Tuổ? 20, ông Võ Nguyên G?áp lần đầu t?ên gặp Nguyễn Thị Quang Thá? (em gá? ruột của nhà cách mạng Nguyễn Thị M?nh Kha?) trong chuyến tàu V?nh-Huế, gặp lạ? trong tù kh? hoạt động cách mạng, rồ? gặp lạ? tạ? V?nh để sau đó trở thành ngườ? yêu, ngườ? vợ.
Đạ? tướng nó? chuyện vớ? đồng bào Đ?ện B?ên năm 2004. Ảnh: Đoàn Hoà? Trung. |
LTS: Không chỉ là ngườ? lính, Trung tướng Nguyễn Hồng Cư, nguyên Phó Chủ nh?ệm Tổng cục Chính trị Quân độ? nhân dân V?ệt Nam, còn gần gũ? vớ? Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp bở? duyên phận "anh em đồng hao" (phu nhân Đặng Bích Hà của Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp và phu nhân của Trung tướng Nguyễn Hồng Cư là ha? chị em ruột).
Trong những ký ức r?êng rẽ về tuổ? trẻ, đặc b?ệt những ký ức về cuộc sống r?êng, Đạ? tướng đã chọn ngườ? anh em đồng hao của mình nhờ phác bút hồ? ký. Năm 2004, Trung tướng Nguyễn Hồng Cư - vớ? sự cộng tác đặc b?ệt của bà Đặng Bích Hà - đã cho ra mắt tập sách "Đạ? tướng Võ Nguyễn G?áp thờ? trẻ" được đông đảo bạn đọc mến mộ.
Một phần thú vị của cuốn sách này là những ký ức đặc b?ệt về "Tuổ? 20 của Đạ? tướng", trong đó có chuyện kể về cuộc gặp gỡ định mệnh vớ? bà Nguyễn Thị Quang Thá?. Đó là ngườ? phụ nữ Võ Nguyên G?áp gặp lần đầu t?ên trong chuyến tàu V?nh-Huế, gặp lạ? trong tù kh? hoạt động cách mạng, rồ? gặp lạ? V?nh và sau đó trở thành ngườ? yêu, ngườ? vợ đầu của ông - một ngườ? phụ nữ đặc b?ệt, ảnh hưởng đến quá trình hoạt động cách mạng của Võ Nguyên G?áp, cho đến kh? bà qua đờ? vì bị g?ặc bắt cầm tù.
X?n trân trọng g?ớ? th?ệu vớ? bạn đọc:
Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp và bà Nguyễn Thị Quang Thá? thờ? trẻ. Ảnh tư l?ệu |
Gặp gỡ
Cô tìm anh để xuất trình g?ấy g?ớ? th?ệu s?nh hoạt Đảng.
Lúc ấy, anh G?áp ở trong một ngô? nhà khuất nẻo trong thành nộ? Huế. Từ cửa Đông Ba đ? vào, rẽ trá?, ngô? nhà nép sát thành Huế. Trong nhà treo la l?ệt các bức trướng phúng v?ếng cụ Phan Chu Tr?nh. Cô đ? ngay vào nhà. Một cô học s?nh x?nh xắn, g?ọng nó? nhẹ nhàng, âm ấm. Cô có dáng mảnh dẻ, ha? con mắt to rất sáng.
“Đô? mắt này mình đã gặp ở đâu nhỉ?”. Anh G?áp thầm nghĩ. Xem thư g?ớ? th?ệu, anh nhận ra: Đây là Quang Thá?, em chị M?nh Kha?.
Anh G?áp nhớ lạ? hôm ở cơ quan L?ên tỉnh ủy Nghệ - Tĩnh, cán bộ phụ trách cơ quan nó?: “Chị M?nh Kha? có cô em đẹp ngườ?, đẹp nết, học g?ỏ?, hoạt động cách mạng hăng há? không kém gì chị”. Lần đầu t?ên anh G?áp nghe nó? đến Quang Thá?. Nhưng lúc đó, anh không chú ý.
Hôm đ? từ Hà Nộ? về, anh gặp ha? cô nữ s?nh trên chuyến xe lửa V?nh-Huế. Anh quen cô Cầm, em chị Hoàng Thị Hả? Đường, và qua cô Cầm b?ết ngườ? cùng đ? vớ? Cầm là Quang Thá?.
Hôm ấy, anh G?áp mặc âu phục may theo lố? ký g?ả. Anh vu? vẻ nó? chuyện vớ? ha? cô.
Gặp Quang Thá? lần đầu, anh G?áp có ngay mố? cảm tình đặc b?ệt. Ngườ? th?ếu nữ ấy có đ?ều gì thu hút tâm hồn anh: dáng vẻ dịu h?ền, đ?ềm đạm nhưng không kém phần k?ên định, khuôn mặt trá? xoan, đặc b?ệt là ha? con mắt rất thông m?nh. Ch?a tay, anh G?áp nhớ mã? ha? con mắt ấy.
Hôm nay gặp lạ?, anh G?áp gần như sững sờ. “Đúng là con ngườ? ấy, ngườ? con gá? gặp trên chuyến tàu” - anh thầm nghĩ.
Anh hỏ? chuyện:
- Tình hình dạo này thế nào?
Quang Thá? đáp:
- Ngoà? ấy cũng bị khủng bố. Nh?ều cơ sở tan vỡ. Những ngườ? tích cực chuyển sang Cộng sản.
Quang Thá? vào Huế để đ? học. Cô tìm bắt l?ên lạc vớ? tổ chức để nhận công tác vớ? đoàn thể. Anh G?áp g?ớ? th?ệu Quang Thá? vớ? anh Lê V?ết Lượng.
Anh G?áp b?ết là Quang Thá? đã tham g?a s?nh hoạt Hộ? học s?nh đỏ. Anh mong có dịp gặp lạ?.
Quang Thá? vào học lớp Đệ nhất n?ên trường nữ học Đồng Khánh n?ên khóa 1929-1930. Quang Thá? học g?ỏ?, bà? luôn luôn có đ?ểm chín đ?ểm mườ? về tất cả các môn học nhưng Quang Thá? rất g?ản dị, kín đáo.
Nh?ệm vụ của đoàn thể g?ao cho Thá? là phát tr?ển tổ “nữ s?nh đỏ”. Tâm trí của Thá? dồn vào v?ệc học và hoạt động bí mật. Thá? có đến gặp anh G?áp và? lần ở nơ? ở mớ? của anh tạ? Đông Ba, nhưng về phía Thá? chưa nảy nở tình yêu đáp lạ?. Ngườ? mà Thá? ngày đêm thương nhớ là chị M?nh Kha?, lúc này đã từ b?ệt g?a đình lên đường cứu nước.
Năm học 1930-1931 không yên lặng. Những cuộc bã? công của công nhân Bến Thủy, Trường Th?, những cuộc b?ểu tình của nông dân Nghệ Tĩnh, phong trào Xô v?ết dộ? vào trường. Học s?nh chuyền tay nhau những tờ truyền đơn ?n thạch, g?ấu kín đem vào nhà xí đọc. Họ hào hứng góp t?ền ủng hộ Nghệ Tĩnh đỏ.
Thực dân Pháp đàn áp. Xe hòm đen xông vào trường bắt nh?ều học s?nh chở lên xe đóng kín đưa đ?. Quang Thá? bị bắt cùng vớ? chị Nga, chị Là?, chị Lý. Kh? anh G?áp hoạt động bị bắt rồ? bị tống g?am vào nhà lao Thừa Phủ, đ? ngang qua trạ? g?am nữ, anh G?áp g?ật mình: Quang Thá?!
Kh? đó, trong tù, Quang Thá? làm bà? thơ, được lưu truyền khắp nhà lao:
Mườ? sáu xuân qua sống ở đờ?
Nhân tình nghĩ đến lệ đầy vơ?
Trông phường đế quốc lòng ngao ngán
Thấy bạn cần lao dạ rố? bờ?
Quyết chí hy s?nh thây kệ chết
Đem lòng phấn đấu mặc đầu rơ?
Ngọn cờ vô sản bao g?ờ phất
Chín suố? hồn ta mỉm m?ệng cườ?.
Bà? thơ kh?ến anh G?áp càng mến phục Quang Thá?.
Tình yêu của họ nảy nở từ những lý tưởng chung về cách mạng...
Theo V?etnamnet