Trong giai đoạn nước rút ôn thi, nhiều sĩ tử chỉ chú tâm đèn sách mà quên mất tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học. Đây là một sai lầm nghiêm trọng bởi thói quen này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, khả năng tập trung và ghi nhớ, khiến các em khó lòng đạt được kết quả như mong muốn.
Sức khỏe & Đời sống dẫn lời PGS. TS Bùi Thị Nhung, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho hay, một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và học tập hợp lý chính là nền tảng vững chắc giúp sĩ tử học tập hiệu quả hơn. Đặc biệt, khi bước vào mùa thi, cường độ học tập tăng cao và não bộ phải hoạt động hết công suất, việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng lại càng trở nên cấp thiết.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ đặc biệt quan trọng đối với sĩ tử trong mùa thi.
Để đảm bảo sức khỏe và tối ưu hóa chức năng não bộ, mỗi bữa ăn của sĩ tử cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm thiết yếu:
Nhóm tinh bột: Chủ yếu từ các loại ngũ cốc như gạo, ngô, khoai, sắn... Đây là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể và đặc biệt quan trọng để cung cấp glucose cho não bộ hoạt động.
Nhóm chất đạm: Bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ... Protein là thành phần cấu tạo nên tế bào, giúp phục hồi và phát triển cơ thể, đồng thời hỗ trợ các chức năng thần kinh.
Nhóm chất béo: Từ mỡ động vật và dầu thực vật. Chất béo cung cấp năng lượng, hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu và là thành phần quan trọng của màng tế bào não.
Nhóm vitamin và khoáng chất: Phong phú trong các loại rau, củ, quả tươi. Nhóm này đóng vai trò thiết yếu trong quá trình trao đổi chất, tăng cường miễn dịch và bảo vệ tế bào não.
Các em học sinh cần tuyệt đối ghi nhớ: Không được bỏ bữa sáng – bữa ăn quan trọng nhất cung cấp năng lượng cho cả ngày dài học tập. Đồng thời, không nên ăn quá no để tránh gây áp lực cho hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến khả năng tập trung. Sau bữa ăn, hãy dành 30-60 phút để nghỉ ngơi hoặc đi dạo nhẹ nhàng trước khi tiếp tục học.
Phong phú trong các loại rau, củ, quả tươi. Nhóm này đóng vai trò thiết yếu trong quá trình trao đổi chất, tăng cường miễn dịch và bảo vệ tế bào não.
Theo tờ Giáo dục Thủ đô, ngoài việc ăn đủ chất, đúng bữa, đúng giờ, sĩ tử nên bổ sung thêm những thực phẩm lành mạnh sau đây để tối ưu hóa khả năng học tập và ghi nhớ:
Tinh bột tốt:
Tinh bột là nguồn cung cấp glucose chính cho não bộ – cơ quan tiêu thụ glucose nhiều nhất trong cơ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự sụt giảm glucose có thể tác động tiêu cực đến sự tập trung, khả năng học tập, nhận thức và trí nhớ. Não bộ đặc biệt cần nhiều glucose hơn trong những thời điểm cần tập trung cao độ.
Do đó, sĩ tử cần được cung cấp đầy đủ nhóm tinh bột trong các bữa ăn chính (sáng, trưa, tối) thông qua cơm, cháo, phở, bún... Tuy nhiên, cần hạn chế các loại ngũ cốc tinh chế, bánh ngọt, đồ ngọt và thức ăn nhanh vì chúng gây tăng đường huyết đột ngột rồi lại giảm nhanh, không duy trì được năng lượng ổn định cho não.
Rau xanh và trái cây tươi:
Đây là nhóm thực phẩm chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ, vô cùng tốt cho hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, bổ mắt và hệ thần kinh. Cha mẹ nên cho con ăn các loại rau giàu vitamin như rau dền, rau lang, rau ngót, rau diếp, rau muống...
Ngoài ra, các loại trái cây giàu vitamin và khoáng chất (như vitamin A, C, B6, kali) như cam, quýt, chanh, bưởi, kiwi, dâu tây, đu đủ, xoài, dưa hấu, chuối... sẽ giúp tăng cường thị lực, củng cố hệ thần kinh và miễn dịch cho sĩ tử.
Cá:
Cá là thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein dễ hấp thu và các axit béo có lợi cho hoạt động của não. Khoảng 60% bộ não của chúng ta được tạo thành từ chất béo, và một nửa trong số đó là axit béo omega-3. Bộ não sử dụng omega-3 để xây dựng tế bào não và tế bào thần kinh, rất cần thiết cho quá trình học tập và ghi nhớ.Nguồn cung cấp axit béo omega-3 tốt nhất là các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá trích...
Trứng:
Nhiều sĩ tử thường kiêng trứng trong mùa thi, nhưng đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm và không có cơ sở khoa học. Trên thực tế, trứng rất tốt cho sức khỏe tổng thể và đặc biệt là trí não.
Trứng rất giàu protein cùng các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe, đặc biệt là cho trí não và hệ miễn dịch. Trứng cũng chứa nhiều vitamin A, D và B12, cũng như choline và lutein – những chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình trao đổi chất, chức năng nhận thức, điều hòa hệ thần kinh và chức năng của não. Choline là một loại vitamin rất quan trọng đối với việc tạo ra các tế bào bộ nhớ sâu trong não. Chỉ cần ăn 1-2 lòng đỏ trứng mỗi ngày là có thể đáp ứng đủ nhu cầu choline hàng ngày.