Giáo sư Việt ở nước ngoài “bóc tách” đề án 4.000 tỷ mua máy tính

Theo GS Trần Hải Linh, giảng viên Đại học Inha, Hàn Quốc, đề án đề xuất một số tiền “khủng” nhưng hiệu quả thì chưa thấy rõ…

Đề án về số hóa sách giáo khoa cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 3 tại TP HCM với kinh phí khoảng 4.000 tỷ đồng đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận. Theo đề án, nội dung trong SGK các môn học từ lớp 1-3 được số hóa theo công nghệ 3D, mỗi học sinh sử dụng một máy tính bảng riêng. Đề án này của TP HCM đang chờ Bộ GD-ĐT phê duyệt. Tuy nhiên, đề án đang gặp phải đa số phản ứng về tính khả thi của nó.

4.000 tỷ: Số tiền “khủng” mà hiệu quả chưa thấy

Dù giảng dạy ở nước ngoài, nhưng GS Trần Hải Linh, giảng viên Đại học Inha, Hàn Quốc khá quan tâm đến vấn đề này. GS Trần Hải Linh cho rằng, nếu thực hiện được việc số hóa sách giáo khoa thì học sinh tiểu học ở Việt Nam sẽ đỡ vất vả vì hàng ngày không phải cõng trên lưng một khối lượng lớn sách vở đến trường. Nhưng câu hỏi đặt ra là có phải gia đình nào cũng có thể tham gia chương trình này hay không? Khi trong thực trạng hiện nay là lo cho con đủ điều kiện đi học thôi cũng đã là khá vất vả đối với đa số các gia đình. Rồi cách quản lý thiết bị này sẽ như thế nào? Các giáo viên cần bao nhiêu thời gian để làm quen và dạy học sinh qua thiết bị này?

Giáo sư Trần Hải Linh cũng băn khoăn việc dạy học bằng máy tính bảng có hạn chế các hoạt động kỹ năng sống, phát triển của các em?. Việc tiếp xúc nhiều với thiết bị điện tử có ảnh hưởng đến thị lực, sức khỏe các em không? Những câu hỏi này cần được giải quyết và xem xét sao cho phù hợp với tình hình của gia đình có trẻ nhỏ trong độ tuổi này ở Việt Nam. “Tôi nghĩ trước khi đề xuất hay thực hiện đề án, xin hãy lắng nghe nguyện vọng, nhu cầu và ý kiến của các bậc phụ huynh, thậm chí ngay cả các em học sinh của mình”- GS Trần Hải Linh nói.

Theo GS Trần Hải Linh, mỗi chiếc máy tính bảng sẽ có giá từ 3-5 triệu đồng. Theo đề án này thì chi phí sẽ do tự phụ huynh phải trả, ngân sách chỉ hỗ trợ cho đối tượng chính sách. Đây là một khoản tiền cũng không hề nhỏ đối với mỗi gia đình còn đang khó khăn. Còn các khoản tiền đào tạo và xây dựng cơ sở vật chất, theo đề án kinh phí để đào tạo đội ngũ Hiệu trưởng ở nước ngoài là 250 triệu đồng/người, giáo viên là 55 triệu đồng/người, nếu tính khoảng 450 trường tiểu học tham gia dự án là 450 Hiệu trưởng và kèm theo đó là hàng ngàn giáo viên. “Vậy khi nhân lên tổng chi phí sẽ có một con số sẽ khiến cho nhiều người dân ngỡ ngàng mà hiệu quả trước mắt thực tế còn chưa thấy rõ”.

GS Trần Hải Linh cho biết, ở Hàn Quốc thì thường các trường sẽ xây dựng chỉ một vài phòng học chung, những phòng học này thường được gọi là phòng học “thông minh”. Các phòng này sẽ được trang bị đầy đủ các chương trình học trên máy tính với các phần mềm hỗ trợ trực tuyến, máy chiếu, màn hình lớn hoặc các dụng cụ giáo dục trực quan điện tử hiện đại... Những phòng này được phục vụ chung cho nhu cầu học tập và đủ để đáp ứng cho học sinh của cả trường.

Ở Hàn: Học sinh Tiểu học “chơi là chính”

Chia sẻ về việc giáo dục đào tạo bậc Tiểu học ở Hàn Quốc, GS Trần Hải Linh cho biết, ở Hàn Quốc học sinh bắt đầu đi học lớp 1 khi đã 7 tuổi. Lớp học tiểu học bắt đầu từ 9h đến 15h, chương trình học ở đây gồm có các môn Toán, Khoa học, Công nghệ, Nghệ thuật, Xã hội học, Giáo dục thể chất, tiếng Anh…. Các môn học cũng không phải áp dụng 100\% trên sách giáo khoa mà học sinh sẽ được học thông qua nhiều hình thức khác nhau.

Sau giờ học trên, các gia đình có thể đăng ký cho con tham gia các chương trình phát triển và ngoại khóa ngoài giờ, tùy theo độ tuổi với các môn học như: ngoại ngữ, thể dục nhịp điệu, bóng đá, võ thuật, khiêu vũ, múa hiện đại… để phát triển kỹ năng cá nhân. Tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe của trẻ, ước muốn của trẻ, kinh tế gia đình cũng như giờ giấc làm việc của cha mẹ để chọn đăng ký cho con những lớp học phù hợp nhất.

GS Trần Hải Linh cho biết, ngoài việc dạy kiến thức cho học sinh, các trường tiểu học ở Hàn Quốc còn rất chú ý tạo môi trường vui chơi và rèn luyện thân thể, sức khỏe bằng cách trang bị các sân vận động nhỏ với “không gian xanh”, lắp đặt các thiết bị thể dục ngoài trời, đu dây, đu xà, cầu trượt... trong khuôn khổ sân chơi sạch sẽ và an toàn của trường. Tất cả các thiết bị này đều rất an toàn, phù hợp với từng lứa tuổi. Ở những trường học kiểu này thì các cháu học rất thoải mái, theo đúng sở thích, hứng thú và không hề bị gò ép theo khuôn phép. Trong trường học thì mỗi học sinh sẽ có 1 hộc tủ để bỏ sách vở và đồ cá nhân của mình ở trong đó, học xong là học sinh đã có thể sắp xếp và cất vào đó, rất ít khi phải cầm sách vở cho toàn bộ các môn học đi về nhà.
Giáo dục tiểu học ở nước ngoài thì theo kiểu “chơi để học, học mà như chơi, nhưng lại rất hiệu quả”. Ví dụ, học sinh tiểu học ở các trường Hàn Quốc được “chơi là chính” nhưng chơi để học và học qua các trò chơi. Các em được học đọc, viết và làm toán, nhưng không chỉ qua sách giáo khoa mà qua nhiều hình thức khác nhau.

Ở Việt Nam: Học sinh chỉ biết học, ít có thì giờ vui chơi

Nhận xét về chương trình Tiểu học ở Việt Nam, GS Trần Hải Linh cho rằng, chương trình giáo dục tiểu học của Việt Nam còn khá nặng đối với lứa tuổi này. Chương trình yêu cầu học sinh hấp thụ thật nhiều kiến thức tổng quát. Học sinh cấp 1 ở Việt Nam trong thời gian qua đa phần chỉ biết học và học thêm, không có thì giờ vui chơi, tập luyện thể thao và phát triển những khả năng quan trọng khác như sự chủ động, khả năng suy nghĩ độc lập, tìm tòi và khám phá.

“Học sinh thường phải chấp nhận một cách tuyệt đối những kiến thức từ thầy cô và từ sách giáo khoa, dù đúng hay sai. Học sinh rất ít được tự tìm tòi, suy nghĩ độc lập, chất vấn, thảo luận, phát biểu ý kiến, và khám phá những gì hợp với sở thích của mình. Phương pháp giảng dạy này không giúp học sinh phát triển phong cách con người, khả năng sáng tạo và kỹ năng giao tiếp”- GS Trần Hải Linh nói.

Theo GS Trần Hải Linh, chương trình học rất ít khi linh động vì tất cả mọi học sinh đều phải học cùng chương trình trong cùng một thời gian, không cần biết đến sự khác biệt về sự phát triển về tâm sinh lý của mỗi cá nhân và ở từng lứa tuổi, về mỗi hoàn cảnh gia đình, khác biệt về địa phương, điều kiện văn hóa bản địa. Kiến thức tổng quát thường nặng về lý thuyết khoa học mà lại nhẹ về hiểu biết kiến thức ứng dụng. Vì thường học theo kiểu nhồi nhét nên học sinh chóng quên những kiến thức không hợp với sở thích, hoàn cảnh hay mức độ phát triển về tâm sinh lý của cá nhân. Môi trường học lại thiếu những hoạt động nhóm để phát triển những kỹ năng mềm mà học sinh được tự mình làm chủ, và với môi trường thế này thì đa phần học sinh không phát huy được khả năng giao tiếp và phát triển.

GS Trần Hải Linh cho rằng, đối với lứa tuổi bậc tiểu học, nhất là từ lớp 1-3, nên giảm tải việc học của các cháu. Việc học ở lớp hay bài tập về nhà đều nhẹ nhàng và đơn giản để học sinh không cảm giác bị áp lực của học hành ngay khi mới bước vào ghế nhà trường. Học sinh đi học nhưng cần có thời gian vui chơi để phát triển tuổi thơ một cách tự nhiên. Hãy để cho các cháu được “chơi là chính” nhưng “chơi để học” và học được từ chính các trò chơi.