Một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Phát triển và Năng lực Con người cho thấy: Việc cho trẻ em sở hữu điện thoại thông minh trước 13 tuổi có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần.
Khảo sát gần 2 triệu người tại 163 quốc gia cho thấy, trẻ dưới 13 tuổi sử dụng điện thoại thông minh có nguy cơ cao gặp các vấn đề tâm lý như ý định tự tử, khả năng điều chỉnh cảm xúc kém, lòng tự trọng thấp và cảm giác xa rời thực tế. Các tác động này đặc biệt rõ rệt ở các bé gái. Nghiên cứu chỉ ra, trước tuổi 13, nếu trẻ sử dụng điện thoại, mỗi năm, mức độ hạnh phúc và sức khỏe tinh thần có thể giảm đi đáng kể.
Theo nhóm tác giả, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc trẻ em tiếp cận mạng xã hội quá sớm, dẫn tới tình trạng thiếu ngủ, bị bắt nạt trực tuyến và mối quan hệ gia đình tiêu cực.
Dữ liệu nghiên cứu dựa trên các báo cáo tự đánh giá của người tham gia. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu hiện chưa thể xác định cụ thể hình thức sử dụng điện thoại nào gây tác động xấu nhất và chưa dự đoán được sự thay đổi khi công nghệ tiếp tục phát triển.
Việc cho trẻ em sở hữu điện thoại thông minh trước 13 tuổi có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Ảnh minh họa
Bà Tara Thiagarajan, tác giả chính của nghiên cứu, nhà sáng lập kiêm nhà khoa học trưởng của tổ chức phi lợi nhuận Sapien Labs, nhấn mạnh: "Chúng ta cần hành động khẩn cấp để hạn chế trẻ dưới 13 tuổi tiếp cận điện thoại thông minh, đồng thời đưa ra những quy định chặt chẽ hơn về môi trường kỹ thuật số mà giới trẻ tiếp xúc”.
Bà cho biết các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào mối liên hệ giữa điện thoại thông minh với lo âu và trầm cảm, trong khi khảo sát lần này mở rộng sang các triệu chứng ít được nghiên cứu như điều hòa cảm xúc và lòng tự trọng – những yếu tố hóa ra lại có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ.
Hạn chế mạng xã hội ít nhất đến 16 tuổi
Nhiều chuyên gia khuyên rằng trẻ em không nên tham gia mạng xã hội cho đến 16 tuổi. Nhà tâm lý học xã hội Jonathan Haidt cũng nhấn mạnh trong cuốn sách bán chạy “Thế hệ lo lắng: Sự thay đổi lớn về tuổi thơ đang gây ra đại dịch bệnh tâm thần” rằng phụ huynh nên trì hoãn việc cho con sử dụng mạng xã hội càng lâu càng tốt.
Mặc dù điều này có vẻ khó thực hiện, các chuyên gia khuyến khích cha mẹ hợp tác với phụ huynh khác trong cộng đồng để thống nhất lập ra các quy tắc chung.
Tại Mỹ, nhóm Wait Until 8th đã đưa ra bản cam kết mà phụ huynh có thể cùng ký, hứa sẽ không cho con sở hữu điện thoại thông minh trước khi kết thúc lớp 8.
Ảnh minh họa
Nhà tâm lý học lâm sàng Melissa Greenberg từ Trung tâm Trị liệu Tâm lý Princeton (New Jersey) khuyến khích các phụ huynh chủ động xây dựng cộng đồng hỗ trợ: "Ngay cả khi xung quanh chưa có nhóm như vậy, hãy cân nhắc khởi xướng. Nhiều người sẽ cảm thấy nhẹ nhõm khi có cơ hội cùng nhau đặt ra giới hạn”.
Bà Thiagarajan cho rằng phụ huynh cũng nên tìm những trường học có chính sách nghiêm ngặt về sử dụng điện thoại thông minh hoặc vận động nhà trường ban hành các quy định tốt hơn. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng nỗ lực cá nhân là chưa đủ nếu thiếu các biện pháp ở cấp xã hội, bởi trẻ vẫn có thể tiếp xúc với mạng xã hội thông qua bạn bè hoặc trong các hoạt động ngoại khóa.
Lời khuyên dành cho phụ huynh
Với những gia đình đã cho con sử dụng điện thoại trước tuổi 13, bà Greenberg khuyên phụ huynh không nên quá lo lắng hay hoảng sợ. "Nếu bạn chưa thấy con có triệu chứng đáng ngại, hãy trò chuyện với con, đồng thời khẳng định rằng luôn có sự hỗ trợ khi con cần”, bà Greenberg nói.
Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường, phụ huynh nên tìm đến chuyên gia tâm lý được cấp phép. Trong trường hợp cảm thấy hướng giáo dục hiện tại chưa phù hợp, cha mẹ hoàn toàn có thể thay đổi. Bà Greenberg khuyến nghị các giải pháp như xóa bớt ứng dụng mạng xã hội, sử dụng chế độ kiểm soát của phụ huynh, chuyển sang điện thoại cơ bản hoặc điện thoại nắp gập.
Ảnh minh họa
Bà cũng gợi ý phụ huynh có thể nói chuyện với con theo cách đồng cảm. "Khi bố mẹ đưa điện thoại thông minh cho con, chúng ta chưa biết hết tác động của nó. Giờ đây, các nhà khoa học đã tìm ra nhiều điều mới, nên bố mẹ muốn thực hiện một số thay đổi để bảo vệ con tốt hơn”.
Trong quá trình điều chỉnh, trẻ có thể phản ứng tiêu cực, nhưng phụ huynh được khuyên nên thông cảm và kiên nhẫn. Chia sẻ những khó khăn của chính mình trong việc sử dụng điện thoại đúng cách cũng là cách để tạo sự đồng cảm và kết nối với con.
Các chuyên gia kết luận, việc trì hoãn cho trẻ nhỏ tiếp cận điện thoại thông minh và mạng xã hội, đồng thời xây dựng sự đồng thuận giữa phụ huynh trong cộng đồng, có thể là một trong những quyết định quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe tâm thần và sự phát triển lành mạnh của trẻ.