Loài côn trùng "lạ" "được lòng" dân nhậu Hà Nội, có tiền chưa chắc mua được

Ở vùng ven sông Hồng, thuộc địa phận Hà Nội, tồn tại một loài côn trùng độc đáo và kỳ lạ, không chỉ khắc sâu trong ký ức của bao thế hệ cư dân địa phương mà còn vươn lên trở thành một thứ đặc sản trứ danh, mang hương vị thơm ngon đặc biệt, thu hút đông đảo thực khách. Sinh vật ấy chính là con vờ (hay còn được gọi bằng những tên khác như con vờ vờ, con vật vờ).

Thông tin trên báo VietNamnet, con vờ mang trong mình một đặc tính sinh học hiếm có khi trú ngụ ở những vùng đất thịt màu mỡ dưới lòng sông Hồng. Vòng đời ngắn ngủi của chúng chỉ trải qua duy nhất hai lần lột xác, diễn ra trong khoảng thời gian vô cùng ngắn ngủi, ước tính chừng một tiếng đồng hồ. Lần biến đổi đầu tiên bắt đầu khi ấu trùng ẩn mình dưới đất trồi lên mặt nước, thực hiện quá trình lột xác để trở thành con vờ non. Sau đó, chúng bay lượn một cách nhẹ nhàng, chấp chới trên mặt nước trong khoảng mười lăm phút ngắn ngủi, rồi lại tiếp tục một lần lột xác nữa. Vào thời điểm này, cơ thể con vờ trở nên nhẹ nhàng và khả năng bay lượn cũng trở nên nhanh nhẹn hơn.

Con vờ được coi là loài côn trùng chỉ có tại sông Hồng, thường xuất hiện mỗi năm vài lần từ tháng 2 đến tháng 4 âm lịch.

Chính bởi quá trình sinh trưởng độc đáo và đầy thú vị này mà người dân nơi đây đã ưu ái đặt cho loài côn trùng này cái tên giản dị nhưng đầy gợi hình – con vờ.

Sau khi hoàn tất hai lần lột xác, con vờ sẽ thực hiện quá trình sinh sản, đẻ trứng, rồi kết thúc vòng đời của mình bằng cái chết. Những quả trứng này sau đó sẽ nở thành ấu trùng, lại lặng lẽ trở về đáy sông, tiếp tục chu kỳ sinh trưởng và chờ đợi đến "đủ tháng, đủ ngày" để một lần nữa trồi lên mặt nước và thực hiện quá trình lột xác.

Một điểm đặc biệt làm nên sự quý hiếm của vờ vờ chính là thời điểm xuất hiện vô cùng hữu hạn trong năm, chỉ kéo dài từ tháng Hai âm lịch cho đến hết tháng Tư âm lịch. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi này, những người dân sinh sống dọc theo triền sông Hồng lại trở nên tất bật, chuẩn bị kỹ lưỡng đồ nghề để tiến hành công việc săn bắt loài côn trùng quý giá này.

Về hình dáng, vờ vờ có kích thước tương đương với loài chuồn chuồn quen thuộc, nhưng lại mang một vẻ ngoài khác biệt với màu sắc trắng muốt tinh khôi, đôi cánh mỏng manh như lụa và đôi mắt đen láy to tròn. Để có thể thu hoạch được vờ vờ, người dân phải canh đúng thời điểm vào buổi sáng sớm, khi chúng bắt đầu bay lên từ mặt nước, thường là từ khoảng 4 giờ đến 6 giờ 30 sáng. Công việc chuẩn bị phải được tiến hành từ giữa đêm, khi người dân phải lặn lội đi tìm đúng nơi trú ngụ của loài côn trùng này, sau đó sử dụng ánh đèn để dụ chúng bay đến gần và dùng vợt để bắt.

Con vờ có kích thước tương đương với loài chuồn chuồn quen thuộc.

Một dấu hiệu đặc trưng báo hiệu mùa vờ vờ đã đến chính là mùi tanh nồng đặc trưng của nước sông, như một lời báo hiệuầm lặng rằng loài côn trùng này sắp sửa nổi lên mặt nước. Những vùng đất thịt bồi đắp giữa các ngã ba sông Hồng được xem là môi trường lý tưởng nhất cho sự sinh trưởng của vờ vờ, bởi chúng ưa thích sự sạch sẽ và đòi hỏi một môi trường trong lành để sinh sản.

Theo ghi nhận trên báo Dân Việt, vào những thời kỳ trước, vờ vờ xuất hiện với số lượng lớn và giá trị kinh tế không cao. Người dân ven sông Hồng có thể dễ dàng bắt được chúng và sử dụng như một nguồn thực phẩm dân dã, quen thuộc. Tuy nhiên, theo sự thay đổi của môi trường sống và tình trạng khai thác quá mức, số lượng loài côn trùng này ngày càng trở nên khan hiếm. Nếu như trước đây, giá vờ vờ chỉ dao động trong khoảng 250.000 – 350.000 đồng/kg, thì hiện tại, có những thời điểm các thương lái phải trả giá lên đến 500.000 đồng/kg, nhưng việc có được hàng vẫn không hề dễ dàng.

Những người có kinh nghiệm bắt vờ vờ tiết lộ rằng, mặc dù loài côn trùng này có thể xuất hiện với số lượng lớn trong mùa sinh sản, nhưng việc xác định chính xác tổ của chúng và bắt được chúng không phải là một công việc đơn giản. Chính vì lẽ đó, giá trị của vờ vờ ngày càng được đẩy lên cao, và đôi khi, dù có tiền trong tay cũng chưa chắc có thể mua được.

Con vờ ngày càng được nhiều người ưa chuộng nhờ hương vị thơm ngon. 

Sau khi thu hoạch được vờ vờ, người dân địa phương sẽ chế biến chúng thành những món ăn mang đậm hương vị dân dã nhưng lại vô cùng hấp dẫn. Vờ vờ có thể được chiên giòn cùng với lá mắc mật thơm lừng, rang để tạo độ giòn tan, trộn thành món nộm thanh mát hoặc xào để giữ được vị ngọt tự nhiên. 

Những món ăn được chế biến từ vờ vờ mang một hương vị đặc trưng, vừa giòn rụm vừa thơm ngon, rất phù hợp với khẩu vị của nhiều thực khách, đặc biệt là trên những bàn nhậu. Sự độc đáo từ phương pháp săn bắt, đến quy trình chế biến tỉ mỉ và hương vị đặc biệt đã biến vờ vờ trở thành một món đặc sản hiếm có mà bất kỳ ai cũng mong muốn được một lần thưởng thức.