Dân chài Nghệ An đau đầu vì cá khổng lồ

Yên bình hàng thế kỷ nay, bỗng dưng vùng b?ển Bã? Ngang (thuộc huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) t?ếng nổ? như cồn kh? lần lượt các ngư dân nơ? đây đ? đánh cá đều đụng phả? cá khổng lồ.

Nếu như trước đây, mùa mưa bão, cá vo? bị đánh dạt vào bờ thì nay còn có cả những loạ? cá khổng lồ khác được co? là… “quá? vật” b?ển. 

Đền thờ cá vo? được ngườ? dân lập nên để cầu cho những chuyến xa khơ? bình yên, thắng lợ?. 

 Muốn “né” cũng chẳng được! 

Cũng như bao m?ền quê nghèo khác của dả? đất m?ền Trung, vùng b?ển Bã? Ngang còn hoang sơ lắm. Nghề đ? b?ển vớ? bao nh?êu rủ? ro rình rập đe dọa tính mạng, gần đây họ còn phả? đố? mặt vớ? v?ệc gặp phả? “thủy quá? của b?ển”. Xem ra nghề đánh cá, bắt được cá to nh?ều kh? lạ? là thất bạ?. 

Anh Vũ Ngọc D?ên quê ở xã Quỳnh Long (Quỳnh Lưu), 44 tuổ? đờ?, theo cha đ? b?ển từ thuở 13 và chuyện gặp phả? cá lớn nh?ều như cơm bữa. Những lần như thế, anh D?ên lạ? chủ động báo vớ? anh em trên thuyền “né” đ?. Nhưng không phả? lần nào anh chủ động “né” là “né” được. “Nửa đêm về sáng, anh em đang lơ mơ ngủ thì bất thình lình thuyền chú? hẳn xuống. Tô? g?ật mình trộm nghĩ lướ? vướng phả? vật gì rồ?. Nhưng ngay sau đó thuyền lạ? ?m lìm. Được một lúc, thuyền ngh?êng hẳn một bên. Quá? lạ! Chỗ này đã nh?ều lần đ? qua, có thấy vấn đề gì đâu? Bỗng có t?ếng hớt hả? “Anh D?ên ơ?, cá! Cá to!”. Tô? định thần lạ? không b?ết nên mừng hay nên lo”, anh D?ên bảo kể. 

Anh D?ên kể rằng: “Trờ? tố? đen như mực, lúc đó thuyền cá của tô? cách bờ b?ển khoảng 70 hả? lý. Trong đêm tố?, có ngườ? lên t?ếng: “Hình như là cá mặt trăng dính lướ? anh D?ên ơ?”. Tô? đoán không thể là cá mặt trăng được. Loà? cá này gần đây ngườ? dân Bã? Ngang thường đánh được chỉ nặng khoảng độ 20 kg. 20 kg không thể làm thuyền chú? được như thế”. Lúc đó, trong đầu anh D?ên chợt nghĩ tớ? cá vo?. Nhưng theo k?nh ngh?ệm của anh thì cá vo? gặp thuyền cá thường tránh rất xa chứ không lạ? gần. “Cá vo? phả? ngo? lên thở, chứ đây quần nhau cả g?ờ đồng hồ chẳng thấy nó ngo? lên. Không phả? cá vo?”, anh D?ên khẳng định. 

Cần trục của thuyền không tờ? nổ? con cá lên vì nặng, đành chỉ để thuyền tha chạy lòng vòng mấy t?ếng đồng hồ, để đến kh? cá không thể vùng vẫy gì nữa, mọ? ngườ? mớ? xúm lạ? kéo lên thuyền. Tất cả g?ật mình nhìn nhau: Cá mập! Đó là con cá mập vo? nặng 800kg và có ch?ều dà? 5m. Sau kh? tờ? cá lên boong thì cũng lúc trờ? sáng. Thuyền quay đầu chạy một mạch đến 4h ch?ều mớ? vào bờ. Xẩm ch?ều, con cá được kéo vào bờ vớ? sự h?ếu kỳ của hàng trăm ngườ? ở bờ b?ển Bã? Ngang. Tuy nh?ên anh D?ên thở dà?: “Gặp cá mập như gặp hạn. Chúng tô? mang t?ếng đánh được cá to, nhưng không a? mua thịt loạ? cá to như thế này cả. Hôm đánh được cá mập phả? quay về trước dự k?ến thành ra chuyến đ? thất bạ?. T?ền bán cá không đủ t?ền dầu. Lúc về đến đất l?ền, theo đúng tục lệ của ngườ? đ? b?ển, bắt được cá to phả? mờ? thầy cúng đến làm lễ tạ ơn trờ? b?ển. Thế là lạ? mất thêm một khoản t?ền nữa”. 

Con cá mập vo? mà anh D?ên đánh được. 

 Ngô? mộ khổng lồ và huyền tích “nghĩa địa cá”

“Không b?ết vì sao, những năm gần đây, dân Bã? Ngang đánh bắt được rất nh?ều cá to. Ngoà? cá mập còn có cá mặt trăng. Loạ? cá mặt trăng này nặng khoảng 20-30 kg, trước đây không có ở vùng b?ển này. Và, còn rất nh?ều loà? cá lạ trên khoảng và? chục kg nữa” - Ông Vũ Văn Kính

Ông Kính ngoà? 70 tuổ?, hơn nửa thế kỷ sống vớ? nghề đ? b?ển ở Bã? Ngang cho hay về loà? cá mà ngườ? dân nơ? đây lập đền thờ để thờ. “Cá vo? không bao g?ờ đến gần thuyền. Chúng tô? thấy tận mắt những con cá vo? to gấp đô? cá? thuyền, nổ? lên thở phì phò tạo nên những cột nước cao bằng nóc nhà. Những lúc ấy, ngược vớ? v?ệc bắt gặp những “thủy quá?” khác chúng tô? t?n rằng chuyến đ? của mình nhất định thắng lợ?”, ông Kính kể. 

Cá vo? được ngườ? dân nơ? đây rất kính trọng và lập đền thờ. Ngườ? ta gọ? cá vo? vớ? cá? tên tôn kính: cá Ông. Năm ngoá?, ngườ? dân đã phả? đào mương, dùng đòn bẩy để g?ả? cứu một chú cá vo? mắc cạn thành công. Cũng có trường hợp, cá vo? chết dạt vào, ngườ? dân đào mộ chôn cất, thờ cúng chu đáo. 

Ở Bã? Ngang không b?ết có bao nh?êu ngô? mộ cá vo? mà đếm, nhưng có một ngô? mộ lớn nhất nhìn ra b?ển và nằm dựa lưng vào một ngọn nú? đá đâm ra b?ển. Một địa thế tuy nhìn ra b?ển khơ? rộng lớn nhưng lạ? không bằng phẳng bở? nú? đá lởm chởm. Cụ Phạm Thị - một cao n?ên ở Bã? Ngang chỉ tay vào mô đất lớn nhô cao khỏ? mặt đất độ 1m cho chúng tô? b?ết đó là vị trí mộ cá Ông và bảo: “Ch?ều cao của cá 5m, ngườ? ta phả? trả? 70 tấm cót, mỗ? tấm dà? 2m, rộng 1m mớ? lót đủ thân cá”. Hàng tháng ngườ? làng vẫn thay nhau cắt cỏ dọn mộ cá vo?. Ngay bên cạnh ngô? mộ cá vo? khổng lồ ấy ngườ? dân vùng b?ển này đã lập đền thờ vớ? danh xưng tôn kính là “Ngà?”. Đó là một ngô? đền nhỏ hướng ra b?ển lớn và được ngư dân hương khó? quanh năm. Cụ Thị cho b?ết, mỗ? lần ra khơ? đánh cá bất kỳ một ngư dân nào cũng vào đền thắp hương khấn x?n “Ngà?” cá Ông phù hộ độ trì cho chuyến đ? thuận buồm xuô? g?ó. 

Không chỉ những kh? ra khơ? đánh cá ngư dân mớ? thắp hương cho mộ và đền cá vo?, ngày mồng 1, ngày Rằm quần thể này còn được khách thập phương đến khẩn cầu những đ?ều tốt lành. “Cứ đúng Rằm tháng 3 hằng năm, ngườ? làng lạ? chung tay làm lễ tạ? ngô? đền này to lắm”, cụ Thị nó?. 

Ngô? mộ cá vo? bây g?ờ không còn đồ sộ, như trong chuyện kể ngày xưa, nó chỉ là một lùm đất rộng lớn nhô cao khoảng 1m và bất kỳ a? ở Bã? Ngang cũng t?n rằng đó là nơ? yên nghỉ của “Ngà?”. Họ mang theo câu chuyện cổ tích về cá Ông theo mình trong mỗ? chuyến ra khơ?, truyền từ ta? ngườ? này sang ngườ? khác, dệt nên một huyền thoạ? đẹp vùng Bã? Ngang. Có lẽ vì thế nên bây g?ờ, họ “sợ” bắt cá lớn và “k?êng” ăn thịt của những loà? động vật b?ển được co? là “khủng”.

 

Hà Phương / G?a đình & Xã hộ?