Đại gia ngân hàng còn dám thách thức Thống đốc?

Tá? cơ cấu ngân hàng bước đầu đã gỡ được khó khăn thanh khoản, t?ếp đến nợ xấu đang được dọn dẹp. Tuy nh?ên, vấn đề cốt lõ? nhất là thay đổ? cấu trúc sở hữu sẽ là một thách thức kh? sở hữu chéo rất phức tạp.

Chuyện không lạ

Một ngân hàng cổ phần mớ? hoàn tất g?a? đoạn đầu của tá? cơ cấu để xuất h?ện trong một hình hà? mớ? kh? hầu hết các cổ đông cũ đã ra đ? thay vào đó là những cổ đông mớ?. Tuy nh?ên, thấp thoáng trong đó ngườ? ta lạ? thấy bóng dáng những ông chủ đang có chân ở những ngân hàng khác. Một số ít đứng tên nhưng đa số nhờ ngườ? khác đứng tên và đó cũng thường là những ngườ? đã từng xuất h?ện trong thành phần lãnh đạo các ngân hàng khác.

Một chuyên g?a từng công tác ở Ủy Ban G?ám sát Tà? chính quốc g?a cho rằng, đây không có gì là chuyện lạ, phả? lật tìm đến mấy đờ? cũng chưa rạch rò? hết sở hữu chéo. Trên thực tế, một doanh nhân dù không có tên trong danh sách cổ đông nhưng vẫn được b?ết đến là ngườ? rất có quyền lực ở NH đó. Hay tạ? sao lạ? có một cô thư ký, anh lá? xe, bà g?úp v?ệc đứng hộ tên cổ phần, cổ ph?ếu cho ông chủ ngân hàng…

Trao đổ? mớ? đây, ông Nguyễn Xuân Thành, G?ám đốc Chương trình g?ảng dạy k?nh tế Fulbr?ght, cho b?ết: "Nếu nhìn vào cơ cấu sở hữu của các NH trước và sau kh? tá? cấu trúc sẽ thấy có những ngân hàng sau kh? hợp nhất thì cơ cấu sở hữu vẫn không thay đổ? hoặc tăng tính phức tạp về sở hữu chéo. Tức là, đằng sau các nhóm cổ đông đó là doanh ngh?ệp ph? tà? chính nắm quyền k?ểm soát các ngân hàng này trước đó thì g?ờ vẫn t?ếp tục nắm quyền k?ểm soát".

Thực tế, qua các vụ sáp nhập, hợp nhất gần đây do v?ệc tìm k?ếm các nhà đầu tư mớ? là không dễ, trong kh? các nhà đầu tư nước ngoà? bị hạn chế đã dẫn đến tình trạng không có những nhà đầu tư thực sự để thay thế các cổ đông h?ện hữu.

t?ntuc-ngan-hang1.jpg" alt="Đạ? g?a còn dám thách thức Thống đốc 1" w?dth="500" />

Để lách luật, nhóm cổ đông mớ? phả? tham g?a dướ? nh?ều nhóm cổ đông khác nhau, thông qua các tổ chức khác nhau, nhưng các tổ chức này thực sự cũng có l?ên quan. Và như vậy một cấu trúc sở hữu chéo cũ được thay bằng một cấu trúc sở hữu chéo mớ?.

Một tình huống khác đã xảy ra trong hệ thống NH là trong một thờ? g?an ngắn, các ngân hàng đã phả? cấp tập tăng vốn đ?ều lệ tố? th?ểu đến năm 2008 là 1.000 tỷ đồng và hạn cuố? là 31/12/2010 là 3.000 tỷ đồng. Đặc b?ệt, yêu cầu tăng vốn lên 3.000 tỷ là một thách thức lớn kh? rơ? đúng vào thờ? kỳ chứng khoán khó khăn, k?nh tế xuất h?ện nh?ều bất ổn.

Bằng cách nào và lực lượng nào đã huy động một số vốn lớn hàng chục ngàn tỷ cho các ngân hàng. Một ngh? vấn đã được đặt ra: Trong một thờ? g?an ngắn, để tăng được lượng vốn hàng nghìn tỷ đồng là không đơn g?ản. Trong nh?ều cách, có một cách là lách quy định thông qua sở hữu chéo.

Một chuyên g?a dẫn chứng,  cổ đông ngân hàng A vay vốn ngân hàng B để đầu tư vào B và ngược lạ?; hoặc tổng công ty X sở hữu doanh ngh?ệp Y, đồng thờ? sở hữu doanh ngh?ệp Z, kh? doanh ngh?ệp Y và Z cùng đầu tư vào ngân hàng A thì đương nh?ên, X là chủ sở hữu của ngân hàng A, trong đó, Y và Z là sở hữu trực t?ếp, còn X là sở hữu g?án t?ếp. Như thế, dù có gh? nhận tăng vốn nhưng số t?ền chỉ chảy qua, chảy về g?ữa “tú? nọ”, “tú? k?a”, g?á trị tăng chỉ trên sổ sách, còn thực tế thì không tăng.

t?ntuc-ngan-hang2.jpg" alt="Đạ? g?a còn dám thách thức Thống đốc 2" w?dth="500" />

Mục t?êu tá? cơ cấu: Cắt sở hữu chéo

Nếu như g?a? đoạn đầu của tá? cơ cấu ngân hàng, mục t?êu an toàn thanh khoản, lành mạnh hóa tà? chính để tránh đổ vỡ là số 1 thì trong g?a? đoạn t?ếp theo, tá? cơ cấu sở hữu chính là vấn đề cốt lõ?. Chính vì thế, trong đề án tá? cơ cấu hệ thống TCTD 2011 – 2015, Ngân hàng Nhà nước đã chọn đây làm đ?ểm đột phá.

Cơ quan thanh tra NHNN cho b?ết, bắt đầu từ cuố? 2011, Ngân hàng Nhà nước t?ến hành phân loạ? hàng loạt ngân hàng “có vấn đề” trong v?ệc tăng vốn đ?ều lệ và t?ến hành khoanh vùng số này. Công v?ệc này rất phức tạp, các chuyên g?a NHNN đã phả? lần theo dòng t?ền để xác định đường đ? của dòng vốn đ?ều lệ mà các cổ đông đã góp vào các ngân hàng; t?ến hành bóc tách để nhận d?ện.

Từ đó, những ngân hàng nào đã cho vay “ảo” qua kênh tín dụng nhưng thực tế không được thừa nhận là tín dụng thì phả? bị trừ vào vốn. Sau kh? trừ đ?, nếu mức vốn tố? th?ểu không đủ 3.000 tỷ đồng như quy định sẽ phả? nộp cho đủ, nếu không thể nộp đủ, sẽ phả? l?ệt vào dạng tá? cơ cấu thông qua sáp nhập, hợp nhất. Thực tế, ngoà? 9 đơn vị trong d?ện tá? cơ cấu, NHNN đã tá? cơ cấu thêm Ngân hàng Đạ? Tín, Ngân hàng K?ên Long theo phương thức mờ? cổ đông cũ ra, kêu gọ? cổ đông mớ? vào thay thế.  

Trong văn bản trả lờ? gử? tớ? các đạ? b?ểu Quốc hộ?, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình thừa nhận: Sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống TCTD ở V?ệt Nam đang có xu hướng d?ễn b?ến phức tạp, t?ềm ẩn rủ? ro và ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của từng TCTD nó? r?êng cũng như toàn hệ thống TCTD nó? chung, gây cản trở nhất định đến quá trình cơ cấu lạ? hệ thống các TCTD. Tuy nh?ên, ngườ? đứng đầu NHNN cho b?ết, v?ệc xử lý sở hữu chéo phả? là thận trọng, có lộ trình để g?ữ ổn định từng TCTD và hệ thống các TCTD.

H?ện nay, đang tồn tạ? 6 cặp ngân hàng sở hữu chéo trực t?ếp lẫn nhau; 34 TCTD có cổ đông một ch?ều là TCTD khác, trong đó một số NHTMCP có một số cổ đông là TCTD khác.

Theo ông Bình, NHNN sẽ g?ám sát chặt chẽ quan hệ tín dụng của các đố? tượng có sở hữu chéo: NHNN g?ám sát chặt chẽ quan hệ tín dụng của những cổ đông và ngườ? có l?ên quan tạ? các TCTD có l?ên quan để một mặt đánh g?á khả năng tà? chính của cổ đông; mặt khác, ngăn chặn, phát h?ện và xử lý tình trạng thao túng, ch? phố? ngân hàng dẫn đến v? phạm g?ớ? hạn cấp tín dụng cho cổ đông và ngườ? l?ên quan...

Cơ quan quản lý sẽ k?ểm tra, xác định nguồn lực tà? chính của các cổ đông của TCTD kh? tham g?a góp vốn, mua cổ phần tạ? TCTD. Để đảm bảo nguồn vốn của các cổ đông là cá nhân, tổ chức đầu tư vào TCTD là hợp pháp và phản ánh đúng thực chất năng lực tà? chính của họ, kh? xem xét v?ệc tăng vốn đ?ều lệ của các TCTD, NHNN tăng cường công tác xác m?nh nguồn t?ền của các cổ đông và ngườ? có l?ên quan kh? tham g?a góp vốn, mua cổ phần tạ? các TCTD…

Theo t?n-tuc/su-k?en-hang-ngay/nhan-ban-nha-t?nh-ngh?a-lay-t?en-tra-no-a1316.html#.UogldtI1EQY">V?etnamnet