Lãnh đạo Trung - Mỹ sắp gặp nhau: Chiến tranh thương mại kết thúc hay tiếp tục?

Cuộc gặp giữa ông Tập Cận Bình và ông Donald Trump dự kiến diễn ra ở Argentina được nhận định, cũng chỉ có thể đạt được thỏa thuận đi vào đàm phán mang tính thực chất.

Ngày càng nhiều dấu hiệu cho thấy, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức ở Buenos Aires, Argentina từ ngày 30/11 - 1/12/2018. Có thông tin nhận định, Bắc Kinh sẽ mượn cơ hội này để tiến hành nhượng bộ với Washington, từ đó kết thúc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ.

Tuy nhiên, Khổng Bảo La, một nhà nghiên cứu tại Australia, vốn đến từ Viện khoa học xã hội Thượng Hải, Trung Quốc cho rằng, dù diễn ra cuộc gặp giữa ông Tập Cận Bình và ông Donald Trump thì chiến tranh thương mại Trung - Mỹ cũng chưa thể lập tức kết thúc.

Kết quả khả quan nhất chính là ông Tập Cận Bình và ông Donald Trump đồng ý giải quyết vấn đề bằng đàm phán, tức hai hai bên sẽ mở ra các cuộc đàm phán mang tính thực chất về vấn đề chiến tranh thương mại.

Rõ ràng, cho dù trước và sau khi nổ ra chiến tranh thương mại, Trung Quốc và Mỹ từng tiến hành đàm phán về nó, nhưng trên thực tế những cuộc đàm phán này hầu như không có ý nghĩa mang tính thực chất nào.

Bởi vì, trong bất cứ cuộc đàm phán song phương thực chất nào, hai bên đều có yêu cầu cụ thể và đại diện toàn quyền. Tuy nhiên, đến nay, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn chưa hình thành mục tiêu đàm phán thống nhất và cụ thể. Tức là, trong vấn đề chiến tranh thương mại với Trung Quốc, rốt cuộc Mỹ yêu cầu Trung Quốc đưa ra những nhượng bộ gì?

Đến nay, nội bộ chính quyền Donald Trump chưa hình thành một kế hoạch rõ ràng (phe ôn hòa và phe cứng rắn có chủ trương và yêu cầu khác nhau, khoảng cách hai bên rất lớn), thậm chí bản thân ông Donald Trump cũng chưa nói rõ.

Mặt khác, đến nay chính quyền Donald Trump vẫn chưa thực sự bổ nhiệm một đại diện toàn quyền tiến hành đàm phán chiến tranh thương mại với Trung Quốc.

Trong tình hình này, cho dù Trung Quốc sẵn sàng đàm phán và đồng ý nhượng bộ, hay không tính đến các cuộc đàm phán bí mật, thì hai bên cũng đã tiến hành ít nhất 4 vòng đàm phán, nhưng các cuộc đàm phán không có mục tiêu này đều không đem lại kết quả gì.

Tuy nhiên, có một điểm có thể khẳng định, đó chính là cuối cùng ông Donald Trump sẽ ý thức được rằng, chỉ có thông qua đàm phán mới có thể giải quyết được vấn đề mất cân bằng thương mại Trung - Mỹ. Bởi vì, về mặt kỹ thuật, trước khi các vấn đề trên chưa được giải quyết, chiến tranh thương mại Trung - Mỹ hoàn toàn không có khả năng kết thúc.

Kể cả khi Trung Quốc nhượng bộ trước sức ép cao của ông Donald Trump, thì Mỹ cũng cần đưa ra yêu cầu cụ thể trước và cử một đại diện toàn quyền tiếp nhận, nếu không, cơ bản không thể làm được.

Vì vậy, trong cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới, thành quả có thể đạt được duy nhất của hai bên chính là đồng ý tổ chức các cuộc đàm phán mang tính thực chất. Nói cách khác, Trung Quốc sẽ yêu cầu ông Donald Trump bổ nhiệm đại diện toàn quyền đến để tiến hành đàm phán với Trung Quốc; còn ông Donald Trump về cơ bản cũng sẽ đồng ý với chủ trương của Trung Quốc, bởi vì điều này không có gì hại cho ông.

Kết quả tiến hành đàm phán thực chất của hai bên sẽ như thế nào? Theo nhà nghiên cứu Khổng Bảo La, hai bên chắc chắn sẽ đạt được thỏa thuận kết thúc chiến tranh thương mại mang tính giai đoạn. Điều này có nghĩa là Trung Quốc sẽ đưa ra thỏa hiệp mang tính căn bản?

Hiện nay, có không ít chuyên gia, học giả cho rằng, Trung Quốc sẽ tiến hành nhượng bộ lớn với Mỹ. Tuy nhiên, theo Khổng Bảo La, quan điểm này không đúng, bởi vì những nhượng bộ quan trọng trái ngược với các yêu cầu cụ thể của đàm phán. Trong khi đó, như đã nói ở trên, cho đến nay, chính quyền Donald Trump còn chưa đưa ra được những yêu cầu đàm phán rõ ràng, cụ thể với Trung Quốc.

Theo Khổng Bảo La, thỏa thuận mà Trung - Mỹ cuối cùng đạt được chỉ là giải quyết mang tính giai đoạn vấn đề không cân bằng thương mại Trung - Mỹ. Trong thời gian đàm phán thương mại vòng thứ ba giữa Trung - Mỹ, Washington từng đưa ra danh sách yêu cầu đối với Bắc Kinh. Tuy nhiên, đây rốt cuộc có phải là danh sách cuối cùng được tổng thống Mỹ đồng ý hay không thì còn chưa biết, bởi vì phe ôn hòa trong nội bộ chính quyền Donald Trump cũng không tán thành danh sách này.

Nhìn vào tình hình hiện nay, cho dù cuối cùng ông Donald Trump đồng ý với danh sách này, từ đó yêu cầu Trung Quốc tiến hành nhượng bộ thì căn bản cũng không thể.

Ngay từ khi danh sách yêu cầu của Mỹ được đưa ra, Trung Quốc đã nghiên cứu kỹ danh sách và cho rằng 1/3 trong số đó là có thể chấp nhận (gọi là phần A), 1/3 là có thể đàm phán (phần B), còn 1/3 căn bản không thể đàm phán (phần C).

Khổng Bảo La cho rằng, kết quả sau khi đàm phán thực chất giữa Trung - Mỹ có thể nhiều nhất là chấp nhận các yêu cầu thuộc phần A và B của Mỹ. Còn phần C thì căn bản bản không thể. Ngoài ra, cho dù hai bên mở ra các cuộc đàm phán thực chất, cũng cần có quá trình nhất định, vì vậy hai bên cũng không có nhiều khả năng đạt được thỏa thuận cuối cùng trong ngắn hạn.

ĐÔNG PHONG (Theo Zaobao)