“Ch&ac?rc;n tay nghỉ ngơ? là kh&oc?rc;ng chịu được”
Cụ L&ec?rc; Hữu D?nh s?nh ra trong một g?a đ&?grave;nh n&oc?rc;ng d&ac?rc;n nghèo ở m?ền qu&ec?rc; nghèo x&at?lde; Bắc Sơn, huyện Đ&oc?rc; Lương (Nghệ An). Cụ là ngườ? con đầu trong g?a đ&?grave;nh có 6 anh em. Từ nhỏ cậu bé D?nh đ&at?lde; tỏ ra rất th&?acute;ch thú làm v?ệc. Các v?ệc trong g?a đ&?grave;nh, đồng áng được D?nh làm một cách ngon lành trước sự ngỡ ngàng của bố mẹ. Mặc dù th&ac?rc;n h&?grave;nh gầy gò, nhưng những thửa ruộng của g?a đ&?grave;nh đều được D?nh cày xong trong chốc lát. Càng lớn, cụ càng th&ec?rc;m y&ec?rc;u nghề n&oc?rc;ng và làm v?ệc kh&oc?rc;ng b?ết mệt mỏ?.
Lớn l&ec?rc;n, cụ tham g?a làm d&ac?rc;n c&oc?rc;ng hỏa tuyến ở tỉnh Quảng Trị một thờ? g?an khá dà?. Đó là những ngày tháng có ý nghĩa đố? vớ? cụ kh? được góp sức m&?grave;nh bảo vệ tổ quốc. Sau kh? xuất ngũ, cụ về qu&ec?rc; s?nh sống và làm n&oc?rc;ng ngh?ệp cùng vớ? g?a đ&?grave;nh. Đến nay cụ D?nh đ&at?lde; gần 90 tuổ?, cá? tuổ? xưa nay h?ếm, nhưng hằng ngày cụ vẫn m?ệt mà? làm v?ệc.
Những t?ếng “tắc, r&?grave;” rành rọt của &oc?rc;ng vang l&ec?rc;n cả cánh đồng. Dáng ngườ? gầy nhưng toát l&ec?rc;n vẻ rắn chắc. Ánh mắt &oc?rc;ng vẫn lanh lợ?, đ&oc?rc;? ch&ac?rc;n &oc?rc;ng vẫn thoăn thoắt bước theo từng đường cày. Những đường cày của &oc?rc;ng rất đẹp, thẳng hàng, đúng độ s&ac?rc;u của đất. Mặc dù tuổ? đ&at?lde; cao, nhưng h?ện nay cụ vẫn một m&?grave;nh đảm trách làm 5 sào ruộng. Nh&?grave;n thửa ruộng sau kh? cụ D?nh cày xong, nh?ều ngườ? kh&oc?rc;ng ngờ đó là sản phẩm do ch&?acute;nh cụ &oc?rc;ng đ&at?lde; 90 tuổ? làm ra.
90 tuổ? nhưng cụ D?nh vẫn làm v?ệc khỏe mạnh.
Đến nay, cụ D?nh đ&at?lde; có con cháu đề huề, cuộc sống kh&oc?rc;ng đến nổ? túng th?ếu, nhưng cụ vẫn chăm chỉ làm v?ệc. “Nh?ều ngườ? nó? t&oc?rc;? tham của, g?à rồ? vẫn còn &oc?rc;m đống ruộng vào ngườ?. Nhưng lao động nó như dòng máu đ&at?lde; ngấm vào ngườ? t&oc?rc;? rồ?. Muốn bỏ nhưng khó lắm, kh&oc?rc;ng dứt được”, nó? đoạn cụ &oc?rc;ng cườ? sảng khoá?. Con cháu &oc?rc;ng đ&at?lde; nh?ều lần họp lạ? khuy&ec?rc;n kh&oc?rc;ng n&ec?rc;n đ? làm nữa kh? tuổ? đ&at?lde; cao, nhưng cụ vẫn “kh&oc?rc;ng chịu nghe lờ?”.
Có đợt trờ? nắng, thấy cụ cày bừa ngoà? đồng vất vả, h&oc?rc;m sau mấy đứa cháu l?ền thu trộm cày bừa. T&?grave;m m&at?lde;? kh&oc?rc;ng thấy cụ D?nh l?ền chạy sang nhà hàng xóm mượn cho bằng được ch?ếc cày rồ? ra đồng.
Kh&oc?rc;ng những con cháu, và bà con hàng xóm khuy&ec?rc;n cụ “nghỉ làm đ? cho sướng” mà cụ còn bị ch&?acute;nh ngườ? vợ của m&?grave;nh là bà Trần Thị Tý can ngăn kh? thấy cụ &oc?rc;m nh?ều v?ệc. “Mấy năm trước t&oc?rc;? khuy&ec?rc;n &oc?rc;ng m&at?lde;? nhưng chẳng được, n&ec?rc;n đành để &oc?rc;ng đ? cày. Hơn nữa, thấy &oc?rc;ng làm v?ệc th&?grave; khỏe ra n&ec?rc;n t&oc?rc;? cũng an t&ac?rc;m hơn”, ngườ? vợ g?à nh&?grave;n &oc?rc;ng và nó?.
Để chứng m?nh cho v?ệc làm của m&?grave;nh, cụ nhanh tay vác ch?ếc cuốc ra rồ? mạnh tay cuốc những lát đất sắt gọn ngay tr&ec?rc;n mảnh đất nhà m&?grave;nh. Những lát cuốc rất gọn và sắc được cụ D?nh làm một cách dễ dàng. “Lao động là một phần quan trọng trong cuộc đờ? t&oc?rc;?. Nó g?úp t&oc?rc;? th&ec?rc;m y&ec?rc;u cuộc sống và sống khỏe hơn. Còn chút hơ? thở nào th&?grave; t&oc?rc;? vẫn còn làm v?ệc”, cụ &oc?rc;ng vu? vẻ nó? về sự hăng say lao động của m&?grave;nh.
Kh&oc?rc;ng những chăm chỉ làm v?ệc đồng áng, cụ còn tham g?a rất nh?ều hoạt động trong làng, trong x&at?lde;. Cụ D?nh đang là hộ? v?&ec?rc;n t&?acute;ch cực của hộ? ngườ? cao tuổ? của x&at?lde;. Cụ thường xuy&ec?rc;n làm v?ệc t&?grave;nh nguyện, g?úp đỡ bà con lố? xóm. V&?grave; vậy 6 năm l?ền cụ được hộ? ngườ? cao tuổ? x&at?lde; Bắc Sơn tặng danh h?ệu “Tuổ? cao gương sáng”. Tấm bằng khen đó được cụ treo trang trọng trong căn nhà nhỏ của m&?grave;nh, nó như một động lực g?úp cụ làm v?ệc nh?ệt t&?grave;nh hơn.
Những ngườ? bạn của cụ a? cũng phả? k&?acute;nh nể.
Cụ Bù? Văn Tựa, ngườ? hàng xóm ch?a sẻ: “T&oc?rc;? &?acute;t hơn bác D?nh cả chục tuổ?, nhưng về sức khỏe th&?grave; thua cụ ấy xa. Nh&?grave;n cụ cày bừa ngon lành tr&ec?rc;n ruộng, nh?ều thanh n?&ec?rc;n trong làng muốn theo cũng kh&oc?rc;ng kịp đ&ac?rc;u cháu ạ”.
B&?acute; quyết sống khỏe của l&at?lde;o n&oc?rc;ng
Kh? được hỏ? về b&?acute; quyết g?úp cụ vừa sống l&ac?rc;u, sống khỏe, lạ? vừa có thể làm những c&oc?rc;ng v?ệc đồng áng nặng nhọc như thanh n?&ec?rc;n tra? tráng, cụ chỉ cườ? h?ền và nó?: “Thực ra t&oc?rc;? cũng chẳng có b&?acute; quyết g&?grave; đặc b?ệt cả, chẳng qua hằng ngày t&oc?rc;? tranh thủ dậy sớm để tập thể dục, kh? nào vào vụ thu hoạch mùa màng th&?grave; t&oc?rc;? dậy sớm ra đồng và xem đó như tập thể dục lu&oc?rc;n. T&oc?rc;? tuyệt đố? kh&oc?rc;ng uống rượu b?a, hút thuốc và những loạ? thức uống có ga”. &Oc?rc;ng còn ch?a sẻ th&ec?rc;m “T&oc?rc;? rất th&?acute;ch ăn rau và uống nước chè xanh. Bà nhà t&oc?rc;? thường dành phần đất trong vườn để trồng rau sạch cho g?a đ&?grave;nh cùng ăn”.
Cụ D?nh còn hồ hở? nó?, muốn có sức khỏe tốt th&?grave; cần sống cở? mở vớ? mọ? ngườ? xung quanh, làm những v?ệc tốt g?úp &?acute;ch cho x&at?lde; hộ?. Và đặc b?ệt, phả? b?ết y&ec?rc;u lao động, bở? có lao động th&?grave; mớ? có sáng tạo mớ? thấy cuộc đờ? m&?grave;nh có ý nghĩa.
Nh?ều thanh n?&ec?rc;n phả? thua l&at?lde;o n&oc?rc;ng này về v?ệc cày bừa.
Cụ D?nh kh&oc?rc;ng những là một l&at?lde;o n&oc?rc;ng cần cù chăm chỉ, mà còn là một ngườ? rất y&ec?rc;u thơ ca. Cụ đ&at?lde; sáng tác khá nh?ều bà? thơ, vớ? nộ? dung ca ngợ? cuộc sống, ca ngợ? lao động và t&?grave;nh y&ec?rc;u qu&ec?rc; hương đất nước. Đó là bà? thơ v?ết về con đường làng vừa mớ? làm xong: Qu&ec?rc; hương đổ? mớ?, hay những bà? thơ nó? về cuộc đờ? m&?grave;nh như: Đờ? t&oc?rc;?, Trách m&?grave;nh&hell?p;Cứ mỗ? lúc rảnh rỗ? cụ lạ? ngồ? ng&ac?rc;m thơ cho vợ và con cháu cùng nghe mà kh&oc?rc;ng cần phả? nh&?grave;n vào g?ấy. Đến nay, trong tay cụ D?nh đ&at?lde; có khoảng 20 bà? thơ do tay m&?grave;nh sáng tác. Đó là n?ềm tự hào nho nhỏ để &oc?rc;ng ch?a sẻ vớ? những ngườ? bạn g?à của m&?grave;nh.
Nh&?grave;n cụ lúc nào cũng lạc quan y&ec?rc;u đờ?, nhưng &?acute;t a? b?ết rằng g?a đ&?grave;nh cụ có hoàn cảnh khó khăn. Suốt nh?ều năm trờ? g?a đ&?grave;nh thuộc d?ện hộ nghèo của x&at?lde;. Vợ chồng cụ s?nh được 3 ngườ? con gá? th&?grave; 2 ngườ? lấy chồng xa, hoàn cảnh g?a đ&?grave;nh khó khăn n&ec?rc;n cũng kh&oc?rc;ng g?úp được g&?grave; cho bố mẹ. Còn c&oc?rc; con gá? út đ&at?lde; mất cách đ&ac?rc;y 5 năm để lạ? đứa cháu gá? nhỏ thơ dạ? cho ha? cụ chăm sóc.
Ha? &oc?rc;ng bà đ&at?lde; g?à mà còn phả? còm lưng làm lụng k?ếm th&ec?rc;m &?acute;t gạo để nu&oc?rc;? đứa cháu mớ? 5 tuổ? mồ c&oc?rc;? kh?ến nh?ều ngườ? kh&oc?rc;ng cầm được nước mắt. Cũng v&?grave; vậy mà cụ D?nh lu&oc?rc;n cố gắng làm v?ệc cật lực để k?ếm th&ec?rc;m gạo nu&oc?rc;? cháu ăn học. Nhưng &oc?rc;ng cụ kh&oc?rc;ng bao g?ờ k&ec?rc;u than mà ngược lạ? cụ lu&oc?rc;n lạc quan y&ec?rc;u đờ?. “T&oc?rc;? chỉ mong sao &oc?rc;ng trờ? cho t&oc?rc;? sống thọ th&ec?rc;m &?acute;t chục năm nữa để t&oc?rc;? đ? làm, nu&oc?rc;? cháu kh&oc?rc;n lớn thành ngườ?” cụ D?nh t&ac?rc;m sự.
Mùa thu hoạch đ&at?lde; đến, những ngày này cụ D?nh khá tất bật v&?grave; phả? vừa thu hoạch vụ lúa, và ng&oc?rc; hè thu. Những ch?ếc xe bò chất đầy lúa, được cụ khéo léo lá? về nhà một cách an toàn. A? cũng h?ểu cụ D?nh làm v?ệc đó v&?grave; cuộc sống khó khăn, nhưng đó là sở th&?acute;ch đặc b?ệt của một l&at?lde;o n&oc?rc;ng chất phát.
Hà Hằng – Phương Thảo