IS từng sở hữu nguyên liệu phóng xạ để chế tạo bom bẩn

Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) từng sở hữu coban – một nguyên liệu chính để chế tạo bom bẩn khi tổ chức tấn công Mosul (Iraq) vào năm 2014, theo Washington Post.

Hai ống coban-60 - một chất kim loại có mức phóng xạ cao có thể gây chết người được tìm thấy trong 2 máy xạ trị ở khuôn viên đại học Mosul. Coban có thể được sử dụng để diệt tế bào ung thư khi nó được chứa trong lớp chắn của máy xạ trị. Tuy nhiên, bọn khủng bố có thể dùng nguyên liệu này để chế tạo bom bẩn – loại bom sử dụng chất nổ thông thường để rải chất phóng xạ vào một khu vực rộng lớn.

Tại Washington, các chuyên gia hạt nhân đã tiến hành nghiên cứu và dự đoán mức độ thiệt hại mà lượng coban được tìm thấy có thể gây ra. Báo cáo chi tiết được giữ kín phòng trường hợp nhóm khủng bố chưa nhận thức đầy đủ về những gì chúng sở hữu.

Các chỉ huy quân đội Iraq đã được thông báo về những mối đe dọa tiềm tàng khi họ chiến đấu với IS. Cuối cùng, vào đầu năm 2017, quan chức chính phủ nước này đã tìm thấy nơi giấu coban. Thật may mắn là thiết bị vẫn còn nguyên vẹn, coban dường như chưa bao giờ bị chạm vào.

Hiện chưa rõ vì sao IS không sử dụng coban được lưu giữ tại Đại học Mosul. Các chuyên gia hạt nhân cho rằng có thể nhóm khủng bố không biết cách loại bỏ lớp phủ dày của máy mà không tiếp xúc với liều phóng xạ gây tử vong.

Bên cạnh đó, các chuyên gia hạt nhân cũng khẳng định, nguy cơ IS chế tạo bom bẩn vẫn chưa được giải quyết. Về cơ bản, các lực lượng của Mỹ và chính phủ Iraq không thể nào xác định được tất cả các vị trí mà IS giấu coban. Thiết bị tương tự dường như đang tồn tại ở hàng trăm thành phố trên thế giới.

Viện Nghiên cứu Khoa học và An ninh Quốc tế, một nhóm phi lợi nhuận ở Washington theo dõi các mối đe dọa hạt nhân toàn cầu, đã có được các tài liệu cho thấy 2 trung tâm y tế khác nhau ở Mosul từng có máy xạ trị chứa coban-60 vào những năm 1980. Viện này đã chia sẻ những phát hiện của mình với các quan chức tình báo và quân đội Mỹ vào cuối năm 2015 nhưng từ chối công bố bản báo cáo.

Chủ tịch Viện, ông David Albright, lưu ý rằng: “Các nhóm như IS đã bàn bạc rất lâu về khả năng sử dụng vật liệu này trong một quả bom bẩn, một thiết bị đơn giản sử dụng chất nổ thông thường để phát tán các mảnh vụn phóng xạ trên khắp địa hình đô thị”.

“Một quả bom như thế có thể sẽ không gây ra số lượng lớn số thương vong ngay lập tức, nhưng nó có thể gây ra hậu quả rất lớn. Người dân sẽ hoảng loạn và chạy tán loạn trên đường phố vì sợ ảnh hưởng của bức xạ”, ông David cho biết thêm.

Mosul bị IS đánh chiếm năm 2014, được giải phóng vào tháng 10/2016. Đến ngày 10/7/2017, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi chính thức tuyên bố lực lượng chính phủ đã quét sạch toàn bộ bọn khủng bố ra khỏi thành phố này.

(Theo StraitsTimes)