còn có những tên gọi khác là sâm sâm, mối trơn, tiết dê. Đặc điểm chung là lá cây có màu lục đậm, có phiến xoan, chiều dài từ 6 đến 11cm, rộng 2cm đến 4cm.
Lá sương sâm rất tốt cho sức khỏe. Ảnh minh họa
Ngoài ra, cây sương sâm là loại thực vật thân leo thân có lông mịn hoặc da trơn có nhiều nhánh và sinh trưởng mạnh ở khu vực có khí hậu nhiệt đới, chúng phân bố khắp nơi các nước Đông Nam Á. Ngoài ra, chúng được ứng dụng nhiều trong y học và ẩm thực.
Lá sương sâm chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid, alkaloid và polyphenol. Các chất này giúp trung hòa các gốc tự do, giảm stress oxy hóa, bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương và hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào gan. Lá sương sâm hỗ trợ quá trình giải độc của gan, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn trong việc chuyển hóa và đào thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể.
Một số nghiên cứu cho thấy lá sương sâm có thể hỗ trợ điều trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan và gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng lá sương sâm chỉ có tác dụng hỗ trợ bảo vệ và tăng cường chức năng gan, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị chính thống. Người có vấn đề về gan nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá sương sâm hoặc bất kỳ loại thảo dược nào khác.
Theo Đông y, lá sương sâm có tính mát, vị đắng, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu trừ các triệu chứng nóng trong người. Khi ăn hoặc uống các món chế biến từ lá sương sâm, cơ thể sẽ cảm thấy mát mẻ, dễ chịu hơn, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng. Lá sương sâm có tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp tăng cường đào thải độc tố qua đường tiết niệu.
Nghiên cứu cho thấy lá sương sâm có khả năng ức chế men alpha-glucosidase, một loại enzyme tham gia vào quá trình phân giải carbohydrate thành đường glucose. Nhờ đó, lá sương sâm giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, từ đó kiểm soát đường huyết sau bữa ăn.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lá sương sâm có thể kích thích tuyến tụy sản xuất insulin, hormone quan trọng giúp đưa đường từ máu vào tế bào để sử dụng năng lượng. Điều này đặc biệt có lợi cho bệnh nhân tiểu đường type 2, khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng lá sương sâm chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị tiểu đường, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị chính thống như thuốc, chế độ ăn uống và tập luyện. Người bệnh tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá sương sâm hoặc bất kỳ loại thảo dược nào khác.
Lá sương sâm còn được chứng minh có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư. Ảnh minh họa
Không chỉ giải nhiệt, lá sương sâm còn được chứng minh có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt chất flavonoid dồi dào trong lá sương sâm có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư phổi và buồng trứng. Một thử nghiệm trong ống nghiệm còn cho thấy dịch chiết lá sương sâm có thể ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư này, nhờ vào hoạt chất oxoanolobine.
Lá sương sâm chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa lão hóa, làm đẹp da, duy trì làn da tươi trẻ. Các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện, chế phẩm từ lá sương sâm có khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo da, tăng sinh collagen và ức chế các enzyme gây lão hóa. Nhờ đó, làn da được bảo vệ, ngăn ngừa nếp nhăn, chảy xệ và các dấu hiệu tuổi tác khác. Uống nước lá sương sâm hoặc đắp mặt nạ từ lá sương sâm giúp da sáng mịn, giảm nếp nhăn, ngăn ngừa mụn.